Żółtook łuskowany
| Metriopelia ceciliae[1] | |||
| (Lesson, 1845) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
żółtook łuskowany | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Żółtook łuskowany[4] (Metriopelia ceciliae) – gatunek małego ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae) występujący w Ameryce Południowej.
Charakterystyka gatunku
[edytuj | edytuj kod]- Wygląd
Niewielki gatunek gołębia o szaro-brązowym upierzeniu z jasnymi końcówkami piór, szczególnie widocznymi na pokrywach skrzydeł i grzbiecie. Tworzą one charakterystyczny, łuskowany wzór, który został ujęty w epitecie polskiej nazwy gatunkowej. Pióra na piersi szare z lekko różowym odcieniem, brzuch beżowo-szary, ogon składa się z przeważnie czarnych lotek o białych końcówkach. Nogi koloru różowego. Najbardziej charakterystyczną cechą gołębi z rodzaju Metriopelia – od której biorą swą nazwę – jest naga skóra wokół oczu o jaskrawej, żółtej lub pomarańczowej barwie[5]. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, samice są tylko nieco bardziej matowo ubarwione[6]. Podczas lotu oprócz wyraźnego trzepotania słychać dźwięki podobne do dzwonienia[7].
- Średnie wymiary
- Długość ciała – 16–17[6][8][9] cm lub 17–18 cm[7],
- Długość skrzydła – 9,5 cm[a],
- Długość ogona – 7,4 cm[a],
- Masa ciała – 53[a]–66 g[8].
- Pożywienie
Nasiona, przy czym nie odnotowano rodzaju spożywanego pokarmu. Pożywienie zdobywa na ziemi, zazwyczaj podczas żerowania widywane w małych grupach[8].
- Rozmnażanie
Gniazdo budowane na ziemi, na półkach skalnych lub w dziurach budynków[8]. Samica składa 1–2 białej barwy jaja. Inkubacja trwa około 2 tygodni, wysiadują obydwa ptaki z pary. Młodymi opiekują się obydwoje rodzice. Pisklęta opuszczają gniazdo po 2–3 tygodniach, natomiast w pełni zdolne do lotu są po ok. 6–7 tygodniach[9].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]- Zasięg występowania
Od północno-zachodniego Peru, wzdłuż grzbietów Andów Środkowych po zachodnią część Boliwii oraz północne krańce Chile i Argentyny[5].
- Biotop
Zamieszkuje suche i półpustynne górskie obszary, w tym charakterystyczne andyjskie łąki puna. Przebywa także na terenach rolniczych lub w pobliżu ludzkich osiedli[6], zwłaszcza w obszarach wyżej położonych. Zwykle obserwowany jest na wysokości od 1700[7]–2000[8] do 4100[7]–4500[8] m n.p.m. W niektórych, południowych regionach Peru spotykany jest także niżej, na wysokości 500 do 1100 m n.p.m.[7], aż po wybrzeże Pacyfiku[5]. Występuje tylko na zachodnich i wewnętrznych, suchych stokach Andów, brak go natomiast na wilgotnych stokach wschodnich[7].
Status
[edytuj | edytuj kod]Przez IUCN sklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (Least concern – LC) ze względu na duży zasięg występowania oraz brak geograficznej fragmentacji poszczególnych populacji. Globalna liczebność gatunku nie jest znana, ale jest szacowana na znaczną, nie ma też doniesień o gwałtownym spadku populacji[3].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Taksonomia
Opisany w 1845 roku przez René Lessona jako Columba (Chamaepelia) Ceciliae na podstawie okazu z Peru. Wraz z żółtookiem szarogłowym (Metriopelia morenoi) był również umieszczany w oddzielnym rodzaju Gymnopelia[8].
- Podgatunki
Wyróżniono trzy podgatunki żółtooka łuskowanego[8][10][2]:
- M. c. ceciliae (Lesson, 1845) – zachodnia część Peru;
- M. c. obsoleta (Zimmer, 1924) – wschodnie pasma Andów peruwiańskich w górnej dolinie rzeki Marañón i jej dopływów w północnej części Peru (na południe po pasmo La Raya);
- M. c. zimmeri J. L. Peters, 1937 – południowe krańce Peru, Boliwia po północne Chile (Tarapacá) i północno-zachodnią Argentynę (Salta, Jujuy).
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Metriopelia ceciliae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Bare-faced Ground-dove (Metriopelia ceciliae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-25)]. (ang.).
- ↑ a b Metriopelia ceciliae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Columbidae Leach, 1820 – gołębiowate – Pigeons (Wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-06].
- ↑ a b c (T.S. Schulenberg, Editor): Bare-faced Ground-Dove (Metriopelia ceciliae). Neotropical Birds Online, Ithaca: Cornell Lab of Ornithology (2010). [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ a b c Bare-eyed Ground Dove. www.internationaldovesociety.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2 stycznia 2016)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Thomas S. Schulenberg, Douglas F. Stotz, Daniel F. Lane, John P. O’Neill, Theodore A. Parker III: Birds of Peru. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 2010, s. 158. ISBN 978-0-691-13023-1. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Bare-faced Ground-dove (Metriopelia ceciliae). Handbook of the Birds of the World Alive. [zarchiwizowane z tego adresu (7 stycznia 2016)]. (ang.).
- ↑ a b Daniel M. Brooks: Behavior and reproduction of the bare-faced ground dove (Metriopelia ceciliae) (Aves, Columbidae). Museo de Historia Natural Noel Kempff Mercado, 2010. [dostęp 2016-01-02]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-10]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).