Jan Zach

Jan Zach
Data i miejsce urodzenia	ochrzcz. 13 listopada 1699 lub 26 listopada 1713 ; Čelákovice lub Dehtáry
Pochodzenie	czeskie
Data i miejsce śmierci	24 maja 1773 ; Ellwangen
Instrumenty	organy
Gatunki	muzyka poważna, muzyka barokowa, muzyka klasycystyczna
Zawód	kompozytor, organista

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 23 wrz 2023, była oparta na tej wersji.

Jan Zach, także Johann^[1] (ochrzczony 13 listopada 1699 w Čelákovicach^[2]^[3] lub 26 listopada 1713 w Dehtárach^[1], zm. 24 maja 1773 w Ellwangen^[1]^[2]^[3]) – czeski kompozytor i organista.

Życiorys

Od 1724 roku przebywał w Pradze, gdzie grał jako skrzypek i organista w kościołach św. Gawła i św. Marcina^[1]^[2]. Prawdopodobnie uczył się kompozycji i gry na organach u Bohuslava Matěja Černohorskiego^[1]^[2]^[3]. W 1737 roku bezskutecznie ubiegał się o posadę organisty w katedrze św. Wita^[1]. Przed 1745 rokiem opuścił Pragę, przebywał w Augsburgu^[1]. Od 1745 roku był kapelmistrzem na dworze elektorskim w Moguncji^[1]^[2]^[3]. Napisaną przez niego mszę wykonano podczas uroczystości koronacji cesarskiej Franciszka I we Frankfurcie nad Menem w 1745 roku^[1]. W 1746 roku odbył podróż do Czech, a w 1747 roku do Włoch^[1]. Ze względu na konfliktowy charakter został w 1750 roku zawieszony w obowiązkach na dworze w Moguncji, a w 1756 roku zwolniony^[1]. W następnych latach zarabiał na życie podróżując z koncertami jako skrzypek i klawikordzista, a także dyrygent i nauczyciel^[1]. Odwiedził m.in. Koblencję, Kilonię, Darmstadt, Dillingen, Würzburg i Wallerstein^[1]. Wielokrotnie gościł w klasztorze Stams^[1]^[3]. W latach 1771–1772 ponownie przebywał we Włoszech^[1]. Został pochowany w kościele św. Wolfganga w Ellwangen^[1].

Twórczość

Twórczość Zacha reprezentuje styl galant^[3], należy do okresu przejściowego między barokiem a klasycyzmem^[1]. Kontynuował dorobek Bohuslava Matěja Černohorskiego, sięgając do czeskich tańców i melodii ludowych^[1]. Tworzył wokalno-instrumentalną muzykę religijną, w której obok tradycyjnej polifonii sięgał po dorobek szkoły weneckiej i szkoły neapolitańskiej, a także utwory instrumentalne (solowe i zespołowe), noszące cechy wczesnoklasyczne^[1]. Skomponował m.in. 26 mszy, 3 requiem, 4 motety, 2 offertoria, około 20 hymnów i psalmów, 9 nieszporów, 8 arii, 48 symfonii, 6 partit, 10 koncertów (na flet, klawesyn, obój i wiolonczelę), 3 sonaty triowe, 6 sonat skrzypcowych, szereg utworów na organy lub instrument klawiszowy^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 312–313. ISBN 978-83-224-0935-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 4016. ISBN 0-02-865571-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 605–606. ISBN 978-0-8108-7183-0.

Linki zewnętrzne

Jan Zach – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 312–313. ISBN 978-83-224-0935-0.

[baker-2] Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 4016. ISBN 0-02-865571-0.

[boer-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 605–606. ISBN 978-0-8108-7183-0.

[1]

[2]

[3]