Fraza nominalna
Fraza nominalna, zwana również frazą rzeczownikową, grupą nominalną lub NP – w gramatykach bezkontekstowych, a zwłaszcza w gramatyce generatywno-transformacyjnej – fraza, której nadrzędnikiem jest rzeczownik.
Budowa frazy nominalnej
[edytuj | edytuj kod]Najprostsza fraza nominalna złożona jest wyłącznie z rzeczownika[1]:
- NP → N
- John
Rzeczownik określany jest często przez przedimki, zaimki wskazujące, liczebniki itp. Wchodzą one w skład grupy nominalnej[2]:
- NP → Det N
- the box
Rzeczowniki mogą być modyfikowane przez przymiotniki, przy czym może ich być dowolna liczba[3]:
- NP → Det (Adj) N
- the small box
Innym możliwym sposobem modyfikacji frazy nominalnej jest fraza przysłówkowa:
- NP → Det (Adj) N (PP)
- the small box with sweets
Pojemność frazy rzeczownikowej nie ogranicza się do jednej frazy przysłówkowej:
- NP → Det (Adj+) (Adj+) N (PP+) (PP+)
- the small yellow box of pastry with a glistening lid
Inną możliwą modyfikacją frazy nominalnej jest fraza przymiotnikowa, przy czym zawarty w niej przysłówek modyfikuje najczęściej przymiotnik, a nie rzeczownik[4]:
- AdvP → (AP) A
- very yellow
- NP → Det (AP) N (PP)
- a very small book with yellow covers
Grupa nominalna może występować nie tylko w charakterze podmiotu, ale np. dopełnienia, funkcjonując samodzielnie albo będąc elementem frazy przysłówkowej:
- PP → P NP
- with a knife
Drzewo składniowe frazy a very small green book with a black girl on its cover wygląda następująco[5]:
Fraza nominalna w języku francuskim
[edytuj | edytuj kod]Francuska fraza nominalna składa się z rzeczownika i jego określników. W języku francuskim istnieją następujące rodzaje określników[6]:
- rodzajniki: un stylo,, la valise, du pain
- zaimki wskazujące: cette maison, cet homme
- przymiotniki dzierżawcze: son cahier, notre bagnole
- liczebniki: trois chomeurs, quatre livres.
Determinanty mogą występować zarówno pojedynczo, jak i w grupach. Jako określniki mogą występować również przymiotniki pytające lub wykrzyknikowe, takie jak quel, jak również przysłówki wskazujące na ilość: beaucoup de, trop de[6].
- ces quelques roses → tych kilka róż
- leur deux enfants → ich dwoje dzieci
- Quelle heure est t-il? → Która jest godzina?
- Quel merveilleux jardin! → Jaki piękny ogród!
- Il y a beaucoup de vent aujourd'hui.
Innymi elementami grupy nominalnej mogą być[7]:
- przymiotnik oznaczający jakość lub pochodzenie un gâteau francais
- przydawka: mon livre de français.
Fraza nominalna może zostać zastąpiona zaimkiem wskazującym, dzierżawczym, pytającym, osobowym lub nieokreślonym[8]:
- ce livre → celui-ci
- ta raquette de tenis → la tienne
- Quel vin préfères-tu? → Lequel préfères-tu?
- Ils regardent le film polonais → Ils le regardent.
Drzewo składniowe frazy les trois très vieux livres de français:
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Carnie 2001 ↓, s. 43.
- ↑ Carnie 2001 ↓, s. 33.
- ↑ Carnie 2001 ↓, s. 34.
- ↑ Carnie 2001 ↓, s. 35.
- ↑ Carnie 2001 ↓, s. 34-36.
- ↑ a b Delatour 1991 ↓, s. 16.
- ↑ Delatour 1991 ↓, s. 16-17.
- ↑ Delatour 1991 ↓, s. 17.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrew Carnie: Syntax: A Generative Introduction (Introducing Linguistics). Oxford: Blackwell Publishing, 2001.
- Y Delatour: Nouvelle Grammaire du Francais. Paryż: Hachette, 1991. ISBN 2-01-155271-0.
| Części mowy | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rzeczownik | |||||||||
| Czasownik |
| ||||||||
| Składnia | |||||||||
| Fonologia i fonetyka |
