Lusowo

Lusowo
	wieś
	; Pałac w Lusowie
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	poznański
Gmina	Tarnowo Podgórne
Liczba ludności (2022)	2246
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	62-080
Tablice rejestracyjne	PZ, POZ
SIMC	0597357
	Położenie na mapie Polski Lusowo
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Lusowo
	Położenie na mapie powiatu poznańskiego Lusowo
	Położenie na mapie gminy Tarnowo Podgórne Lusowo
	52°26′10″N 16°41′44″E/52,436111 16,695556
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Lusowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Tarnowo Podgórne, nad brzegiem Jeziora Lusowskiego.

Wieś duchowna, własność dziekana kapituły katedralnej poznańskiej, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie poznańskim.

Historia

Pierwsze wzmianki o Lusowie – akt nadania Lusowa kapitule poznańskiej sygnowany przez księcia Mieszka Starego – pochodzą z 1145 r. W 1288 r. staraniem biskupa Gerbicza powstała we wsi parafia rzymskokatolicka. W rękach biskupich Lusowo pozostawało aż do końca XVIII w.

Po kasacie majątków kościelnych przez władze pruskie majątek kupili Objezierscy herbu Nałęcz. Wieś stanowiła posag Pauliny Objezierskiej (1809-1872)^[5]^[6] przy jej ślubie w 1823 r. z baronem Wilhelmem von Richthofenem (1799-1882). Po śmierci Wilhelma Lusowo trafiło w posiadanie rodziny von Palm, a później, w początku XX w., w ręce Komisji Kolonizacyjnej. Po I wojnie światowej majątek został rozparcelowany. W Lusowie mieszkał w latach 1920–1937 generał Józef Dowbor-Muśnicki, pochowany na tutejszym cmentarzu. W październiku 1940 Niemcy wysiedlili mieszkańców Lusowa na teren Generalnego Gubernatorstwa.

Zabytki

Kościół

Osobny artykuł: Kościół św. Jadwigi Śląskiej i św. Jakuba Apostoła w Lusowie.

We wsi znajduje się neogotycki kościół św. Jadwigi i św. Jakuba Apostoła zbudowany w latach 1913–1916 z wykorzystaniem części starszego gotyckiego kościoła z XV w. Wewnątrz nagrobek późnorenesansowy oraz tablica pamiątkowa poświęcona generałowi Dowbor-Muśnickiemu.

Przy kościele była w dawniejszych czasach^[7] kaplica murowana Sadowskich h. Nałęcz z grobami familijnymi, ale już w 1695 r. Zalaszewski zastał ją zrujnowaną. Sadowscy wywodzili się z okolicznej wsi Sady należącej do parafii Lusowo. Przed 1388 r. z Sadów pisali się różni Sadowscy^[8], od w 1793 r. Sady należały do Konozowskich, potem do Kęsiowskich. W Lusowie pochowany zastał Narcyz Olizar herbu Radwan Sowity (ur. w 1794 w Zahorowie na Wołyniu, zm. 9 sierpnia 1862 w Sadach koło Poznania) – hrabia, senator-kasztelan Królestwa Polskiego, poseł na sejm w 1831, działacz polityczny Wielkiej Emigracji, pisarz, publicysta i malarz.

Pałac

W niewielkim parku nad brzegiem jeziora znajduje się neogotycki pałac wzniesiony ok. 1855 r. dla Pauliny z Objezierskich von Richthofen. Budynek dwukondygnacyjny, na planie prostokąta z dobudowanym na przełomie XIX wiek i XX w. skrzydłem zawierającym salę balową. Pałac zdewastowany, obecnie własność prywatna, w trakcie remontu.

Muzeum Powstańców Wielkopolskich

Osobny artykuł: Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie.

Osobny artykuł: Pomnik Józefa Dowbora-Muśnickiego w Lusowie.

W Lusowie ma siedzibę Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. Generała Józefa Dowbora Muśnickiego, otwarte w 1996 r. i prowadzone przez panią Annę Grajek, emerytowaną nauczycielkę matematyki, odznaczoną w 2006 r. tytułem "Zasłużony Dla Gminy Tarnowo Podgórne".

Ludzie związani z Lusowem

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Lusowem.

Demografia

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 70775
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 694 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 246.
↑ Potomkowie Sejmu Wielkiego [1]
↑ Drzewo genealogiczne Richthofenów [2]
↑ Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Bronisław Chlebowski (1889) – Tom V s. 484 – Lusowo
↑ Acta gr. poz. Wyd. 1888

Linki zewnętrzne

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 70775

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 694 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[4] Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 246.

[5] Potomkowie Sejmu Wielkiego [1]

[6] Drzewo genealogiczne Richthofenów [2]

[7] Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Bronisław Chlebowski (1889) – Tom V s. 484 – Lusowo

[8] Acta gr. poz. Wyd. 1888

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Wsie	Baranowo Batorowo Ceradz Kościelny Chyby Góra Jankowice Kokoszczyn Lusowo Lusówko Otowo Przeźmierowo Rumianek Sady Sierosław Swadzim Tarnowo Podgórne Wysogotowo
Części wsi	Baranówko Edmundowo Marianów Rozalin Sobiesiernie