Helene Lange
| |
| Data i miejsce urodzenia |
9 kwietnia 1848 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 maja 1930 |
Helene Lange (ur. 9 kwietnia 1848 w Oldenburgu, zm. 13 maja 1930 w Berlinie) – niemiecka polityczka (NPD), pedagożka i obrończyni praw kobiet. W latach 1919–1921 była członkinią hamburskiej rady miejskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodziła ze średniej wielkości rodziny z Oldenburga. Jej rodzicami byli Johanne tom Dieck i biznesmen Carl Theodor Lange. Gdy miała 6 lat, zmarła jej matka, a w 1864 ojciec. W 1865 mieszkała w domu pastora i pisarza Maxa Eiferta w Eningen pod Achalm. Tutaj, mając doświadczenie liberalnego wychowania przez ojca, po raz pierwszy doświadczyła podporządkowania kobiet mężczyznom i świadomego wykluczenia ich z dyskursu intelektualnego. Czas spędzony w parafii w Eningen był dla Lange formującym doświadczeniem, jeśli chodzi o jej przyszłość jako działaczki na rzecz praw kobiet.
Lange spędziła rok 1866 w domu dziadka w Oldenburgu bez dalszej możliwości edukacji. Była samouczką, która przygotowywała się do egzaminu nauczycielskiego, który bez trudu zdała w 1871 w Berlinie. Równocześnie pracowała jako nauczycielka w alzackiej szkole z internatem i jako wychowawczyni w rodzinie pracowników fabryki z Osnabrück. Od 1876 roku pracowała jako nauczycielka i kierowniczka klasy seminaryjnej. Ograniczenie możliwości edukacyjnych i zawodowych kobiet w Cesarstwie Niemieckim, którego sama doświadczyła, stało się punktem wyjścia dla jej zaangażowania w obywatelski ruch wyzwolenia od połowy lat 80. XIX w. Zasłynęła, gdy w 1887 r. wraz z pięcioma innymi kobietami złożyła petycję do pruskiego Ministerstwa Oświaty i pruskiej Izby Reprezentantów, wzywając kobiety do nauki w średnich i wyższych klasach szkół żeńskich i państwowych instytucjach szkoleniowych dla wyższych uczelni. Mimo wszystko wniosek został odrzucony.
Publikacje i ich wpływ
[edytuj | edytuj kod]
Jako pismo towarzyszące petycji opublikowała w 1871 Die höhere Mädchenschule und ihre Bestimmung
(Szkoły wyższe dla dziewcząt i ich postanowienie), w którym ostro skrytykowała kształcenie w wyższych szkołach. W 1890 wraz z Auguste Schmidt i Marie Loeper-Housselle założyła ADLV (Allgemeiner Deutscher Lehrerinnenverein; Powszechne Niemieckie Stowarzyszenie Nauczycielek) we Friedrichrodzie. Ponieważ dziewczęta nie mogły wówczas uczęszczać do pruskich gimnazjów, Lange zainicjowała kursy dla dziewcząt, które w 1893 zostały zastąpione kursami gimnazjalnymi. Pierwsze sześć uczennic zdało maturę w 1896[1]. W 1897 r. Lange odpowiedziała na artykuł Emilii Kempin-Spyri. Skrytykowała w nim Kempin-Spyri i oskarżyła o „podważanie niemieckiego ruchu kobiecego”[2].
Wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- w 1923 otrzymała doktorat honoris causa na Uniwersytecie Eberharda Karola w Tybindze[3]
- w 1925 została wybrana przez Niemiecką Partię Demokratyczną honorową przewodniczącą[4]
- w 1928 otrzymała honorowe obywatelstwo miasta Oldenburg
- w wielu miastach istnieją szkoły imienia Heleny Lange
_Helene_Lange.JPG)
Upamiętnienia
[edytuj | edytuj kod]- od 2009 Uniwersytet w Oldenburgu co roku przyznaje nagrodę Helene Lange młodym naukowcom w dziedzinie nauk przyrodniczych i technologii[5]
- jej imieniem nazwano ulicę w dzielnicy Neustadt w Bremie[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Vorstand der Vereinigung zur Veranstaltung von Gymnasialkursen für Frauen, Geschichte der Gymnasialkurse für Frauen zu Berlin, W. Moeser Buchdr., 1906 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Stephan Meder, Die Rechtsstellung der Frau um 1900 eine kommentierte Quellensammlung, Köln 2010, ISBN 978-3-412-20577-5, OCLC 646152703 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Angelika Schaser, Helene Lange und Gertrud Bäumer. Eine politische Lebensgemeinschaft, Köln: Böhlau, 2000, ISBN 3-412-09100-6, OCLC 45536196 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Lothar Albertin, Konstanze Wegner, Linksliberalismus in der Weimarer Republik. Die Führungsgremien der Deutschen Demokratischen Partei und der Deutschen Staatspartei 1918-1933, Düsseldorf: Drost, 1980, ISBN 3-7700-5104-1, OCLC 13008602 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Fr. Jodl, Book Review:Rede Zur Eroffnung Der Real-Kurse Fur Frauen. Helene Lange; Ueber Frauen- Und Lehrerinnen-Vereine. Helene Lange; Not. Helene Lange; Die Frauenbewegung im Bewusstsein Unserer Zeit. Helene Lange; Unsere Bestrebungen. Helene Lange, „Ethics”, 3 (2), 1893, s. 263, DOI: 10.1086/205173, ISSN 0014-1704 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Einladung zur außerordentlichen Mitgliederversammlung der agbn e. V. am 14. November 2020, „Der Notarzt”, 36 (4), 2020, s. 241–241, DOI: 10.1055/a-1187-7070, ISSN 0177-2309 [dostęp 2021-10-20].