Żółw natator

Żółw natator
	Natator depressus
	(Garman, 1880)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Podkrólestwo	Bilateria
(bez rangi)	wtórouste
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Infratyp	żuchwowce
Nadgromada	czworonogi
Gromada	gady
Rząd	żółwie
Podrząd	żółwie skrytoszyjne
Rodzina	żółwie morskie
Podrodzina	Cheloniinae
Rodzaj	Natator; McCulloch, 1908
Gatunek	żółw natator
Synonimy
	Chelonia depressa Garman, 1880; Natator depressa (Garman, 1880); Natator tessellatus McCulloch, 1908;
	Chelonia depressa Garman, 1880; Natator depressa (Garman, 1880); Natator tessellatus McCulloch, 1908;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; brak danych
	Zasięg występowania
	; Zasięg występowania z zaznaczonymi miejscami lęgowymi
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żółw natator^[4], żółw australijski^[5] (Natator depressus) – gatunek gada z rodziny żółwi morskich (Cheloniidae); jedyny przedstawiciel rodzaju Natator^[6]. Jest endemitem szelfu kontynentalnego północnej Australii i jedynym gatunkiem żółwia morskiego o tak ograniczonym zasięgu występowania^[7], a także jedynym gatunkiem żółwia morskiego, który nie występuje w pelagialu oceanicznym, a jedynie w płytkich wodach przybrzeżnych, najczęściej na głębokości 5–20 m. Żywi się mięczakami, mszywiołami, meduzami, koralowcami i innymi bentosowymi bezkręgowcami^[8].

Charakterystyka

Jego angielska nazwa flatback sea turtle (dosł. ‘morski żółw płaskoplecy’) bierze się z kształtu jego skorupy, płaskiej lub wręcz wklęśniętej na stronie grzbietowej. Gatunek ten osiąga zwykle 76–96 cm długości i 70–90 kg masy^[9].

Jego kończyny przednie są szerokie i płetwowate, służą jako narząd lokomocji. Kończyny tylne są silnie zredukowane i pełnią funkcję sterów^[10]. Ich płaski, opływowy pancerz pokryty jest dużymi rogowymi płytkami. Nigdy jednak nie jest całkowicie skostniały. Pomiędzy kostnymi płytkami w karapaksie i plastronie obecne są szerokie szczeliny wypełnione włóknistą skórą^[11]. Głowa jest stosunkowo duża i nie może być całkowicie wciągnięta do pancerza^[12].

Karapaks może mieć kolor szary, blady szarozielony lub oliwkowy, występują na nim 4 pary rogowych tarcz żebrowych. Głowa i płetwy oliwkowoszare, a strona brzuszna bladożółta. Na przednich odnóżach natator ma po jednym pazurze^[13].

Natatora od bardzo podobnego żółwia jadalnego można odróżnić po układzie łusek na przednich kończynach^[12].

Rozmnażanie

Samice wychodzą na ląd, aby złożyć jaja 2–3 razy w sezonie^[13]. Wykopują na plaży dołek o głębokości 60–70 cm, do którego składają około 50 jaj. W około ⅔ przypadków jaja złożone w jednym dołku są zapłodnione przez dwóch lub nawet trzech samców^[14]. Po okresie inkubacji trwającym około 45 dni młode wykluwają się i od razu przemieszczają do wody^[15].

Młode po wykluciu są oliwkowozielone, ale mają czarno obrzeżone rogowe płytki pancerza^[13].

Status, zagrożenia i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN żółw natator ma status DD – niedostatecznie rozpoznany^[3]. W Australii jest klasyfikowany jako narażony na wyginięcie^[16].

Zagrożenia żółwia natatora we wschodniej Australii są związane przede wszystkim z działalnością człowieka, między innymi z wydobyciem ropy naftowej i gazu ziemnego, niszczeniem siedlisk i wyciekami paliw. Kolejnym poważnym zagrożeniem dla tego gatunku jest przypadkowe chwytanie osobników podczas połowu ryb i krewetek. Z badań przeprowadzonych w Queensland East Coast Otter Trawl Fishery wynika, że aż 10% zaplątujących się w sieci żółwi należy do gatunku Natator depressus^[17].

Żółwie morskie pomimo tego, że są chronione przez prawo międzynarodowe, lokalnie wykorzystuje się jako źródło pożywienia. Rdzenni mieszkańcy Australii mają prawo do polowania i podbierania ich jaj w celach niekomercyjnych^[18].

Przypisy

↑ Natator depressus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ A.R.A.R. McCulloch A.R.A.R., A new genus and species of turtle from north Australia, „Records of the Australian Museum”, 27, 1908, s. 126–128 (ang.).
↑ ^a ^b Red ListR.L. Standards Red ListR.L., PetitionsP. Subcommittee PetitionsP., Natator depressus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-04-26] (ang.).
↑ Andrzej Podgórski, Alina Tomaszewska-Szewczyk. Szylkret, bioorganiczny materiał w rzemiośle artystycznym – zagadnienia z zakresu materiałoznawstwa, technologii i stosowanych technik dekoracyjnych oraz niszczenie. „Acta Universitatis Nicolai Copernici: Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”. 46, s. 449–467, 2015. DOI: 10.12775/AUNC_ZiK.2015.018. ISSN 0208-533X. [dostęp 2017-05-08].
↑ Anna Słońska, Adam Słoński, Joanna Cymerys. Zakażenia herpeswirusowe płazów i gadów. „Życie Weterynaryjne”. 91 (2), s. 99–102, 2016.
↑ P. Uetz & J. Hallermann, Genus: Natator, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-12] (ang.).
↑ Natalie Bannister, John Holland, Trisia Farrelly. Nest site fidelity of Flatback Turtles (‘Natator depressus’) on Bare Sand Island, Northern Territory, Australia. „Northern Territory Naturalist”. 27, s. 47–53, 2016. (ang.).
↑ Peter L. Lutz, John A. Musick: The Biology of Sea Turtles. CRC Press, 1996. ISBN 978-0-8493-8422-6. [dostęp 2017-03-22]. (ang.).
↑ E. Thielk: Natator depressus. Animal Diversity Web, 2003. [dostęp 2016-02-29]. (ang.).
↑ Hanna Dobrowolska: Zwierzęta świata: Gady. PWN, 1981, s. 237.
↑ H.G. Cogger, R.G. Zweifel: Gady i płazy: Encyklopedia zwierząt. Warszawa: Elipsa, 1993.
↑ ^a ^b F.J. Obst: Turtles, Tortoises and Terrapins. Leipzig: Edition Leipzig, 1986, s. 26, 31. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Flatback Turtle (Natator depressus). Encyclopedia of Life. [dostęp 2017-03-22]. (ang.).
↑ Kathrin Theissinger, N.N. FitzSimmons, C.J. Limpus, C.J. Parmenter i inni. Mating system, multiple paternity and effective population size in the endemic flatback turtle (Natator depressus) in Australia. „Conservation Genetics”. 10 (2), s. 329–346, 2009. DOI: 10.1007/s10592-008-9583-4. ISSN 1566-0621. (ang.).
↑ Kellie L.K.L. Pendoley Kellie L.K.L. i inni, Reproductive biology of the flatback turtle Natator depressus in Western Australia, „Endangered Species Research”, 23 (2), 2014, s. 115–123, DOI: 10.3354/esr00569, ISSN 1863-5407 (ang.).
↑ Natator depressus – Flatback Turtle. [w:] Species Profile and Threats Database [on-line]. Department of the Environment, Canberra. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
↑ J.B. Robins. Estimated catch and mortality of sea turtles from the East Coast Otter Trawl Fishery of Queensland, Australia. „Biological Conservation”. 74 (3), s. 157–167, 1995. DOI: 10.1016/0006-3207(95)00025-Y. (ang.).
↑ Flatback turtle, Natator depressus (Garman). W: C.J. Limpus: A biological review of Australian marine turtles species. Environmental Protection Agency, 2007, s. 34. (ang.).

Linki zewnętrzne

WWF Zwierzęta na krawędzi (pdf). wwf.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-25)].

[itis-1] Natator depressus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[rodzaj-2] A.R.A.R. McCulloch A.R.A.R., A new genus and species of turtle from north Australia, „Records of the Australian Museum”, 27, 1908, s. 126–128 (ang.).

[iucn-3] Red ListR.L. Standards Red ListR.L., PetitionsP. Subcommittee PetitionsP., Natator depressus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-04-26] (ang.).

[4] Andrzej Podgórski, Alina Tomaszewska-Szewczyk. Szylkret, bioorganiczny materiał w rzemiośle artystycznym – zagadnienia z zakresu materiałoznawstwa, technologii i stosowanych technik dekoracyjnych oraz niszczenie. „Acta Universitatis Nicolai Copernici: Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”. 46, s. 449–467, 2015. DOI: 10.12775/AUNC_ZiK.2015.018. ISSN 0208-533X. [dostęp 2017-05-08].

[5] Anna Słońska, Adam Słoński, Joanna Cymerys. Zakażenia herpeswirusowe płazów i gadów. „Życie Weterynaryjne”. 91 (2), s. 99–102, 2016.

[rd-6] P. Uetz & J. Hallermann, Genus: Natator, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-12] (ang.).

[7] Natalie Bannister, John Holland, Trisia Farrelly. Nest site fidelity of Flatback Turtles (‘Natator depressus’) on Bare Sand Island, Northern Territory, Australia. „Northern Territory Naturalist”. 27, s. 47–53, 2016. (ang.).

[lutz-8] Peter L. Lutz, John A. Musick: The Biology of Sea Turtles. CRC Press, 1996. ISBN 978-0-8493-8422-6. [dostęp 2017-03-22]. (ang.).

[9] E. Thielk: Natator depressus. Animal Diversity Web, 2003. [dostęp 2016-02-29]. (ang.).

[10] Hanna Dobrowolska: Zwierzęta świata: Gady. PWN, 1981, s. 237.

[Cogger-11] H.G. Cogger, R.G. Zweifel: Gady i płazy: Encyklopedia zwierząt. Warszawa: Elipsa, 1993.

[Obst-12] F.J. Obst: Turtles, Tortoises and Terrapins. Leipzig: Edition Leipzig, 1986, s. 26, 31. (ang.).

[ency-13] Flatback Turtle (Natator depressus). Encyclopedia of Life. [dostęp 2017-03-22]. (ang.).

[14] Kathrin Theissinger, N.N. FitzSimmons, C.J. Limpus, C.J. Parmenter i inni. Mating system, multiple paternity and effective population size in the endemic flatback turtle (Natator depressus) in Australia. „Conservation Genetics”. 10 (2), s. 329–346, 2009. DOI: 10.1007/s10592-008-9583-4. ISSN 1566-0621. (ang.).

[15] Kellie L.K.L. Pendoley Kellie L.K.L. i inni, Reproductive biology of the flatback turtle Natator depressus in Western Australia, „Endangered Species Research”, 23 (2), 2014, s. 115–123, DOI: 10.3354/esr00569, ISSN 1863-5407 (ang.).

[16] Natator depressus – Flatback Turtle. [w:] Species Profile and Threats Database [on-line]. Department of the Environment, Canberra. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).

[17] J.B. Robins. Estimated catch and mortality of sea turtles from the East Coast Otter Trawl Fishery of Queensland, Australia. „Biological Conservation”. 74 (3), s. 157–167, 1995. DOI: 10.1016/0006-3207(95)00025-Y. (ang.).

[18] Flatback turtle, Natator depressus (Garman). W: C.J. Limpus: A biological review of Australian marine turtles species. Environmental Protection Agency, 2007, s. 34. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]