Strefy erogenne

Strefy erogenne (erogeniczne) – szczególnie wrażliwe na dotyk obszary ciała człowieka, których drażnienie wywołuje pobudzenie seksualne. Ich istnienie jest uwarunkowane funkcjami układów nerwowego i wewnątrzwydzielniczego.

Podział

Wrażliwe na dotyk są zwykle te miejsca, w których skóra jest cienka (zgięcia kolan, wewnętrzna strona ud, pachy, owłosiona skóra głowy, okolica nozdrzy i warg). Gęsto unerwione czuciowo są także linie przejścia skóry w nabłonki śluzowe w okolicach otworów naturalnych (granica czerwieni warg, otworów nosowych, odbytu itp.).

Z punktu widzenia anatomii wyróżnia się dwa typy stref erogennych skóry:

• swoiste – strefy skórno-śluzówkowe ciała człowieka. Obszary te dostarczają silnych doznań dotykowych w związku z większą liczbą zakończeń nerwowych. Zalicza się do nich:
  • prącie – żołądź prącia posiada skórno-śluzówkowe końcowe narządy zmysłowe na całej powierzchni, a zwłaszcza wokół szyjki (bruzdy) żołędzi. Zwykłe ciałka Vatera-Paciniego znajdują się w tkance podskórnej żołędzi.
  • srom
  • łechtaczkę
  • odbyt – przemieszczając się z owłosionej części skóry do obszaru bezwłosego wokół odbytu, sieci zakończeń nerwowych występują w coraz wyższych warstwach skóry oraz dochodzi do uwidocznienia skórno-śluzówkowych końcowych ciałek zmysłowych na granicy śluzówki, które częściej występują w tej strefie przejściowej.
  • okolice związane z piersią – dotyczą zwłaszcza brodawki sutka oraz otoczki, które zawierają ciałka Vatera-Paciniego oraz Golgi-Mazzoniego. Nie zawierają one natomiast ciałek Meissnera i posiadają tylko niewielką ilość uorganizowanych zakończeń nerwowych.
  • wargi
  • jamę ustną, która zawiera ciałka Ruffiniego oraz Meissnera, a także poszerzone rozrośnięcia nerwów w śluzówce języka.
  • okolice oczu – nerwy spojówkowe posiadają w większości wolne, rozgałęzione zakończenia.

• nieswoiste to te obszary skóry, które posiadają przeciętną ilość zakończeń nerwowych oraz włosów. Przykładem takich stref są boczne powierzchnie szyi i klatki piersiowej oraz pachy.

Umiejscowienie stref erogennych wykazuje dużą zmienność w populacji, jednak występują pewne zasady w ich rozmieszczeniu. W większości przypadków ciało kobiety jest bardziej erotycznie wrażliwe niż ciało mężczyzny. Stymulację seksualną u kobiet wywołują takie obszary ciała, które u mężczyzny wywołują mniejszą reakcję lub wręcz nie wywołują jej wcale. Pomimo dużej indywidualnej zmienności można wyróżnić pewne strefy występujące u większości osobników danej płci.

Strefy erogenne wspólne dla obu płci

• odbyt;
• wargi i jama ustna;
• okolice oczu – nerwy spojówkowe posiadają w większości wolne, rozgałęzione zakończenia;
• pośladki;
• szyja i kark;
• uszy w tym płatki uszu.

Strefy erogenne kobiety

• piersi – zwłaszcza okolice brodawki sutka oraz otoczki;
• łechtaczka;
• pochwa.

Strefy erogenne mężczyzny

• krocze;
• prącie i napletek;
• moszna;
• sutki.

Bibliografia

• Winkelmann RK. The erogenous zones: their nerve supply and its significance.. „Proceedings of the staff meetings. Mayo Clinic”. 2 (34), s. 39–47, styczeń 1959. PMID: 13645790.