Przejdź do zawartości

Jaroslav Seifert

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jaroslav Seifert
Ilustracja
Jaroslav Seifert (1981)
Data i miejsce urodzenia

23 września 1901
Žižkov

Data i miejsce śmierci

10 stycznia 1986
Praga

Faksymile
Odznaczenia
Order Tomáša Garrigue Masaryka I Klasy
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie literatury

Wizerunek Jaroslava Seiferta na jego grobowcu w Kralupach n/Wełtawą
Poeta wraz z córką Janą

Jaroslav Seifert (ur. 23 września 1901 w Žižkovie (obecnie dzielnica Pragi), zm. 10 stycznia 1986 w Pradze) – poeta czeski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1984.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny robotniczej, pierwszy zbiór wierszy – Město v slzách wydał w 1921[1]. W latach dwudziestych był członkiem Komunistycznej Partii Czechosłowacji, z której został usunięty w marcu 1929 po podpisaniu tzw. Manifestu Siedmiu z protestem przeciwko bolszewickiej tendencji w nowym kierownictwie KPCz. Później należał do Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej i w latach 30. pracował w prasie powiązanej z tym stronnictwem. W 1936 otrzymał po raz pierwszy czechosłowacką nagrodę państwową.

Podczas okupacji niemieckiej był redaktorem dziennika „Národní práce”, a po 1945 roku czasopisma związków zawodowych „Práce”. W latach 1945–1948 redagował miesięcznik literacki „Kytice”. W 1949 zmuszony do zaprzestania pracy dziennikarskiej, poświęcił się wyłącznie literaturze. Mimo iż krytykowany przez zwolenników socrealizmu, w 1955 został laureatem Nagrody Państwowej im. Klementa Gottwalda. W drugiej połowie lat 50. i do połowy lat 60. nie mógł jednak publikować. Kolejny tom wydał dopiero w 1965, a w 1967 otrzymał tytuł Artysty Narodowego.

W 1961 Janina Brzostowska wybrała i przetłumaczyła na język polski a Państwowy Instytut Wydawniczy opublikował zbiór jego utworów lirycznych[2].

Był zaangażowany w wydarzenia Praskiej wiosny. W latach 1968–1970 pełnił funkcję przewodniczącego Związku Pisarzy Czeskich (aż do jego rozwiązania przez władze). W 1968 po raz kolejny otrzymał czechosłowacką nagrodę państwową. W 1977 należał do sygnatariuszy Karty 77. W 1984 przyznano mu literacką Nagrodę Nobla.

W 1991 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Tomáša Garrigue Masaryka I klasy[3].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
  • Miasto we łzach (1921)
  • Sama miłość (1923)
  • Na falach radiotelegrafu (1925)
  • Słowik śpiewa marnie (1926)
  • Gołąb pocztowy (1929)
  • Gwiazdy nad Ogrodem Rajskim (1929)
  • Jabłko z podołka (1933)
  • Ręce Wenus (1936)
  • Śpiewane wprost na maszynę rotacyjną (1936)
  • Osiem dni (1937)
  • Żegnaj, wiosno (1937)
  • Zgasić światła (1938)
  • Ubrana w światło (1940)
  • Wachlarz Bożeny Niemcowej (1940)
  • Kamienny most (1941)
  • Hełm ziemi (1945)
  • Poszedł w świat ubogi malarz (1949)
  • Pieśń o Wiktorce (1950)
  • Mozart w Pradze (1951)
  • Petrin (1951)
  • Mama (1954)
  • Chłopiec i gwiazdy (1956)
  • Koncert na wyspie (1965)
  • Kometa Halleya (1967)
  • Odlewanie dzwonów (1967)
  • Pomnik moru (1971)
  • Parasol z Piccadilly (1979)
  • Kolumna wotywna (1981)
  • Wszystkie uroki świata (1981)
  • Być poetą (1983)

Na język polski tłumaczyli go m.in. Leszek Engelking, Józef Waczków, Marian Grześczak, Andrzej Czcibor-Piotrowski i Adam Włodek.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Słownik biograficzny Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, Warszawa 2004
  • Tamara Książczak-Przybysz, Jaroslav Seifert, [w:] Literatury zachodniosłowiańskie czasu przełomów 1890-1990. 2. Literatura czeska, Katowice 1999.
  • Józef Waczków, Wstęp, [w:] Jaroslav Seifert Być poetą, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1997.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Józef Magnuszewski, Historia literatury czeskiej. Zarys, Wrocław 1973, s. 261.
  2. Liryki Jaroslav Seifert [online], katalog Biblioteki Narodowej [dostęp 2024-07-30].
  3. Seznam vyznamenaných [online], Pražský hrad [dostęp 2022-02-17] (cz.).