Stanisław Królak

Stanisław Królak
Data i miejsce urodzenia	26 stycznia 1931 ; Warszawa
Data śmierci	31 maja 2009
Obywatelstwo	polskie
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Królak (ur. 26 stycznia 1931 w Warszawie, zm. 31 maja 2009^[1]) – polski kolarz szosowy i trener kolarski. Pierwszy polski zwycięzca Wyścigu Pokoju w 1956.

Życiorys

Syn Stanisława. W karierze sportowej reprezentował stołeczne kluby Sarmata i Legia. W 1961 ukończył Studium Pomaturalne przy Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Początkowo pracował jako instruktor i trener kolarski w klubach Gwardia, Legia, Polonia, Sarmata i Spójnia. W 1949 pierwszy raz wziął udział w zawodach kolarskich i wygrał wyścig o „Puchar Życia Warszawy”. W 1952 wystartował pierwszy raz w Wyścigu Pokoju. 15 maja 1956 na mecie w Pradze jako pierwszy Polak w historii wygrał ten wyścig (w jego trakcie triumfował w jednym etapie).

Inne osiągnięcia:

Dwukrotny indywidualny mistrz Polski w wyścigu ze startu wspólnego w latach 1952 i 1955, wicemistrz z 1953, brązowy medalista z 1958.
Czterokrotny drużynowy mistrz Polski w wyścigu ze startu wspólnego w latach 1950, 1953, 1954 i 1955.
Indywidualny mistrz Polski w wyścigu górskim w 1952.
Indywidualny mistrz Polski w wyścigu przełajowym w 1955.
Dwukrotny drużynowy mistrz Polski na torze na 4000 m na dochodzenie w latach 1950 i 1954.
Uczestnik mistrzostw świata w wyścigu szosowym w latach 1953, 1955 i 1958.
Siedmiokrotny uczestnik Wyścigu Pokoju: 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1958 i 1961.
Pięciokrotny uczestnik Wyścigu Dookoła Polski: 1953, 1955, 1956, 1958, 1960.

Po zakończeniu kariery sportowej prowadził w jednym z rzemieślniczych pawilonów usługowych przy ul. Marchlewskiego (od 1990 al. Jana Pawła II) w Warszawie sklep i warsztat rowerowy^[2].

Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Zerzniu (w warszawskiej dzielnicy Wawer)^[3].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2008)^[4]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2000)^[5]
Złoty Krzyż Zasługi (1953, za zasługi i osiągnięcia w dziedzinie kultury fizycznej i sportu)^[6]
Tytuł Sportowca 30-lecia PRL
Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu”

W kulturze masowej

Odniesienia do Stanisława Królaka pojawiły się w odcinku 9. pt. „Po obu stronach muru” serialu telewizyjnego Dom z 1982 w reżyserii Jana Łomnickiego. Najpierw został w nim wyemitowany fragment transmisji ze zwycięstwa w Wyścigu Pokoju 1956, a następnie główny bohater Andrzej Talar (Tomasz Borkowy) odwiedzając Ewę Szymosiuk (Halina Rowicka) wita ją słowami: Może wypijemy za zwycięstwo Królaka?

Upamiętnienie

Od 2023 jego imię nosi rondo w warszawskiej dzielnicy Wawer^[7].

Przypisy

↑ Zmarł Stanisław Królak [online], onet.pl, 1 czerwca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-06-08] .
↑ 85 lat temu urodził się Stanisław Królak. dzieje,pl, 18 lipca 2016. [dostęp 2023-07-03].
↑ Kto czyta „Kurier“, wie więcej, „Kurier Wawerski” (18), 2017, s. 4 .
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 kwietnia 2008 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2008 r. nr 80, poz. 705).
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 lutego 2000 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2000 r. nr 13, poz. 278).
↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 29 maja 1953 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1953 r. nr 57, poz. 720).
↑ Uchwała nr LXXXVI/2825/2023 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2023 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Wawer m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 10299 [on-line]. 15 września 2023. [dostęp 2024-05-16].

[1] Zmarł Stanisław Królak [online], onet.pl, 1 czerwca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-06-08] .

[2] 85 lat temu urodził się Stanisław Królak. dzieje,pl, 18 lipca 2016. [dostęp 2023-07-03].

[3] Kto czyta „Kurier“, wie więcej, „Kurier Wawerski” (18), 2017, s. 4 .

[4] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 kwietnia 2008 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2008 r. nr 80, poz. 705).

[5] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 lutego 2000 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2000 r. nr 13, poz. 278).

[6] Uchwała Rady Państwa z dnia 29 maja 1953 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1953 r. nr 57, poz. 720).

[7] Uchwała nr LXXXVI/2825/2023 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2023 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Wawer m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 10299 [on-line]. 15 września 2023. [dostęp 2024-05-16].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

1948–1960	1948:August Prosenik i Aleksandar Zorić 1949:Jan Veselý 1950:Willy Emborg 1951:Kaj Allan Olsen 1952:Ian Steel 1953:Christian Pedersen 1954:Eluf Dalgaard 1955:Gustav-Adolf Schur 1956:Stanisław Królak 1957:Nenczo Christow 1958:Piet Damen 1959:Gustav-Adolf Schur 1960:Erich Hagen
1960–1975	1961:Jurij Mielichow 1962:Gajnan Sajdchużyn 1963:Klaus Ampler 1964:Jan Smolík 1965:Giennadij Lebiediew 1966:Bernard Guyot 1967:Marcel Maes 1968:Axel Peschel 1969:Jean-Pierre Danguillaume 1970:Ryszard Szurkowski 1971:Ryszard Szurkowski 1972:Vlastimil Moravec 1973:Ryszard Szurkowski 1974:Stanisław Szozda 1975:Ryszard Szurkowski
1975–1990	1976:Hans-Joachim Hartnick 1977:Aavo Pikkuus 1978:Aleksandr Awierin 1979:Siergiej Suchoruczenkow 1980:Jurij Barinow 1981:Szachid Zagretdinow 1982:Olaf Ludwig 1983:Falk Boden 1984:Siergiej Suchoruczenkow 1985:Lech Piasecki 1986:Olaf Ludwig 1987:Uwe Ampler 1988:Uwe Ampler 1989:Uwe Ampler 1990:Ján Svorada
1990–2006	1991:Wiktor Rżaksynski 1992:Steffen Wesemann 1993:Jaroslav Bílek 1994:Jens Voigt 1995:Pavel Padrnos 1996:Steffen Wesemann 1997:Steffen Wesemann 1998:Uwe Ampler 1999:Steffen Wesemann 2000:Piotr Wadecki 2001:Jakob Piil 2002:Ondřej Sosenka 2003:Steffen Wesemann 2004:Michele Scarponi 2006:Giampaolo Cheula