Przejdź do zawartości

Elwira Korotyńska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Elwira Korotyńska
Data i miejsce urodzenia

1864
Warszawa

Data i miejsce śmierci

1943
Warszawa

Zawód, zajęcie

pisarka i tłumaczka

Elwira Karataj-Korotyńska, znana bardziej jako Elwira Korotyńska, podpisywała się także: K. Elwira, Korotyńska E.; ps.: Promyczek, Ewa Reńska, El-Kor (ur. 1864 w Warszawie (?), zm. 1943, tamże (?)) – polska literatka, pisarka, poetka i tłumaczka literatury francusko-, niemiecko-, rosyjsko- i angielskojęzycznej; szczególnie utworów skierowanych do dzieci i młodzieży.

Zarys biograficzny

[edytuj | edytuj kod]
Nagrobek Władysława Korotyńskiego na cmentarzu Powązkowskim. W tym grobie spoczywają także Wincenty Korotyński, Henryk Korotyński, Bruno Wincenty Korotyński, Elwira Korotyńska i trzej inni członkowie rodziny Korotyńskich.

Urodzona w 1864, pochodziła ze znanego warszawskiego rodu Korotyńskich, w skład którego wchodziło kilka generacji dziennikarzy.

W 1916 została redaktorką czasopisma „Opiekun Domowych i Pożytecznych Zwierząt”.

W okresie międzywojennym była autorką wielu książek dla dzieci i młodzieży (bajek, baśni, wierszyków, powiastek i opowiadań, skrótów popularnych powieści oraz utworów dramatycznych, głównie jednoaktowych komedyjek). W owym czasie współpracowała z wydawnictwem Księgarnia Popularna, które w znacznej części zajmowało się produkcją książek dla dzieci. Mniejsza ich część wydawana była dość starannie jednak większość zwykle wychodziła w bardzo tandetnym wydaniu, ubogich seriach małych zeszytów (wydawanych w tzw. 16-nastce). Były to przeważnie serie krótkich powiastek i przeróbek znanych bajek (wydawane w seriach takich jak: Skarbnica Milusińskich, Teatrzyk Milusińskich, Biblioteka Bajek Całego Świata). Autorami większości tych utworów była właśnie Elwira Korotyńska i Stanisław Cytryn (używający ps. S. Nyrtyc i Cytryna). W związku z ich słabą jakością edytorską, działalność tego wydawnictwa była ostro krytykowana przez ówczesnych publicystów. Należy jednak dodać, że były one tanie i popularne, zwłaszcza wśród ludzi niezamożnych, których nie stać było na droższe pozycje. W związku z czym upowszechniały czytelnictwo wśród mas i krzewiły kulturę i wiedzę w popularnej formie[1][2].

Zmarła w 1943, w czasie II wojny światowej, i została pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie (kw. 62, rząd 5, grób 14/15)[3].

Ważniejsze prace

[edytuj | edytuj kod]

Autorka m.in. następujących książek, wśród których można znaleźć wiele przekładów i opracowań znanych utworów autorów obcojęzycznych (ułożone w porządku alfabetycznym)[4]:

Okładka jednej z prac Elwiry Korotyńskiej.
  • 100,000 powinszowań wierszem i prozą: Do użytku dzieci i młodzieży: Powinszowania i życzenia imieninowe noworoczne i okolicznościowe (1930)
  • Ach! być cyganem!: Komedyjka w 1-m akcie (1930)
  • Ali Baba i czterdziestu zbójców: Baśń z 1001 nocy (1932)
  • Baba Jaga: Baśń fantastyczna w 1-ym akcie (1930)
  • Balowe pantofelki: Baśń fantastyczna (1929)
  • Baśń o dobrej wróżce (1929)
  • Baśń o szklanej górze (1928)
  • Białośnieżka: Komedyjka w 1-ym akcie (1922)
  • Biedna sierotka i inne (1933)
  • Ciekawa Maniusia: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Ciekawość ukarana: Komedyjka w jednym akcie (1934)
  • Czarodziejska sakiewka i dziwna czapka: Baśń z 1001 nocy (1929)
  • Czarodziejski okręt: Baśń fantastyczna (1929)
  • Czarodziejskie baśnie (1928)
  • Czarodziejskie skrzypce: Baśń wierszem (1929)
  • Dary morskiego władcy: Baśń fantastyczna (1929)
  • Do pamiętnika: Zbiór wierszy do albumów (1923)
  • Dotrzymuj słowa: Komedyjka w jednym akcie (1935)
  • Dowcipne małpki: Powiastka (1931)
  • Dwaj przyjaciele: Powiastka (1938)
  • Dziecięce lata Kościuszki i Poniatowskiego: Jednoaktówka (1932)
  • Dzielna Basia: Powiastka (1938)
  • Dziwne przygody księcia: Baśń fantastyczna (1929)
  • Elegancki Karolek: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Figle Różyczki: Powiastka (1938)
  • Gil: Powiastka (1938)
  • Grubasek: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Herszt zbójców: Komedyjka w 1-ym akcie (1918)
  • Historja bułeczki: Powiastka (1933)
  • Irusia – pieszczotka: Powiastka (1938)
  • Jadwisia: Powieść dla panienek (1931)
  • Jagusia sierotka: Bajka z ilustracjami (1930)
  • Janek u Karzełków: Baśń fantastyczna (1929)
  • Jasełka: Obrazek sceniczny z dziejów narodzenia Chrystusa w jednym akcie (1923)
  • Jasio głuptasek: Baśń fantastyczna (1929)
  • Jaś i Małgosia: Komedyjka w jednym akcie (1922)
  • Jurek i Wacio: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Karusia: Powiastka (1938)
  • Kłapouszek: Powiastka (1938)
  • Kogut Koko i kwoczka Czarnooczka: Baśń fantastyczna w jednym akcie (1930)
  • Kominiarczyk: Powiastka (1931)
  • Konik polny, pszczoła i mrówka: Powiastka (1938)
  • Kopciuszek: Komedyjka w 1-ym akcie (1925)
  • Kot w butach: Baśń fantastyczna (1928)
  • Kot w butach: Baśń fantastyczna w 2-ch aktach
  • Kot w butach: Komedyjka w 1-ym akcie (1925)
  • Kozieł zwycięzca: Powiastka z ilustracjami (1931)
  • Koziołek babuleńki: Wierszyki (1934)
  • Krawczyk królem: Baśń fantastyczna (1929)
  • Król morza: Baśń (1931)
  • Królowa myszek: Baśń fantastyczna (1928)
  • Krysia u cyganów: Powiastka (1938)
  • Książę – Żebrak: Baśń fantastyczna (1929)
  • Kupiec i geniusz: Baśń z 1001 nocy (1929)
  • Leśny karzełek: Baśń fantastyczna (1929)
  • Litościwe dzieci: Powiastka z ilustracjami (1930)
  • Lucia w Rzymie: Powiastka (1938)
  • Łakomy Zbyszek: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Mali Robinzonowie: Prawdziwe opowiadanie (1922)
  • Mała arystokratka: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Mała gosposia: Powiastka (1939)
  • Małpi król: Baśń fantastyczna (1929)
  • Mały kramarz: Powiastka (1933)
  • Mądry nierogatek: Bajka z ilustracjami (1930)
  • Miłość macierzyńska: Powiastka (1933)
  • Miłość matki i inne (1933)
  • Nauczyciel: Komedyjka w jednym akcie (1927)
  • Nerwowy Bolek: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Nie udało się: Komedyjka w 1-ym akcie (1920)
  • Niedoszły bohater: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Niezdolny Maniuś: Komedyjka w 1-ym akcie z rysunkami (1922)
  • Niezdolny Miecio: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Nowy zbiór powinszowań wierszem i prozą: Do użytku dzieci i młodzieży: Powinszowania i życzenia imieninowe, noworoczne i okolicznościowe (1929)
  • O jaskółce i ziarnku: Baśń wierszem (1929)
  • O kogucie i lisie: Baśń wierszem (1929)
  • O krasnoludkach i żelaznej górze: Baśń fantastyczna w jednym akcie (1930)
  • O krasnoludkach i żelaznych górach: Baśń wierszem (1929)
  • O rysiu, myszce, żabkach i innych psotnikach: Opowiadania z życia zwierząt (1933)
  • O siedmiu krukach: Baśń fantastyczna (1928)
  • O sześciu łabędziach: Baśń wierszem (1929)
  • Pamiętnik lalki: Powiastka (1929)
  • Pan Beksalski: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Pan Jąkalski: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • Pan Obrażalski: Komedyjka w 1 akcie (1925)
  • Pan Żuk i pani Żukowa: Bajka z rysunkami (1927)
  • Pani z niebios: Baśń z ilustracjami (1931)
  • Paź Królowej: Opowiadanie z życia owadów (1930)
  • Perełka: Baśń fantastyczna (1929)
  • Pierwsza nagroda Naci: Komedyjka w 1-ym akcie (1922)
  • Plotkareczka: Komedyjka w jednym akcie (1932)
  • Podkowa: Powiastka (1931)
  • Porwana królewna: Baśń z ilustracjami (1927)
  • Pół miljona monologów, humoresek, żarcików i komedyjek (1923)
  • Przygody Hassana: Baśń z 1001 nocy (1929)
  • Przygody Jasia i Lilci: Baśń fantastyczna (1929)
  • Przygody pieska Filusia: Powiastka (1938)
  • Ptaszek i dzieci: Powiastka (1938)
  • Radosne i smutne: Wesołe powiastki dla grzecznych dzieci (1935)
  • Rozegrany zakład: Komedyjka w 1-ym akcie (1918)
  • Roztropne prosiątko: Opowiadanie z życia zwierząt (1931)
  • Rumak czarownika: Baśń z 1001 nocy (1929)
  • Siedem kruków: Komedyjka w 1 akcie (1922)
  • Sinobrody: Baśń z 1001 nocy (1929)
  • Ślicznotka: Baśń fantastyczna (1929)
  • Ukarany psotnik: Komedyjka w 1-ym akcie (1929)
  • W Wigilię Bożego Narodzenia: Komedyjka w jednym akcie (1927)
  • W zaklętym lesie: Baśń fantastyczna (1918)
  • Wacio nauczycielem: Komedyjka w 1-nym akcie (1922)
  • Wacio w zaczarowanej krainie: Baśń fantastyczna (1920)
  • Wesolutki światek dla grzecznych dziatek (1938)
  • Wesoła wigilja: Komedyjka w 1-ym akcie (1928)
  • Wesoła zabawa: Powiastka (1931)
  • Wesołe zabawy: Dziesięć powiastek z życia prawdziwego (1932)
  • Wiernuś: Powiastka (1931)
  • Wierszyki dla dzieci (1933)
  • Wodna pani i Złota Marysia: Baśń fantastyczna (1928)
  • Wróbelek i kotka: Powiastka z ilustracjami (1931)
  • Wyprawa do królewskiego pałacu: Bajka z ilustracjami (1930)
  • Zaczarowany królewicz: Baśń fantastyczna (1928)
  • Zaginiona Marta: Powiastka (1938)
  • Zasłużona kara: Powiastka (1933)
  • Zimowy gość: Powiastka z ilustracjami (1931)
  • Złamany krzak: Powiastka (1938)
  • Złocista różyczka: Powiastka (1938)
  • Złota jabłoń i odważny królewicz: Bajka z ilustracjami (1931)
  • Złota Marysia: Komedyjka w 1-ym akcie (1922)
  • Złote gody: Komedyjka w 1-ym akcie (1920)
  • Złotonóżka u Krasnoludków: Baśń fantastyczna (1930)
  • Złotowłosa królewna: Baśń fantastyczna (1928)
  • Złotowłosy chłopiec: Baśń fantastyczna (1928)
  • Żaba czarodziejka: Baśń fantastyczna w 1-ej odsłonie (1930)

Przełożyła na język polski m.in. następujące powieści:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Dzieła E. Korotyńskiej - wersja cyfrowa na Polona.pl