Przejdź do zawartości

Gardzielcowate

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gardzielcowate
Saccopharyngidae
Bleeker, 1859[1]
Ilustracja
Gardzielec (S. ampullaceus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

ryby kostnoszkieletowe

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

węgorzokształtne

Rodzina

gardzielcowate

Typ nomenklatoryczny

Rodzina: Saccopharynx Mitchill, 1824
Rodzaj: Saccopharynx flagellum Cuvier, 1829 (= Ophiognathus ampullaceus Harwood, 1827)

Synonimy

Rodzaju:

Rodzaje i gatunki

Saccopharynx Mitchill, 1824[4]
10 gatunków – zobacz opis w tekście

Gardzielcowate (Saccopharyngidae) – monotypowa rodzina ryb głębinowych z rzędu węgorzokształtnych (Anguilliformes).

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą gatunki występujące w wodach oceanów całego globu, na głębokości około 1800 m p.p.m.[5][6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała do 161 cm; masa ciała (największa opublikowana)[6]. Ryby te charakteryzują się wydłużonym ciałem, skrzelami położonymi w bliższej połowie odległości między czubkiem pyska a odbytem; oraz dużymi szczękami i jamą gębową z dużymi, zakrzywionymi zębami. Mają dobrze wykształcone płetwy piersiowe.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1824 roku amerykański przyrodnik Samuel Latham Mitchill w artykule poświęconym opisowi nowej ryby, opublikowanym w czasopiśmie Annals of the Lyceum of Natural History of New York[4]; nazwa Saccopharynx miała być pierwotnie nazwą zastępczą dla Stylephorus Shaw, 1791, jednak w 1990 roku Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej zatwierdziła ją jako odrębny rodzaj i umieściła na „Oficjalnej Indeksie Nazw Rodzajowych w Zoologii” oraz na gatunek typowy wyznaczyła gardzielca (S. ampullaceus)[7].

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Saccopharynx: gr. σακκος sakkos ‘worek’[8]; φαρυγξ pharunx, φαρυγγος pharungos ‘gardło, gardziel’[9].
  • Ophiognathus: gr. οφις ophis, οφεως opheōs ‘wąż’[10]; γναθος gnathos ‘żuchwa’[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Ophiognathus ampullaceus Harwood, 1827.
  • Ophioglossus: gr. οφις ophis, οφεως opheōs ‘wąż’[10]; γλωσσα glōssa ‘język’[11].

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Gatunki zaliczane do tego rodzaju[5]:

  1. Nieuzasadniona poprawka Ophiognathus Harwood, 1827.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. P. Bleeker. Enumeratio specierum piscium hucusque in Archipelago indico observatarum, adjectis habitationibus citationibusque, ubi descriptiones earum recentiores reperiuntur, nec non speciebus Musei Bleekeriani Bengalensibus, Japonicis, Capensibus Tasmanicisque. „Acta Societatis Regiae Scientiarum Indo-Neêrlandicae”. 6, s. xxiii, 1859. (łac.). 
  2. I. Harwood. On a newly discovered genus of serpentiform fishes. „Transactions of the Linnean Society of London”. 118 (1), s. 51, 1827. (ang.). 
  3. A.M.C. Duméril. Ichthyologie analytique ou classification des poissons, suivant la méthode naturelle, à l’aide de tableaux synoptiques. „Mémoires de l’Académie des Sciences”. 27 (1), s. 218, 1856. (fr.). 
  4. a b S.L. Mitchill. Description of an extraordinary fish, resembling the Stylephorus of Shaw. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 1 (1), s. 86, 1824. (ang.). 
  5. a b Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 11 maja 2024 [dostęp 2024-05-22] (ang.).
  6. a b R. Froese & D. Pauly: Saccopharynx. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-05-22]. (ang.).
  7. ICZN. Opinion 1603. Saccopharynx Mitchill, 1824 (Osteichthyes, Saccopharyngiformes): conserved. „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 47 (2), s. 164–165, 1990. (ang.). 
  8. Jaeger 1959 ↓, s. 226.
  9. Jaeger 1959 ↓, s. 192.
  10. a b Jaeger 1959 ↓, s. 175.
  11. a b Jaeger 1959 ↓, s. 111.
  12. Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]