Alphard
| α Hydrae | |||||||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
09h 27m 35,243s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
-08° 39′ 30,96″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||
| Rozmiar kątowy |
0,00958 ± 0,00008[3]″ | ||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
34,37 ± 0,13 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−4,27 ± 0,05 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
K3 II–III[3] | ||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
–0,12[3] | ||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Okres obrotu | |||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
3,3 km/s[5] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura |
4120 K[3] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
9814[2] pc | ||||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,2468[2] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Alphard (Alfa Hydrae, α Hya) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Hydry, odległa od Słońca o około 180 lat świetlnych.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Gwiazda ta nosi tradycyjną nazwę Alfard, która wywodzi się od arabskiego الفرد al fard, co oznacza „samotnik” – w istocie jest jedyną jasną gwiazdą w tym obszarze nieba[5][6][7]. Łacińska nazwa Cor Hydrae, „serce Hydry”, odnosi się do położenia w gwiazdozbiorze[6]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alphard dla określenia tej gwiazdy[8].
Charakterystyka obserwacyjna
[edytuj | edytuj kod]Jej wielkość obserwowana to 1,99m, zaś wielkość absolutna jest równa −1,72m[2]. Przy ciemnym niebie widoczny jest pomarańczowy kolor gwiazdy[5][6].
Charakterystyka fizyczna
[edytuj | edytuj kod]Alphard to pomarańczowy olbrzym lub jasny olbrzym, należący do typu widmowego K3. Jego temperatura to 4120 K, a jasność 780 razy przekracza jasność Słońca[3]. Gwiazda ma masę trzykrotnie większą niż masa Słońca[4] i opuściła już ciąg główny; obecnie w jej jądrze trwa synteza helu w węgiel i tlen[5]. Alfard w przyszłości odrzuci otoczkę tworząc mgławicę planetarną i zakończy życie jako biały karzeł[5].
Gwiazda ma dwie optyczne towarzyszki i może być gwiazdą fizycznie podwójną. Gwiazda Alfa Hydrae B, o wielkości 9,70m jest oddalona o 282,3″ (w 2009 r.)[9]. Jej ruch jest zgodny z ruchem Alfarda i jeśli jest z nim związana grawitacyjnie, to jest to najprawdopodobniej pomarańczowy karzeł typu K0 o niewielkiej masie, odległy od olbrzyma o co najmniej 15 700 au i obiegający go w czasie co najmniej 870 tysięcy lat[5]. Składnik Alfa Hydrae C, oddalony o 256,7″ (pomiar z 2000 r.)[9] ma zbyt duży ruch własny, aby być związany z Alphardem[5].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Hydry
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
- najjaśniejsze gwiazdy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Alphard w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e Anderson E., Francis C: HIP 46390. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-01-31]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g L. Piau, P. Kervella, S. Dib, P. Hauschildt. Surface convection and red giants radii measurements. „Astronomy & Astrophysics”. A100. 526 (A100), s. 1–12, 2011. DOI: 10.1051/0004-6361/201014442. arXiv:1010.3649. (ang.).
- ↑ a b c L. da Silva, L. Girardi, L. Pasquini, J. Setiawan, O. von der Lühe, J. R. de Medeiros, A. Hatzes, M.P. Döllinger, A. Weiss. Basic physical parameters of a selected sample of evolved stars. „Astronomy and Astrophysics”. 458 (2), s. 609–623, 2006. DOI: 10.1051/0004-6361:20065105. arXiv:0608160. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Jim Kaler: ALPHARD (Alpha Hydrae). [w:] STARS [on-line]. 2015-06-16. [dostęp 2017-01-31]. (ang.).
- ↑ a b c Hydra, the Water-snake. W: Allen, Richard Hinckley: Star Names: Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 249. ISBN 0-486-21079-0.
- ↑ Kamil Złoczewski: Kosmos. W objęciach Hydry. T. 65. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2013, s. 19–21. ISBN 978-83-252-1918-5.
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-01-31].
- ↑ a b Mason et al.: WDS J09276-0840A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.