Anna Oldenburska (1501–1575)

Anna Oldenburska
	regentka Fryzji Wschodniej
Okres	od 1540; do 1561
	Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia	14 listopada 1501 ; Oldenburg
Data i miejsce śmierci	10 listopada 1575 ; Greetsyhl
Ojciec	Jan XIV
Matka	Anna z Anhalt-Dessau
Mąż	Enno II; od 6 marca 1530
Dzieci	Elżbieta, Edzard II, Jadwiga, Anna, Krzysztof, Jan II

Anna Oldenburska^[1] (ur. 14 listopada 1501 w Oldenburgu, zm. 10 listopada 1575 w Greetsyhl) – regentka Fryzji Wschodniej w latach 1540–1561.

Życiorys

Była córką hrabiego Oldenburga Jana XIV i Anny, córki księcia Anhalt-Dessau Jerzego I. 6 marca 1530 poślubiła hrabiego Fryzji Wschodniej Ennona II. Po śmierci męża w 1540 została regentką w imieniu swojego małoletniego syna Edzarda II. Przez pierwsze dwa lata rządów toczyła spór o regencję ze swoim szwagrem Janem I, z którego wyszła zwycięsko. Odrzuciła wprowadzoną przez Edzarda I zasadę primogenitury i starała się zapewnić udziały w dziedzictwie także młodszym synom, Krzysztofowi i Janowi. Krzysztof zmarł w 1566, ale konflikt Edzarda II z Janem doprowadził do faktycznego podziału kraju, który utrzymał się także po jej śmierci^[2].

Panując w trudnym okresie reformacji starała się dążyć do równouprawnienia wyznań i ich pokojowego współistnienia. Zachowała neutralność podczas I wojny szmalkaldzkiej. W 1548 została zmuszona przez cesarza do przyjęcia interim augsburskiego i wydalenia z kraju jego przeciwników, w tym swego doradcy Jana Łaskiego^[2].

Dążyła do unowocześnienia i rozwoju kraju. W 1543 zreformowała system prawny i stworzyła policję. W 1557 zawarła umowę handlową z królem Szwecji Gustawem I, gwarantującą wolny handel pomiędzy oboma krajami^[2].

Zmarła 10 listopada 1575 w Greetsyhl. Została pochowana w krypcie rodowej w Wielkim Kościele w Emden. Mowę podczas pogrzebu wygłosił Menso Alting^[2].

Rodzina

6 marca 1530 poślubiła hrabiego Fryzji Wschodniej Ennona II. Z tego małżeństwa pochodziły następujące dzieci:

Elżbieta (1531–1555), żona hrabiego Holsztynu-Pinnebergu Jana V,
Edzard II (1532–1599), hrabia Fryzji Wschodniej
Anna (1534–1552)
Jadwiga (1535–1616), żona księcia Lüneburga-Harburga Otto II,
Krzysztof (1536–1566), hrabia Fryzji Wschodniej
Jan II (1538–1591), hrabia Fryzji Wschodniej^[3]

Przypisy

↑ M. Bogucka (rec.), Renaissance Europe. The individual and society 1480-1520, J. R. Hale, New York 1973, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, Tom 20 (1975), s. 223; O. Bartel, Jan Łaski, Warszawa 1955, s. 152.
↑ ^a ^b ^c ^d Edmund Freiherr von Oefele: Anna (Gräfin und Regentin von Ostfriesland). W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 1. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1887, s. 468–469. (niem.).
↑ Anna v.Oldenburg. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2019-08-11]. (niem.).

[1] M. Bogucka (rec.), Renaissance Europe. The individual and society 1480-1520, J. R. Hale, New York 1973, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, Tom 20 (1975), s. 223; O. Bartel, Jan Łaski, Warszawa 1955, s. 152.

[adb-2] Edmund Freiherr von Oefele: Anna (Gräfin und Regentin von Ostfriesland). W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 1. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1887, s. 468–469. (niem.).

[wwp-3] Anna v.Oldenburg. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2019-08-11]. (niem.).

[1]

[2]

[3]