Przejdź do zawartości

Gyōki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gyōki
行基
Ilustracja
Pomnik Gyōkiego w Kobe
Data i miejsce urodzenia

668
dystrykt Ōtori, prowincja Kawachi

Data i miejsce śmierci

2 lutego 749
Sugawara-dera

Szkoła

Hossō

Nauczyciel

Dōshō

Następca

Kōshin

Zakon

Mahajana

Honorowy tytuł lub imię pośmiertne

daisōjō

Gyōki (jap. 行基; ur. 668, zm. 749) – japoński mnich buddyjski.

Urodził się w Osace[a] w rodzinie imigrantów z Półwyspu Koreańskiego[1]. Była to rodzina, która zachowała dawne techniczne umiejętności rzemieślnicze i naturalną receptywność wobec kultury kontynentalnej. W 659 r. sponsorowała budowę klasztoru Sairin. Koreańskie imigranckie rodziny wydały również takich pionierów buddyzmu w Japonii jak Dōshō, Jikun i Kyōshun[2].

W wieku 15 lat wstąpił prawdopodobnie do klasztoru Yakushi w Narze, gdzie pod okiem Dōshō pobierał nauki buddyjskiej szkoły hossō[1][3]. Po śmierci swojego mistrza w 700 roku porzucił życie klasztorne i prowadził żywot wędrownego kaznodziei, nauczając Dharmy i zakładając klasztory. Pomagał ubogim, inicjując budowę grobli, kanałów irygacyjnych, szpitali, przytułków i domów dla podróżnych[3]. Zgodnie z przekazami zebrał wokół siebie grupę ponad 1000 naśladowców ze stanu świeckiego i duchownego[1], zarówno mężczyzn jak i kobiet[3]. W Biograficznej chronologii Gyōkiego znajduje się informacja, że wybudował 49 kaplic tylko w rejonie Nary. Nie były to w pełni rozwinięte świątynie, ale miejsca, gdzie ludzie mogli się zgromadzić i wysłuchać Dharmy. Zajmował się również projektami związanymi z dobrobytem innych - wybudował sześć mostów, główną drogę, piętnaście stawów, sześć kanałów odwadniających, trzy akwedukty, dwie przystanie promowe, cztery kanały i dziewięć domów charytatywnych[4][b]. Ludzie gromadzili się wokół Gyōkiego, aby go wysłuchać i porzucali swoje gospodarstwa. Ludzie dawali mu pieniądze i swoją pracę. Miał zwolenników zarówno wśród laików jak i kapłanów. To, że wśród zwolenników miał rolników, którzy porzucili swoje ziemie oraz kapłanów, którzy zostali zaordynowani bez zgody władz, musiało spowodować reakcję rządu[5].

Publiczną działalność Gyōkiego zastopowało wydanie w 717 roku przez cesarzową Genshō edyktu (w którym Gyōki został wymieniony) nakazującego mnichom i mniszkom buddyjskim przebywanie w klasztorach i zakazującego wędrownego kaznodziejstwa. Wprowadzono również urzędowy system certyfikowania kapłanów. W Ciągłej kronice Japonii w 720 r. zapisano, że „mnisi i mniszki zostali po raz pierwszy certyfikowani”. Miało to wspomóc rząd w walce z tymi kapłanami, którzy nie stosowali się do nakazów rządu. Rządowe regulacje sięgały nawet tak głęboko, że w 720 r. regulowano recytowanie sutr i rytualne śpiewy w klasztorach. Biuro Duchowieństwa zainstalowano w Jakushi-ji[6].

Te regulacje zostały wprowadzone po dojściu do władzy Fuhito Fujiwary, utrzymano je, gdy do władzy doszedł książę Nagaya. W 731 r., do władzy ponownie doszedł ród Fujiwarów i ustawa została złagodzona[1][3]. Złagodzono także system podatkowy zwalniając ludzi powyżej 61 lat z ich płacenia. Zmiany w nastawieniu odbiły się także w treści Ciągłej kroniki Japonii. Ze „zwyczajnego kapłana” Gyōki stał się „mistrzem Dharmy”[7]. W pewnym dokumencie z 738 r. Gyōki jest określany „najczcigodniejszy”, a w tym okresie dotyczyło to bardzo ograniczonej liczby duchownych. W dokumencie z ok. 740 r. jest określony jako „mistrz z Yakushi-ji” i nauczyciel. Gyōki powrócił wówczas do stołecznej Nary, gdzie jako główny architekt uczestniczył w latach 741-745 przy zleconej przez cesarza Shōmu budowie kompleksu świątynnego Tōdai-ji[1][3]. Zimą 744 roku jako pierwsza w historii osoba otrzymał najwyższy w japońskim buddyzmie tytuł daisōjō[1][3].

Pod koniec 740 r. cesarz zadecydował o porzuceniu Nary i wybudowaniu nowej stolicy nazwanej Kunikyō w prowincji Yamashiro. W 741 r. cesarz wydał edykt nakazujący budowę pary oficjalnych klasztorów (męskiego i żeńskiego) w każdej prowincji. Przy okazji wybudowano most przez rzekę Sawada. W pracach tych uczestniczył Gyōki oraz wyszkoleni przez niego ludzie, którzy wreszcie zostali docenieni[8]. Na początku 745 r. został wybrany do Biura Duchowieństwa w miejsce wysokiego kapłana Gembō[9].

W 749 r. Gyōki przyznał cesarzowi „Wskazania bodhisattwy”[9].

Na początku 749 r. zachorował i zmarł w Sugawara-derze. Przekazał wszystkie swoje świątynie w ręce spadkobiercy Dharmy – Kōshina.

Po śmierci stał się bohaterem licznych legend i został otoczony kultem jako bodhisattwa, niekiedy uważany jest za wcielenie Mandziuśriego[1]. W ikonografii przedstawiany jest zazwyczaj jako wędrowiec z kijem podróżnym w ręku[1].

Szkoła hossō

[edytuj | edytuj kod]
  • Dōshō (629-700) Japonia, frakcja „południowego klasztoru” hossō
  • Gyōki (668-749)
  • Huizhao (650-714) 2 patriarcha faxiang
  • Zhizhou (678-733) 3 patriarcha faxiang
  • Gembō (Genbō) (zm. 746) Japonia, frakcja „północnego klasztoru” hossō
|
|
|
  • Eison (1201-1290) Shingon rissu
  • Ryōhen (1194-1252) odnowiciel hossō

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Wtedy był to dystrykt Ōtori w prowincji Kawachi
  2. ↑ Jego działalność rozwinęła się po roku 702, gdy wprowadzono nowy Kodeks Taihō, który zastąpił stary system prawny ritsuryō oparty na współczesnym chińskim systemie prawnym. Nowy system prawny pogorszył życie drobnych rolników, których obarczono rosnącymi ciężarami (podatki itd.). Dodatkowo w kraju wybuchło wówczas kilka epidemii, a pomiędzy 704 a 708 r. wydarzyły się niekorzystne warunki klimatyczne. Budowa nowej stolicy w Narze wymagała zwiększania podatków, tak więc olbrzymia ilość rolników porzuciła swoje ziemie, aby tych podatków nie płacić

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h Holy People of the World: A Cross-cultural Encyclopedia. edited by Phyllis G. Jestice. T. 1. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2004, s. 335. ISBN 1-57607-355-6.
  2. ↑ Red. Yusen Kashiwahara, Koyu Sonoda. Sharpers of Japanese Buddhism. Str. 4
  3. ↑ a b c d e f William E. Deal, Brian Ruppert: A Cultural History of Japanese Buddhism. Malden: John Wiley & Sons, 2015, s. 63-64. ISBN 978-1-4051-6700-0.
  4. ↑ Red. Yusen Kashiwahara, Koyu Sonoda. Sharpers of Japanese Buddhism. Str. 5
  5. ↑ Red. Yusen Kashiwahara, Koyu Sonoda. Sharpers of Japanese Buddhism. Str. 6, 7
  6. ↑ Red. Yusen Kashiwahara, Koyu Sonoda. Sharpers of Japanese Buddhism. Str. 8
  7. ↑ Red. Yusen Kashiwahara, Koyu Sonoda. Sharpers of Japanese Buddhism. Str. 9
  8. ↑ Red. Yusen Kashiwahara, Koyu Sonoda. Sharpers of Japanese Buddhism. Str. 12
  9. ↑ a b Red. Yusen Kashiwahara, Koyu Sonoda. Sharpers of Japanese Buddhism. Str. 13

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Red. Yusen Kashiwahara, Koyu Sonoda. Sharpers of Japanese Buddhism. Kōsei Publishing Co. Tokio. 1994. Str. 379. ISBN 4-333-01630-4
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gyōki&oldid=71929869”