Sadik al-Mahdi
 Sadik al-Mahdi (1964) | |
| Data i miejsce urodzenia |
25 grudnia 1935 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 listopada 2020 |
| Premier Sudanu | |
| Okres |
od 6 maja 1986 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Premier Sudanu | |
| Okres |
od 27 lipca 1966 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Sadik al-Mahdi, arab. الصادق المهدي (ur. 25 grudnia 1935 w Omdurmanie, zm. 26 listopada 2020 w Abu Zabi[1]) – sudański polityk, premier Sudanu w latach 1966–1967 oraz 1986–1989, przewodniczący Partii Umma.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w 1935 w Omdurmanie. Ukończył szkołę średnią Comboni College w Chartumie. Studiował ekonomię na Uniwersytecie w Chartumie. Następnie wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie w 1957 ukończył ekonomię na Uniwersytecie Oksfordzkim[2][3].
W 1957 powrócił do Sudanu, pracując przez rok w Ministerstwie Finansów. W 1958 zrezygnował z pracy w urzędzie, by skupić się na wzmocnieniu Partii Umma, której został członkiem. Po przywróceniu demokracji w kraju w 1964, został jej przewodniczącym. W 1966 dostał się do parlamentu i 27 lipca, w wieku 31 lat, został najmłodszym w historii premierem Sudanu. Jego rząd przetrwał jednak tylko 9 miesięcy i w maju 1967 został obalony w wyniku uchwalenia przeciw niemu wotum nieufności w następstwie wewnątrzpartyjnego konfliktu[3].
W latach 70. XX w., w czasie dyktatury prezydenta Numajriego, był przez kilka lat więziony i zmuszony na udanie się na uchodźstwo. Sprzeciwiał się bowiem polityce prezydenta, w tym wprowadzeniu w całym kraju szariatu[3][4].
W 1985, po obaleniu prezydenta Numajriego, powrócił do ojczyzny. 6 maja 1986, po przeprowadzeniu demokratycznych wyborów, został mianowany po raz drugi premierem. W czerwcu 1986 uformował rząd, w skład którego weszło 7 partii z północy i południa kraju. Jego gabinet był jednak niestabilny i skłócony wewnętrznie. Po niecałym roku premier rozwiązał rząd, gdyż nie był w stanie uchwalić nowego prawa karnego w miejsce szariatu, osiągnąć porozumienia z Międzynarodowym Funduszem Walutowym oraz zakończyć wojnę domową. Drugi gabinet przetrwał jednak również tylko rok i został rozwiązany w sierpniu 1987 z powodu koalicyjnego sporu o obsadę stanowisk. Tworzenie nowej koalicji zajęło premierowi 9 miesięcy. Trzeci gabinet al-Mahdiego został powołany dopiero w maju 1988. Rozpadł się on w marcu 1989 z powodu różnicy zdań wokół porozumienia z Addis Abeby z listopada 1988 wprowadzającego zawieszenie broni w wojnie domowej północy kraju z południem. Rządy al-Mahdiego zakończyły się 30 czerwca 1989, kiedy to pułkownik Umar al-Baszir dokonał wojskowego zamachu stanu, przejmując pełnię władzy. Był ostatnim premierem Sudanu aż do roku 2017, bowiem w 1989 stanowisko to zostało zniesione[3][5].
Zaraz po zamachu stanu został umieszczony w areszcie domowym, w którym przebywał do czasu ucieczki do Erytrei w 1996. Przebywając za granicą przewodniczył opozycji wobec rządów prezydenta Baszira. Do kraju powrócił w listopadzie 2000[3][4].
W styczniu 2010 al-Mahdi ogłosił swój udział w wyborach prezydenckich w kwietniu 2010[6]. Po przegranych wyborach 2010 przebywał w Sudanie aż do 2014 r. gdy rząd oskarżył go, że współpracował z rebeliantami. Uciekł wtedy do Egiptu. W styczniu 2017 roku pojawił się i przemawiał do tłumu w Chartumie. Oświadczył, że wrócił aby „zatrzymać wojnę, osiągnąć pokój i ustanowić demokrację oraz przywrócić prawo”.
W styczniu 2018, podczas ulicznych demonstracji przeciwko zmniejszeniu racji chleba, zaapelował do sił sudańskich, by nie atakowały demonstrantów. Wezwał także mieszkańców Sudanu, aby wyszli i demonstrowali, aż do obalenia reżimu. Al-Mahdi mocno skrytykował rząd z powodu stosowania represji wobec uczestników pokojowej demonstracji na placu al-Ahlijja[7].
Zmarł wskutek komplikacji wywołanych COVID-19 po ponad miesięcznym leczeniu w szpitalu w Abu Zabi[8].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Od 30 czerwca 1989 do 2 marca 2017 urząd nie istniał.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Sudan's former PM Sadiq al-Mahdi dies of coronavirus in UAE: sources
- ↑ Sadig Al-Mahdi: The comeback king. Al-Ahram Weekly, 15 lipca 2004. [dostęp 2010-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-23)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Sadiq Al-Mahdi. sudan.net. [dostęp 2010-03-25]. (ang.).
- ↑ a b Mahdi, Sadiq al-. rulers.org. [dostęp 2010-03-25]. (ang.).
- ↑ SADIQ AL MAHDI. countrystudies.us. [dostęp 2010-03-25]. (ang.).
- ↑ Sudan's ousted Sadiq al-Mahdi enters election race. BBC News, 26 stycznia 2010. [dostęp 2010-03-25]. (ang.).
- ↑ Mahmoud A. Suleiman: Crackdown on Peaceful Protests against bread subsidy cuts by the security force in Sudan is deplora. Sudanese Online, 2018-01-18. [dostęp 2018-01-25]. (ang.).
- ↑ Sudan's former PM Sadiq al-Mahdi dies from coronavirus in UAE. Reuters, 2020-11-26. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
