Pałeczka zapalenia płuc
 Śluzowy wygląd kolonii na agarze MacConkeya | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Klebsiella pneumoniae |
| Nazwa systematyczna | |
| Klebsiella pneumoniae (Schroeter 1886) Trevisan 1887 | |
Pałeczka zapalenia płuc (Klebsiella pneumoniae, dawniej nazywana pałeczką Friedländera[1]) – otoczkowa, nieprzetrwalnikująca, bezrzęskowa bakteria Gram ujemna o dużej zjadliwości. Została opisana po raz pierwszy przez Friedländera w 1883 roku[2]. Wchodzi w skład bioty fizjologicznej skóry, jamy ustnej i jelit[3]. Jest przyczyną około 8% zakażeń szpitalnych.
Fizjologia i profil biochemiczny
[edytuj | edytuj kod]Pałeczki Klebsiella pneumoniae wytwarzają ureazę, fermentują laktozę, glukozę; potrafią wykorzystać kwas malonowy i cytrynian sodu jako źródło węgla. Hodowla odbywa się na agarze zwykłym, agarze z krwią oraz podłożu MacConkeya. Śluzowy wygląd kolonii w trakcie hodowli pozwala na kwalifikację do prawidłowego rodzaju, dalsza identyfikacja wymaga testów biochemicznych[2]. Mikroskopowo przyjmują wygląd pałeczek.
Chorobotwórczość
[edytuj | edytuj kod]Pałeczka zapalenia płuc występuje bardzo często w drogach oddechowych i przewodzie pokarmowym u pacjentów przebywających w szpitalu (u 1–6% zdrowych osób i u około 20% hospitalizowanych)[4]. Może spowodować zapalenie płuc z wykrztuszaniem gęstej, podbarwionej krwią, lepkiej plwociny[5], zakażenia w obrębie przewodu pokarmowego, kości, stawów lub układu moczowego, przy czym zakażenie tego ostatniego prowadzi czasami do sepsy. U noworodków jest ponadto czynnikiem etiologicznym zapalenia opon mózgowych.
Leczenie i oporność na antybiotyki
[edytuj | edytuj kod]Bakteria posiada wrodzoną oporność na antybiotyki z grupy penicylin związaną z wytwarzaniem penicylinazy, przy czym także penicyliny z inhibitorem wykazują niezadowalającą aktywność. Część szczepów – w Polsce jest to około 60% – wytwarza enzym rozkładający antybiotyki o szerokim spektrum substratowym (ESβL), który wyklucza stosowanie cefalosporyn wszystkich generacji. Pierwsze szczepy oporne wyizolowano w 1983, a ich selekcja jest jednym z negatywnych skutków stosowania antybiotyków o szerokim spektrum działania. Część pałeczek jest ponadto oporna na aminoglikozydy. W 1996 po raz pierwszy w Stanach Zjednoczonych opisano szczepy Klebsiella pneumoniae produkujące karbapenemazy[6].
Aktywność zachowują: kolistyna, kotrimoksazol i fluorochinolony.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Franciszek Kokot, Choroby Wewnętrzne, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1991, s. 152, ISBN 83-200-1551-0.
- ↑ a b Podstawy mikrobiologii lekarskiej : podręcznik dla studentów. Leon Jabłoński (red.). Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1979, s. 265–269. ISBN 83-200-0181-1.
- ↑ Kenneth J. Ryan, C. L. Ray, John C. Sherris: Sherris medical microbiology: an introduction to infectious diseases. New York: McGraw-Hill, 2004. ISBN 0-8385-8529-9.
- ↑ Mikrobiologia lekarska. Maria Lucyna Zaremba i Jerzy Borowski. Wydawnictwo PZWL, wydanie III (dodruk). ISBN 83-200-2896-5. Strona 207
- ↑ Gabriel Virella, Mikrobiologia i choroby zakaźne, Paweł S Berezowicz (tłum.), Piotr Bogumił Heczko (red.), Wrocław: Urban & Partner, 2000, s. 181, ISBN 83-85842-59-4, OCLC 749874380.
- ↑ K. Tegmark Wisell, S. Haeggman, L. Gezelius, O. Thompson i inni. Identification of Klebsiella pneumoniae carbapenemase in Sweden. „Euro Surveill”. 12 (12), s. E071220.3, 2007. PMID: 18179763.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Danuta Dzierżanowska: Antybiotykoterapia praktyczna. Wyd. IV. Bielsko-Biała: [Alfa]-Medica Press, 2008, s. 326–327. ISBN 978-83-7522-013-1.
