John Belushi
 John Belushi (1976) | |
| Imię i nazwisko |
John Adam Belushi |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód |
aktor |
John Adam Belushi (ur. 24 stycznia 1949 w Chicago, zm. 5 marca 1982 w Los Angeles[1]) – amerykański aktor komediowy pochodzenia albańskiego, zdobywca nagrody Emmy, również piosenkarz. Najbardziej znany z ról w Saturday Night Live, Menażerii oraz Blues Brothers.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Belushi urodził się w USA jako syn Adama Belushiego, imigranta albańskiego pochodzącego z albańskiej wsi Qytezë, którą opuścił w wieku 15 lat, oraz Agnes. Dorastał w Wheaton w stanie Illinois, nieopodal Chicago. Występował w drużynie futbolu amerykańskiego Uniwersytetu Wisconsin-Whitewater, którego był studentem, oraz college'u DuPage. Podczas studiów poznał swą przyszłą żonę Judy, z którą pozostał do końca życia. Młodszy brat Johna, James Belushi (ur. 1954), również odnosił sukcesy jako komik i aktor.
Pierwszym dużym osiągnięciem Belushiego były występy w grupie komediowej The Second City w 1971 roku. Dzięki swej kreacji, w której sparodiował piosenkarza Joe Cockera, został zauważony przez magazyn satyryczny National Lampoon i wystąpił w przedstawieniu Lemmings w roku 1972 u boku Chevy’ego Chase’a.
W latach 1973–1975 magazyn National Lampoon był producentem programu radiowego The Radio Hour, półgodzinnego programu satyrycznego, retransmitowanego przez ok. 600 stacji radiowych w USA. Po rezygnacji dyrektora tego programu, Michaela O’Donoghue’a w 1974, Belushi przejął jego funkcję, pełniąc ją aż do zaprzestania produkcji. Innymi znanymi komikami uczestniczącymi w tym programie byli Gilda Radner, Bill Murray, Brian Doyle-Murray oraz Chevy Chase. W tym okresie Belushi poślubił Judy Jacklin.
Belushi zyskał sławę w USA pracą w programie Saturday Night Live, do którego dołączył w 1975 roku. Pomiędzy nagraniami dla tego programu wziął udział w filmie Menażeria Johna Landisa. Zakończył współpracę z Saturday Night Live w 1979, by poświęcić się karierze filmowej. Belushi był w swej karierze producentem czterech filmów, z których trzy: 1941, Neighbors, i najbardziej znany – Blues Brothers – współtworzył z kolegą ze studiów, Danem Aykroydem.
W chwili śmierci Belushi był w trakcie tworzenia kilku projektów filmowych, w tym Noble Rot, adaptacji scenariusza twórcy The Mary Tyler Moore Show, scenarzysty i producenta Jaya Sandricha. Belushi pracował ze swym kolegą z zespołu Saturday Night Live, Donem Novello, nad adaptacją scenariusza. Dodatkowo rozważał przyjęcie głównej roli w filmie The Joy Of Sex. Projekty te zostały porzucone po śmierci Belushiego.
Postaci Dr. Petera Venkmana w Ghostbusters oraz Emmetta Fitz-Hume’a w Szpiedzy tacy jak my były pisane z myślą właśnie o Belushim[2].
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]Belushiego znaleziono martwego 5 marca 1982 w pokoju hotelowym w Chateau Marmont na Sunset Boulevard w Los Angeles. Przyczyną śmierci był tzw. speedball – mieszanka kokainy i heroiny[3]. Skłonności Belushiego do takich substancji były znane już wcześniej. W wieczór poprzedzający jego śmierć towarzyszyli mu Robin Williams i Robert De Niro, którzy opuścili go, zostawiając w towarzystwie kilku osób, m.in. Cathy Smith[4]. Śmierć Belushiego była przedmiotem dochodzenia z udziałem patologa dr Michaela Badena. Oficjalnie zakwalifikowano ją jako wynik przedawkowania narkotyków[5].
Śledztwo wznowiono dwa miesiące później, gdy Cathy Smith, znajoma Belushiego, wyznała w wywiadzie dla tygodnika „National Enquirer”, że to ona towarzyszyła aktorowi w wieczór jego śmierci i podała mu śmiertelną dawkę narkotyków. Została aresztowana pod zarzutem popełnienia morderstwa pierwszego stopnia, następnie zmieniono kwalifikację prawną na nieumyślne spowodowanie śmierci i skazano ją na 15 miesięcy więzienia[6][7].
Życie Belushiego opisał Bob Woodward w biografii z 1985: Wired: The Short Life and Fast Times of John Belushi. Wielu przyjaciół i współpracowników Johna Belushiego, w tym jego żona Judy, Dan Aykroyd oraz James Belushi, zgodziło się udzielić wywiadów Woodwardowi na potrzeby tej biografii[8].
John Belushi został pochowany na cmentarzu Abel's Hill Martha's Vineyard w Chilmark w stanie Massachusetts. Na nagrobku umieszczono inskrypcję: „I May Be Gone, But Rock And Roll Lives On” („Może i odszedłem, lecz rock and roll żyje nadal”)[9].
O śmierci Belushiego traktują utwory zespołu Grateful Dead („West L.A. Fadeaway”). Lady Pank („John Belushi”), Anthrax („Efilnikufesin (N.F.L)”).
Wdowa po Johnie Belushim, Judy, wyszła ponownie za mąż i przybrała nazwisko Judy Belushi-Pisano. Jej biografia pierwszego męża stworzona we współpracy z Tannerem Colbym, Belushi: A Biography (2005), jest kolekcją wywiadów z Johnem oraz jego zdjęć[10].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- Tarzoon: Shame of the Jungle (1975) (głos) (1979 w wersji z dubbingiem na rynek amerykański)
- Menażeria (1978)
- The Rutles: All You Need Is Cash (1978)
- Goin' South (1978)
- Old Boyfriends (1979)
- 1941 (1979)
- Blues Brothers (1980)
- Continental Divide (1981)
- Neighbors (1981)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Robert D. McFadden: JOHN BELUSHI, MANIC COMIC OF TV AND FILMS, DIES. nytimes.com. [dostęp 2017-02-18]. (ang.).
- ↑ Emily Mack, John Belushi Was Originally Set to Star in 'The Three Amigos' [online], Rare, 13 września 2022 [dostęp 2022-11-27] (ang.).
- ↑ Smith gave Belushi 'speedball,' court told, „The Globe and Mail”, 10 września 1985, s. P11.
- ↑ Bob Woodward, John Belushi: The Final Trip; Last of Six Parts, „Boston Globe”, 1 czerwca 1984, s. 1.
- ↑ Belushi overdosed on heroin: pathologist, „The Citizen”, 19 września 1985, s. B17.
- ↑ Paweł Kołakowski, Zabiła lidera "Blues Brothers" mieszanką narkotyków. Sama zmarła w zapomnieniu [online], Onet Plejada, 4 marca 2022 [dostęp 2022-11-27] (pol.).
- ↑ Neil Genzlinger, Cathy Smith, Who Injected John Belushi With Fatal Drugs, Dies at 73, „The New York Times”, 4 września 2020, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-11-27] (ang.).
- ↑ Anatole Broyard, Close-Up of John Belushi: Wired: The Short Life and Fast Times of John Belushi, „The New York Times”, 2 czerwca 1984, s. 14.
- ↑ Bruce Ward, Tombstone blues: Final resting places of rock legends, from Paris to the Pacific Ocean, „Ottawa Citizen”, 7 stycznia 2006, J5.
- ↑ Stuart Miller, ‘Belushi’ Finds the Sensitive Man Inside the Wild Persona, „The New York Times”, 19 listopada 2020 [dostęp 2022-11-27].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- John Belushi w bazie IMDb (ang.)
- John Belushi w bazie Filmweb
- Grób Johna Belushi
- ISNI: 0000000368532970, 0000000106537536
- VIAF: 34642554
- LCCN: n80062616
- GND: 118825313
- BnF: 13891326k
- SUDOC: 079715265
- NLA: 40033829
- NKC: xx0150881
- BNE: XX1333237
- NTA: 071000836
- BIBSYS: 90933652
- PLWABN: 9810640944405606
- NUKAT: n2020153873
- J9U: 987007355672005171
- CANTIC: a10656376
- CONOR: 99474787
- KRNLK: KAC2020M1665