Przejdź do zawartości

Grażyna Rabsztyn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Mathieu Mars (dyskusja | edycje) o 16:45, 7 lis 2022. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 7 lis 2022, była oparta na tej wersji.
Grażyna Rabsztyn
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 września 1952
Wrocław

Dyscypliny

lekkoatletyka

Dorobek medalowy
Uniwersjada
złoto Moskwa 1973 bieg na 100 m ppł
złoto Rzym 1975 bieg na 100 m ppł
złoto Sofia 1977 bieg na 100 m ppł
Halowe mistrzostwa Europy
złoto Göteborg 1974 60 m ppł
złoto Katowice 1975 60 m ppł
złoto Monachium 1976 60 m ppł
srebro Mediolan 1978 60 m ppł
srebro Wiedeń 1979 60 m ppł
srebro Sindelfingen 1980 60 m ppł
brąz Grenoble 1972 50 m ppł
Mistrzostwa Europy juniorów
złoto Paryż 1970 100 m ppł
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons

Grażyna Józefa Rabsztyn (ur. 20 września 1952 we Wrocławiu) – polska lekkoatletka, uprawiająca biegi płotkarskie[1]. Dwukrotna halowa mistrzyni Europy (1975, 1976) w biegu na 60 m ppł, trzykrotna mistrzyni Uniwersjady (1973, 1975, 1977) i mistrzyni Europy juniorów (1970) w biegu na 100 m ppł, trzykrotna olimpijka (1972, 1976, 1980), rekordzistka świata w biegu na 100 m ppł i biegu na 60 m ppł, wielokrotna mistrzyni Polski.

Kariera sportowa

Była zawodniczką Burzy Wrocław (1967–1972) i Gwardii Warszawa, a jej trenerami byli Roman Guderski, Tadeusz Szczepański i Sławomir Nowak[2].

Igrzyska olimpijskie

Trzykrotnie startowała na igrzyskach olimpijskich, za każdym razem występując w finale biegu na 100 m ppł. W 1972 zajęła 8. miejsce, z wynikiem 13,44, w 1976 – 5 m. miejsce, z wynikiem 12,96, w 1980 – 5. miejsce z wynikiem 12,74. Na tych ostatnich igrzyskach wystąpiła także w sztafecie 4 x 100 m, zajmując 7. miejsce, z wynikiem 43,59 (razem z Zofią Bielczyk, Lucyną Langer i Elżbietą Stachurską)[2].

Mistrzostwa Europy

Dwukrotnie wystąpiła na mistrzostwach Europy seniorów. W 1974 zajęła 8. miejsce w biegu na 100 m ppł, z wynikiem 13,53. Na mistrzostwach w 1978 zakwalifikowała się do finału biegu na 100 m ppł, w którym zderzyła się na przedostatnim płotku z Rosjanką Niną Morguliną i spowodowała jej upadek (sama dobiegła zaś do mety na 7. pozycji). W konsekwencji została zdyskwalifikowana i nie dopuszczona do powtórzonego finału. Na tych samych zawodach w sztafecie 4 × 100 m zajęła 5. miejsce, z wynikiem 43,83 (z Zofią Bielczyk, Jolantą Stalmach i Ireną Szewińską)[3].

Halowe mistrzostwa Europy

Dziesięciokrotnie wystąpiła na halowych mistrzostwach Europy, zdobywając dwa złote (1975, z czasem 8,04, 1976, z czasem 7,96 (rekord Polski) – brązowy medal w tym biegu zdobyła Bożena Nowakowska, a piąta była Teresa Nowak) i cztery srebrne medale (1974, z czasem 8,08 identycznym, jak czas zwyciężczyni Annerose Fiedler, 1978, z czasem 8,07 – piąta w tym biegu była Zofia Bielczyk, 1979, z czasem 8,00 – zwycięstwo w tym biegu odniosła Danuta Perka i 1980 w biegu na 60 m ppł, z czasem 7,89 – zwycięstwo w tym biegu odniosła Zofia Bielczyk) oraz brązowy medal w biegu na 50 m ppł w 1972, z czasem 7,05 (srebrny medal w tym biegu wywalczyła Teresa Sukniewicz, natomiast sama G. Rabsztyn poprawiła w trzecim biegu eliminacyjnym rekord świata, wynikiem 7,05, który jednak w czwartym biegu eliminacyjnym poprawiła wynikiem 6,87 Annelie Ehrhardt). Ponadto w 1971 i 1973 odpadła w półfinale biegu na 60 m ppł, w 1982 zajęła 5. miejsce w finale biegu na 60 m ppł, a w 1979 i 1980 startowała także w biegu na 60 m, odpadając jednak w obu tych startach odpadła w półfinale[4].

Uniwersjady

Trzykrotnie wygrywała bieg na 100 m ppł na Uniwersjadzie – w 1973, z wynikiem 13,2, w 1975, z wynikiem 13.14 (drugie miejsce w tym biegu zajęła Bożena Nowakowska), w 1977, z wynikiem 12,86[5].

Puchar Europy

Reprezentowała Polskę w Pucharze Europy w 1973 (w zawodach półfinałowych zajęła 1. miejsce w biegu na 100 m ppł, z wynikiem 13,27, ale reprezentacja Polski nie awansowała do finału), 1975 (1. miejsce w zawodach półfinałowych w biegu na 100 m ppł z rekordem Polski 12,82, 2. miejsce w tej samej konkurencji w finale A, z wynikiem 12,85), 1977 (tylko w zawodach półfinałowych, gdzie wygrała bieg na 100 m ppł, z wynikiem 13,46, w finale A pobiegła Bożena Nowakowska) i 1979 (w półfinale: 1 m. miejsce w biegu na 100 m ppł, z wynikiem 12,76 i 2. miejsce w sztafecie 4 x 100 m, z wynikiem 44,21, w finale A: 2 m. miejsce w biegu na 100 m ppł, z wynikiem 12,85 i 6. miejsce w sztafecie 4 x 100 m, z wynikiem 43,73[6].

Puchar Świata

Dwukrotnie wystąpiła w zawodach Pucharu Świata, w reprezentacji Europy. W 1977 zwyciężyła w biegu na 100 m ppł, z czasem 12,70, w 1979 zwyciężyła w tej samej konkurencji z wynikiem 12,67[7].

Mistrzostwa Europy juniorów

Na Europejskich Igrzyskach Juniorów w Lekkoatletyce w 1968 zajęła 6. miejsce w biegu na 60 m ppł, z czasem 11,6. W 1970 została mistrzynią Europy juniorek na 100 m ppł, z czasem 14,06[2].

Mistrzostwa Polski

Na mistrzostwach Polski seniorów zdobyła 10 złotych, trzy srebrne i jeden brązowy medal, w tym: złoty medal w biegu na 100 m w 1978, sześć złotych medali w biegu na 100 m ppł (1973, 1975, 1976, 1978, 1979, 1980), trzy złote medale w sztafecie 4 x 100 m (1973, 1978, 1979), dwa srebrne medale w biegu na 100 m ppł (1974, 1982), srebrny medal w pięcioboju (1971), brązowy medal w biegu na 100 m ppł (1972)[8].

Na halowych mistrzostwach Polski zdobyła siedem złotych medali w biegu na 60 m ppł (1973, 1974, 1975, 1976, 1978, 1979, 1980), srebrny medal w tej samej konkurencji w 1982 oraz dwa srebrne medale w biegu na 60 m (1979, 1980)[9].

Rekordy świata i Polski

Rekordy świata

10 czerwca 1978 ustanowiła rekord świata w biegu na 100 m ppł, uzyskując wynik 12,48 (poprzedni rekord należał od 8 września 1972 do Annelie Ehrhardt i wynosił 12,59). 18 czerwca 1979 wyrównała ten rekord, a 13 czerwca 1980 poprawiła go, uzyskując wynik 12,36 (rezultat ten wyrównała 13 sierpnia 1986 Bułgarka Jordanka Donkowa, który następnie poprawiła cztery dni później wynikiem 12,35)[10].

11 marca 1972 w biegu eliminacyjnym halowych mistrzostw Europy poprawiła wynikiem 7,05 rekord świata w biegu na 50 m ppł, który wynosił 7,09 i został ustanowiony tego samego dnia w pierwszym biegu eliminacyjnym HME przez Teresę Sukniewicz, jednak rekord ten straciła tego samego dnia na rzecz Annelie Ehrhardt, która w kolejnym biegu eliminacyjnym uzyskała rezultat 6,87[11].

10 lutego 1974 wyrównała wynikiem 7,9 rekord świata w biegu na 60 m ppł (ustanowiony 25 lutego 1973 przez Valerię Bufanu). Na tym samym dystansie kolejne dwa rekordy świata ustanowiła najpierw 7 lutego 1979, wynikiem 7,86 (w finale halowych mistrzostw Polski – poprzedni rekord należał od 9 marca 1974 do Annelie Ehrhardt i wynosił 7,90), następnie 16 lutego 1980 (również w finale mistrzostw Polski), wynikiem 7,84 (poprawiła go 1 marca 1980 Zofia Bielczyk, uzyskując wynik 7,77)[12].

Rekordy Polski

Rekord Polski na 100 m ppł mierzony pomiarem ręcznym, wynoszący 12,7 i należący od 20 września 1970 do Teresy Sukniewicz wyrównała czterokrotnie (pierwszy raz 28 czerwca 1972). Rekord Polski mierzony pomiarem elektronicznym poprawiała wynikiem 12,84 w dniu 12 czerwca 1975, bijąc rekord należący do Teresy Nowak i wynoszący od 7 września 1974 – 12,91. Następnie rekord ten poprawiała 12 lipca 1975 (12,82), 22 czerwca 1976 (12,69), 2 czerwca 1978 (12,61) oraz bijąc równocześnie rekord świata (12,48 – 10 czerwca 1978 i 18 czerwca 1978, 12,36 – 13 czerwca 1980 – jest to wciąż (2018) rekord Polski). Ten ostatni wynik pozostał także jej rekordem życiowym na tym dystansie[7].

Rekord Polski na 60 m ppł mierzony pomiarem elektronicznym poprawiała kolejno 7 lutego 1976 (7,99 w finale halowych mistrzostw Polski), 21 lutego 1976 (7,96 – w finale halowych mistrzostw Europy), 14 marca 1978 (7,95) i bijąc równocześnie rekord świata – 7 lutego 1979 (7,86 w finale halowych mistrzostw Polski) oraz 16 lutego 1980 (7,84 w finale halowych mistrzostw Polski). Ten ostatni wynik pozostał jej rekordem życiowym i jest wciąż (2018) drugim w historii wynikiem w polskiej lekkoatletyce[13].

Miejsca na światowych listach rocznych

W latach 1971–1982 była dziesięciokrotnie klasyfikowana w 1. dziesiątce najlepszych płotkarek na listach światowych, w tym w 1976, 1977, 1978, 1979, 1980 na miejscu pierwszym (1971 – 9 m. z wynikiem 13,2, 1972 – 7 m. z wynikiem 12,95, 1973 – 2 m. z wynikiem 12,92, 1975 – 2 m. z wynikiem 12,82, 1976 – 1 m. z wynikiem 12,69, 1977 – 1 m. z wynikiem 12,70, 1978 – 1 m. z wynikiem 12,48, 1979 – 1 m. z wynikiem 12,48, 1980 – 1 m. z wynikiem 12,36, 1982 – 10 m. z wynikiem 12,93)[14].

Wyróżnienia

W latach 1978, 1979 i 1980 zwyciężała w rankingu Złotych Kolców[15]. Dwukrotnie znalazła się w pierwszej dziesiątce Plebiscytu Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca roku – w 1978 na miejscu siódmym, w 1979 na miejscu dziewiątym. W 1996 otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Koła[16]. Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 30 czerwca 2015 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz polskiego ruchu olimpijskiego[17].

W 2017 została nagrodzona medalem Kalos Kagathos[18].

Życie prywatne

Ukończyła studia magisterskie na Wydziale Ekonomii Produkcji Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie (1978) oraz studia trenerskie w Akademii Wychowania Fizycznego Poznaniu (1981). Jej córką jest płotkarka Kaja Tokarska, siostrą lekkoatletka Elżbieta Rabsztyn[15].

Przypisy

  1. ↑ Rabsztyn Grażyna, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-06-13].
  2. ↑ a b c Bogdan Tuszyński, Henryk Kurzyński Leksykon olimpijczyków polskich. Od Chamonix i Paryża do Soczi 1924–2014, wyd. PKOl, b.m. i d. w., s. 504
  3. ↑ Francisco Ascorbe i inni History of the European Athletics Championship. Statistics Handbook, wyd. Barcelona 2010, s. 392, 389 i 940
  4. ↑ Francisco Ascorbe i inni European Indoor Handbook. History of the European Indoor Championship, wyd. Madryt 2005, s. 444
  5. ↑ Halina Hanusz, Bartłomiej Korpak Polacy na letnich uniwersjadach 1959–2009, wyd. Warszawa 2010, s. 46, 50, 52
  6. ↑ Francisco Ascorbe, Félix Capilla, José Luis Hernández History of the European Cup. Statistics handbook, wyd. Malaga 2006, s. 91, 107, 108, 127, 144–145, 149–150
  7. ↑ a b Encyklopedia (statystyczna) polskiej lekkiej atletyki 1919–1994, wyd. Warszawa 1994, s. 252
  8. ↑ Henryk Kurzyński, Leszek Luftman, Janusz Rozum, Maciej Rychwalski, Andrzej Socha Historia finałów lekkoatletycznych mistrzostw Polski 1922–2011. Konkurencje kobiece, wyd. Bydgoszcz 2011, s. 431
  9. ↑ Daniel Grinberg i inni Historia polskiej lekkoatletyki halowej 1924–2014, wyd. Warszawa-Sopot 2014, s. 444
  10. ↑ Francisco Ascorbe i inni History of the European Athletics Championship. Statistics Handbook, wyd. Barcelona 2010, s. 1067
  11. ↑ Daniel Grinberg i inni Historia polskiej lekkoatletyki halowej 1924–2014, wyd. Warszawa-Sopot 2014, s. 39
  12. ↑ Francisco Ascorbe i inni European Indoor Handbook. History of the European Indoor Championship, wyd. Madryt 2005, s. 473
  13. ↑ Daniel Grinberg i inni Historia polskiej lekkoatletyki halowej 1924–2014, wyd. Warszawa-Sopot 2014, s. 355
  14. ↑ Janusz Waśko Polscy lekkoatleci na listach światowych 1921–2010, wyd. Zamość 2011, s. 108
  15. ↑ a b Bogdan Tuszyński, Henryk Kurzyński Leksykon olimpijczyków polskich. Od Chamonix i Paryża do Soczi 1924–2014, wyd. PKOl, b.m. i d. w., s. 505
  16. ↑ Honorowi Obywatele Miasta Koła. kolo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-07)].
  17. ↑ M.P. z 2015 r. poz. .
  18. ↑ Ogłoszono laureatów medalu „Kalos Kagathos”. uj.edu.pl, 2017-07-31. [dostęp 2018-02-26].

Bibliografia

  • Bogdan Tuszyński, Henryk Kurzyński Leksykon olimpijczyków polskich. Od Chamonix i Paryża do Soczi 1924–2014, wyd. PKOl, b.m. i d. w., s. 504–505

Linki zewnętrzne

Halowe mistrzynie Europy w biegu na 60 metrów przez płotki

Portal:Lekkoatletyka

  1. ↑ a b c d e W latach 1967–1969, 1972 i 1981 zawodniczki rywalizowały na dystansie 50 metrów przez płotki.
Mistrzynie Pucharu Interkontynentalnego IAAF w biegu na 100 metrów przez płotki

Portal:Lekkoatletyka

Mistrzynie uniwersjady w biegu na 80/100 metrów przez płotki
80 metrów
1959–1967
100 metrów
od 1970

Portal:Lekkoatletyka

Mistrzynie Polski w biegu na 100 metrów

Portal:Lekkoatletyka

nr – nie rozegrano

Mistrzynie Polski w biegu na 100 metrów przez płotki

Portal:Lekkoatletyka

Mistrzynie Polski w sztafecie 4 × 100 metrów

Portal:Lekkoatletyka

  1. ↑ Bieg rozegrano na dystansie 4 × 50 metrów.
  2. ↑ a b c Bieg rozegrano na dystansie 4 × 75 metrów.
  3. ↑ Nie rozegrano z powodu II WŚ.
Halowe mistrzynie Polski w biegu na 60 metrów przez płotki
Zimowe
Mistrzostwa Polski
w Lekkoatletyce
Halowe
Mistrzostwa Polski
w Lekkoatletyce

Portal:Lekkoatletyka

  1. ↑ a b c d e f g h i j k w biegu na 50 metrów
  2. ↑ a b c nie rozegrano
  3. ↑ a b c w biegu na 80 metrów
Występ roku w biegu na 100 metrów przez płotki
Występ roku w biegu na 60 metrów przez płotki kobiet
Mistrzynie Europy U–20 w biegu na 80/100 metrów przez płotki
Europejskie Igrzyska Juniorów
Mistrzostwa Europy juniorów
  1. ↑ a b c W latach 1964–1968 płotkarki biegały na dystansie 80 metrów.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grażyna_Rabsztyn&oldid=68682122”