Śnieżnik (rodzaj)
| Chionomys | |||
| G.S. Miller, 1908[1] | |||
 Śnieżnik europejski (Ch. syriacus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
śnieżnik | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Arvicola nivalis Martins, 1842 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podrodzaje i gatunki | |||
| |||
Śnieżnik[3] (Chionomys) – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji[4][5][6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 107–156 mm, długość ogona 40–108 mm; masa ciała 29,5–78 g[5][7].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1908 roku amerykański botanik i zoolog Gerrit Smith Miller w artykule poświęconym systematyce grupy gatunkowej Microtus nivalis, opublikowanym w czasopiśmie The Annals and magazine of natural history[1]. Gatunkiem typowym jest (orygianlne oznaczenie) śnieżnik europejski (Ch. nivalis).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Chionomys: gr. χιων khiōn, χιονος khionos ‘śnieg’[8]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[9].
- Protochionomys: gr. πρωτος prōtos ‘pierwszy, przed’; rodzaj Chionomys G.S. Miller, 1908[2]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Microtus Roberti O. Thomas, 1906.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki zgrupowane w dwóch podrodzajach[10][7][4]:
| Podrodzaj | Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[3] | Podgatunki[5][4][7] | Rozmieszczenie geograficzne[5][4][7] | Podstawowe wymiary[5][7][a] | Status IUCN[11] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Chionomys |  |
Chionomys nivalis | (Martins, 1842) | śnieżnik europejski | 13 podgatunków | Półwysep Iberyjski na wschód przez południową Europę, Anatolię i Kaukaz do południowego Turkmenistanu, na południe do Izraela i południowego Iranu | DC: 10,7–14,3 cm DO: 4–7,5 cm MC: 29–62 g |
LC |
| Chionomys | Chionomys stekolnikovi | Golenishchev, Malikov, Bannikova, Zykov, Yiğit & E. Çolak, 2022 | gatunek monotypowy | endemit Turcji (środkowy Taurus)[12] | DC: około 12,3 cm DO: około 6,4 cm MC: około 37 g[12] |
NE | ||
| Protochionomys | Chionomys roberti | (O. Thomas, 1906) | śnieżnik gruziński | gatunek monotypowy | wschodnie Góry Pontyjskie (północno-wschodnia Turcja), Kaukaz (południowo-zachodnia europejska część Rosji, Gruzja i północny Azerbejdżan) | DC: 12,5–15,6 cm DO: 8–10,8 cm MC: 40–78 g |
LC | |
| Protochionomys | Chionomys gud | (Satunin, 1909) | śnieżnik kaukaski | 3 podgatunki | Wielki Kaukaz (Rosja, Gruzja i Azerbejdżan) | DC: 11,2–13 cm DO: 5,7–7,9 cm MC: 34–63 g |
LC | |
| Protochionomys | Chionomys lasistanius | (Neuhäuser, 1936) | gatunek monotypowy | północno-wschodnia Turcja (Góry Pontyjskie na zachód do Giresun) i południowa Gruzja (Mały Kaukaz) | DC: 11,2–13 cm DO: 5,7–8,2 cm MC: 34–63 g |
NE |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b G.S. Miller. The recent voles of the Microtus nivalis group. „The Annals and magazine of natural history”. Eighth Series. 1 (1), s. 97, 1908. (ang.).
- ↑ a b B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 205. ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 235. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 354. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 319–320. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chionomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-24].
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 227. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 48.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-30]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Chionomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
- ↑ a b F.N. Golenishchev, V.G. Malikov, A.A. Bannikova, A.E. Zykov, N. Yiğit & E. Çolak. Diversity of snow voles of the “nivalis” group (Chionomys, Arvicolinae, Rodentia) in the eastern part of the range with a description of a new species. „Russian Journal of Theriology”. Eighth Series. 21 (1), s. 1–12, 2022. (ang. • ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).