Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Pablo000/brudnopis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Pablo000 (dyskusja | edycje) o 16:46, 7 lip 2024. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Ogończyk białogardły
Synallaxis stictothorax[1]
P.L. Sclater, 1859
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

garncarzowate

Podrodzina

ogończyki

Rodzaj

Synallaxis

Gatunek

ogończyk białogardły

Synonimy
  • Synallaxis stictothorax stictothorax Chapman, 1925
Podgatunki
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Ogończyk białogardły[3] (Synallaxis stictothorax) – gatunek małego ptaka z rodziny garncarzowatych (Furnariidae). Występuje w zachodniej części Ameryki Południowej – w Ekwadorze i w Peru. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern).

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał amerykański ornitolog Philip Lutley Sclater w 1859 roku na łamach „Proceedings of the Zoological Society of London”, na podstawie holotypu – przywiezionego z Guayaquil w Ekwadorze i zdeponowanego w Muzeum Brytyjskim. Autor nadał ptakowi nazwę Synallaxis stictothorax[4][5]. Badania molekularne, opublikowane w 2011 roku wykazały, że ogończyk białogardły jest najbliżej spokrewniony z ogończykiem szarogłowym (Synallaxis zimmeri)[6]. Przez wiele lat opisywano trzy podgatunki ogończyka białogardłego:

  • Synallaxis s. stictothorax P.L. Sclater, 1859 - ogończyk białogardły[3]
  • Synallaxis s. maculata Lawrence, 1872
  • Synallaxis s. chinchipensis Chapman, 1925 - ogończyk peruwiański[3]

Pod koniec XX i na początku XXI wieku niektórzy autorzy proponowali uznanie ogończyka peruwiańśkiego za osobny gatunek, ale nie przedstawili żadnych przekonujących dowodów[7]. Po ukazaniu się publikacji wykazujących różnice w wokalizacji i morfologii[8] oraz opublikowaniu analizy filogenetycznej, Dan Lane w sierpniu 2020 roku złożył do South American Classification Committee (SACC) wniosek o uznanie Synallaxis stictothorax stictothorax za osobny gatunek - ogończyk peruwiański; wniosek ten został zaakceptowany[7].

Obecnie uznawane są dwa podgatunki ogończyka białogardłego[9][10][11]:

Etymologia

  • Synallaxis: gr. συναλλαξις sunallaxis, συναλλαξεως sunallaxeōs „wymiana, zamiana”[12].
  • stictothorax: gr. στικτος stiktos „kropkowany”, θωρακος thōrakos „napierśnik”[13].

Morfologia

Mały ptak o brązowych lub czerwonawo-brązowych tęczówkach. Dziób dosyć długi i cienki, głównie czarny, ale czasami w dużej części szary. Nogi i stopy od niebieskoszarych do ciemnoszarych. Podgatunek nominatywnym biały kantarek, czarniawą twarz z białawymi smugami, czoło białe z czarno-białymi prążkami, reszta górnej części głowy szarobrązowa, górne części ciała ciemne, grzbiet brązowawy, Przechodzi w odcień rudobrązowy przy zadzie, pokrywy nadogonowe rude. SkrzydłA rudawe, lotki ciemne. Ogon długi o 10 sterówkach, o postrzępionych końcach, ciemnobrązowy z jaśniejszymi rudawymi krawędziami zewnętrznych sterówek. Dolne części ciała jasne. podgardle i gardło białe, pierś biaława z czarnymi drobnymi pręgami, boki i osłony podogonowe płowe. Na piersi i brzuchu czarne cętki. Nie występuje dymorfizm płciowy. Młode osobniki nie zostały opisane. Długość ciała 11–13 cm[14].

Wymiary szczegółowe[8]:

Samica Samiec
Długość skrzydła (mm) 47,67–52,11 46,01–55,11
Długość ogona (mm) 60–60 48–69
Długość dzioba (mm) 10,39–12,39 12,35–12,77

Zasięg występowania

Ogończyk białogardły występuje w bardzo zawężonym obszarze w północno-zachodnim Peru, w środkowym biegu rzeki Marañón, jej dopływu Chinchipe w regionie Cajamarca. Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 19 tys. km². Występuje zazwyczaj w zakresie wysokości od 400 do 600 m n.p.m.[14][15]

Ekologia i zachowanie

Jego głównym habitatem są suche zarośla nizinne oraz brzegi lasów liściastych[14]. Długość pokolenia jest określona na 3,8 roku[15]. Ptak ten żeruje zazwyczaj w parach, często w stadach mieszanych. Niewiele wiadomo na temat diety ogończyka białogardłyego. Składa się głównie ze stawonogów i ich larw. Zaobserwowano, że podejmuje pokarm z mchu, martwych liści i niewielkich gałęzi, przeważnie na wysokości 1–2 m nad poziomem gruntu[14].

Rozmnażanie

Nie ma informacji o rozmnażaniu i gniazdowaniu tego gatunku[14].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ogończyk białogardły jest uznawany za gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern)[2]. Wielkość populacji nie jest oszacowana, a gatunek ten opisywany jest jako pospolity. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny ze względu na brak istotnych zagrożeń[15].

Przypisy

  1. Synallaxis stictothorax, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Synallaxis stictothorax, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. a b c Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Furnariidae Gray,GR, 1840 – garncarzowate – Horneros, foliage-gleaners and spinetails (Wersja: 2023-12-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-07-05].
  4. Denis Lepage, Chinchipe Spinetail Synallaxis stictothorax [online], Avibase [dostęp 2024-07-05] (ang.).
  5. Chapman F.M., Descriptions of one new genus and of species of birds from Peru and Ecuador, „American Museum Novitates”, 205, 1925, s. 8 (ang.).
  6. Derryberry i inni, Lineage diversification and morphological evolution in a large-scale continental radiation: the Neotropical ovenbirds and woodcreepers (Aves: Furnariidae), „Evolution”, 65, 2011, s. 2973–2986, DOI10.1111/j.1558-5646.2011.01374.x.
  7. a b Dan Lane, Proposal (882) to South American Classification Committee. Split Synallaxis stictothorax into two species: coastal S. stictothorax and interior S. stictothorax [online], South American Classification Committee, 2020 [dostęp 2024-07-05].
  8. a b Stopiglia i inni, Alpha taxonomy of Synallaxis stictothorax group (Aves: Passeriformes: Furnariidae): Synallaxis stictothorax Chapman, 1925 as a valid species, with a lectotype designation, „Vertebrate Zoology”, 70, 2020, s. 319–331, DOI10.26049/VZ70-3-2020-05.
  9. HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8.1 [online], styczeń 2024 [dostęp 2024-06-15].
  10. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ovenbirds, woodcreepers. IOC World Bird List (v14.1). [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  11. Alan P. Peterson, PASSERIFORMES FURNARIIDAE (incl. DENDROCOLAPTIDAE), Wersja 10.008 (2022.03.02) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2024-07-05] (ang.).
  12. Synallaxis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-07-04] (ang.).
  13. stictothorax, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-07-07] (ang.).
  14. a b c d e del Hoyo, J., J.V. Remsen, Jr., G.M. Kirwan, P.F.D. Boesman & N. Collar: Chinchipe Spinetail Synallaxis stictothorax, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. H.F. Greeney) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. [dostęp 2024-07-05]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  15. a b c Species factsheet: Synallaxis stictothorax [online], BirdLife International, 2024 [dostęp 2024-07-05] (ang.).

Linki zewnętrzne


Kategoria:Garncarzowate Kategoria:Ptaki Ameryki Południowej Kategoria:Fauna endemiczna Peru Kategoria:Gatunki i podgatunki zwierząt nazwane w 1859 roku Kategoria:Taksony opisane przez Franka Michlera Chapmana