Trzepizury

Trzepizury

Dzielnica Blachowni
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	częstochowski
Gmina	Blachownia
Miasto	Blachownia
W granicach Blachowni	1 stycznia 1973
SIMC	0931431
Wysokość	262 m n.p.m.
Strefa numeracyjna	(+48) 34
Kod pocztowy	42-290
Tablice rejestracyjne	SCZ
Położenie na mapie Polski Trzepizury
Położenie na mapie województwa śląskiego Trzepizury
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego Trzepizury
Położenie na mapie gminy Blachownia Trzepizury
Położenie na mapie Blachowni Trzepizury
50°46′10″N 18°56′35″E

Trzepizury – jedna z integralnych części miasta Blachowni, do końca 1972 r. osobna wieś.

Historia

Podczas lustracji województwa krakowskiego w 1606 roku podano istnienie osady Trzepizury nad rzeczką bez nazwy, składającej się z trzech domostw i karczmy.

W 1827 r. wieś posiadała 11 domów i 69 mieszkańców.

Trzepizury obok Blachowni, Wyrazowa i Błaszczyk wchodziły w skład tzw. „państwa zagórskiego”, terenów należących do Benedykta Lemańskiego. Jego spadkobiercy sprzedali te tereny hrabiemu Guido Hencklowi von Donnersmarckowi, który ze sporym zyskiem w 1891 roku sprzedał dobra carowi Aleksandrowi III. Ziemie od chwili nabycia przez cara nosiły nazwę Dobra Ostrowy.

W 1892 r. wieś posiadała 16 domów, 110 mieszkańców, 162 morgi ziemi. W granicach Trzepizur leżała również osada leśna, gdzie znajdowały się 3 domy i 1 morga ziemi, osada straży pogranicznej (pracownicy komory celnej w Herbach) i osada karczmarza składały się z 2 domów, 8 mieszkańców i 2 mórg ziemi.

W 1894 r. zmarł car Aleksander III i cały majątek przejął car Mikołaj II. Na mocy jego rozkazu w dniu 17 czerwca 1899 roku dobra w Ostrowach otrzymał jego brat Michał Aleksandrowicz.

W pobliżu osady znajdował się drewniany kościółek z pustelnią, zamieszkiwaną zapewne przez zakonnika z Jasnej Góry. Kościół był trójnawowy z sześcioma dużymi oknami w nawie bocznej, w prezbiterium posiadał trzy okna mniejsze z kolorowych szybek, w bocznej nawie znajdowała się lipowa figurka św. Franciszka z Asyżu. Kościół miał 12 m długości i 6 m szerokości (zapis o kościele pojawił się w katalogu diecezji włocławskiej z 1882 r.). Kościółek za zezwoleniem władz kościelnych rozebrano w 1906 r., a pustelnię jeszcze w XIX w.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Parafia rzymskokatolicka

W XVIII i XIX w. wieś podlegała pod kościół św. Walentego w Konopiskach. Obecnie dzielnica w administracji kościoła katolickiego podlega parafii MB Królowej Polski i św. Michała Archanioła w Blachowni, w dekanacie Blachownia archidiecezji częstochowskiej.

Obecnie

Dzielnica położona jest przy drodze krajowej nr 46, która przecina miejscowość na dwie części. Dawniej wieś, a obecnie dzielnica nadal ma charakter ulicówki. Przez dzielnicę przebiega zielony szlak rowerowy prowadzący z Korwinowa do Kruszyny. W obrębie leśnictwa w Trzepizurach znajduje się Bagienko w Pietrzakach będące użytkiem ekologicznym wchodzącym w obszar Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą. Użytek ten utworzony został w 2002 r. i zajmuje obszar 0,94 ha. Leśnictwo w Trzepizurach podlega Nadleśnictwu w Herbach. W Trzepizurach znajdują się zabytkowe budynki straży granicznej i karczmy.

Krzyż znajdujący się przy drodze nr 46 z 1934 r., w jego pobliżu znajdowała się pustelnia i drewniany kościół

Bibliografia

• Informacje o Blachowni na stronie internetowej it-jura.pl informator turystyczny. it-jura.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-10)].
• Miasto Blachownia. blachownia.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
• Barbara Herba, Dzieje Konopisk i okolic, 2004