Dziekanka (Gniezno)

Dziekanka

Osiedle Gniezna
Osiedle Dziekanka
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	gnieźnieński
Miasto	Gniezno
Data założenia	XX wiek
W granicach Gniezna	1951
SIMC	0970661
Położenie na mapie Gniezna Dziekanka
Położenie na mapie Polski Dziekanka
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Dziekanka
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego Dziekanka
52°31′47″N 17°34′42″E

Dziekanka – część miasta, osiedle w zachodniej części Gniezna, dawna wieś włączona w 1951 do miasta. Tereny rekreacyjne i sportowe. W dzielnicy mieszka ok. 500 osób. Przy ulicy Kostrzewskiego mieszczą się: Muzeum Początków Państwa Polskiego, I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie i Instytut Kultury Europejskiej w Gnieźnie. Od zachodu osiedle graniczy z dzielnicą Skiereszewo, od wschodu z dzielnicą Stare Miasto, od południa z dzielnicą Dalki i od północy z dzielnicą Piekary.

Na osiedlu istnieje Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych o zabudowie eklektycznej z 1891–1894. W skład kompleksu szpitalnego wchodzą izba przyjęć, oddziały szpitalne, willa dyrektorska, neogotycka kaplica szpitalna (obecnie kościół filialny pw. bł. Michała Kozala i jednocześnie kaplica filialna parafii ewangelicko-augsburskiej w Poznaniu) z 1894–1895, obieralnia ziemniaków, kuchnia, budynki mieszkalne, gospodarcze.

W czasie okupacji niemieckiej w Polsce, w latach 1939–1941, hitlerowcy wymordowali w Szpitalu Psychiatrycznym w Dziekance ok. 1200 pacjentów. Osoby te mordowane były w okresie od 7 grudnia 1939 do 12 stycznia 1940 przez oddział specjalny SS-Sonderkommando Lange. Przeznaczonych do uśmiercania pacjentów wskazywał najczęściej dyrektor tego zakładu Wiktor Ratka oraz pielęgniarz Otto Reich, który tuż przed umieszczeniem pacjentów w komorze gazowej samochodu podawał im zastrzyki ze środkami uspokajającymi. Dla upamiętnienia ofiar umieszczono na zewnętrznej ścianie kaplicy Szpitala Psychiatrycznego pamiątkową tablicę.

Ulice

• Kostrzewskiego
  • Muzeum Początków Państwa Polskiego
  • Collegium Europaeum Gnesnense
  • I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie
• Orzeszkowej
  • Kościół parafialny pw. Matki Bożej Fatimskiej i św. Jana Pawła II
  • Zakład Opiekuńczo-Leczniczy
• Piotrowskiego
  • Cmentarz szpitala Dziekanka z mauzoleum założyciela placówki Aleksandra Piotrowskiego
• Poznańska
  • Kościół bł. Michała Kozala w Gnieźnie
  • Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych "Dziekanka" im. Aleksandra Piotrowskiego w Gnieźnie
• Strumykowa
  • Stadion piłkarski Mieszko Gniezno
  • Zabudowania dawnego folwarku Dziekanka

Literatura

• Enno Schwanke: Die psychiatrische Anstalt Tiegenhof. Die nationalsozialistische „Euthanasie“ in regionaler Perspektive,Berlin 2013 (Master-Thesis FU Berlin).

Linki zewnętrzne

• Dziekanka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 272 .