Przejdź do zawartości

Matylda Walter

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Maria Weronika Kmoch (dyskusja | edycje) o 08:39, 27 maj 2020. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Matylda Walter
Data i miejsce urodzenia

1891
Lwów

Data i miejsce śmierci

listopad 1973
Warszawa

Zawód, zajęcie

ekonomistka, dietetyczka, działaczka społeczna, antropozofka

Odznaczenia
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Matylda (Mada) Walter (ur. w 1891 roku we Lwowie, zm. 1973 r. w Warszawie) - polska przedsiębiorczyni, działaczka społeczna na rzecz Żydów w okupowanej Polsce[1], Sprawiedliwa wśród Narodów Świata[2].

Wykształcenie i praca zawodowa

Ukończyła medycynę w Zurychu. Następnie studiowała na innych uniwersytetach w całej Europie. Po powrocie do Polski zaczęła wykładać w Szkole Pielęgniarstwa Polskiego Czerwonego Krzyża. W międzyczasie pisała prace naukowe i zachęcała do prowadzenia zdrowego stylu życia. W przededniu drugiej wojny światowej założyła w Warszawie na Nowym Świecie centrum kosmetyczne. Otwarcie miało nastąpić 1 września 1939 roku[3].

Rodzina

Ojciec Matyldy Walter był przyrodnikiem. Założył on m.in. Muzeum Przyrodniczo-Etnograficzne we Lwowie, a jej matka prowadziła zakład dietetyczny w Rymanowie.Ojciec zaszczepił w Madzie pasję do nauk przyrodniczych(w szczególności balneologii). Z kolei matka nauczyła ją prowadzić biznesy.

Mada Walter była żoną i matką. Poślubiła Edmunda Waltera, z którym miała potem pięcioro dzieci- Leę, Dalilę, Zoję, Sarę i Ryszarda.

Salon Piękności

Mada Walter otworzyła salon piękności przy ul. Marszałkowskiej w Warszawie na początku 1942 roku. Miało to związek z przewidywaną już wówczas akcją likwidacji getta. Z pozoru był to zwykły zakład kosmetyczny, do którego mógł wejść każdy, kto chciał. Dodatkowo Mada Walter pomagała w głównej mierze żydowskim dziewczynom (ale zdarzało się, że również mężczyznom). Za pomocą makijażu zmieniała rysy ich twarzy, tak żeby nie były one podobne do tych charakterystycznych - żydowskich. Zalecała również, by kobiety zawsze czesały włosy do tyłu, odsłaniając czoło, gdyż to dodawało im aryjskości[4]. Mówiła jak się ubierać, malować, a nawet jakich gestów unikać, by nie zwracać na siebie uwagi. Uczyła, jak iść z wyprostowanymi plecami i patrzeć Niemcom prosto w twarz, a swoje nauki argumentowała tym, że to strach w oczach najczęściej zdradzał uciekinierów z getta. Prowadziła też kursy gotowania potraw wielkanocnych, pieczenia wieprzowiny czy przyrządzania smalcu, ponieważ uważała, że najdrobniejsze rzeczy i wiedza może uratować życie[5].

Mada Walter uczyła również kobiety zasad wiary katolickiej, na co składał się nauka modlitw oraz to, jak zachowywać się podczas mszy i uroczystości kościelnych takich jak ślub czy pogrzeb. Wykładała Biblię i przekazywała najważniejsze nauki Chrystusa. Wychodziła z założenia, że lepiej nauczyć więcej niż mniej, gdyż to idealny kamuflaż.

Przy pomocy chrześcijańskich chirurgów organizowała zabiegi przywracania napletków mężczyznom oraz operacje zmniejszania nosów[5].

Perfekcyjnie opanowała język niemiecki. Nie potrafiła jednak odwrócić wzroku od ludzkiego cierpienia. W swoim pamiętniku przyznała, iż nie mogła zrozumieć, dlaczego ktoś jej dziękował i podziwiał to, co robiła. Mówiła, że cierpienie innych ludzi traktuje jak własne. Każdego dnia ryzykowała wszystko, by ocalać tych, których skazano na zagładę. Swoje czyny skomentowała takimi słowami: „Przypisywanie mi bohaterstwa z tytułu nieustannego narażania życia jest niestety mylnym sądem. Po prostu działałam podświadomie, niejako egoistycznie, odczuwając cierpienie innych jako swoje własne”[3].

Upamiętnienie

W Jerozolimie na Wzgórzu Pamięci znajduje się Aleja Sprawiedliwych, gdzie zasadzane są młode drzewa. Każde z nich opatrzone jest tabliczką z nazwiskiem osoby, która w czasach Holocaustu ratowała niewinnych. Jest wśród nich Mada Walter,która wraz z mężem Edmundem otrzymała tytuł sprawiedliwego wśród narodów świata w 1978 roku.

W 2019 roku Maria Paszyńska opublikowała "Instytut Piękności", książkę poświęconą Madzie Walter[3].

Przypisy

  1. Tadeusz Epsztein, Inwentarz Archiwum Wydziału Opieki Społecznej Centralnego Komitetu Żydów w Polsce 1944-1950 [online], Sygn. 303/VIII, 1998.
  2. Lista Yad Vashem | Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-05-18].
  3. a b c Maria Paszyńska, Instytut Piękności, Pascal, 2019.
  4. Instytut Piękności - tu ratowano skazane na zagładę Żydówki [online], wpolityce.pl [dostęp 2020-05-17].
  5. a b Makijażem tuszowała semickie rysy, uratowała kilkudziesięciu Żydów [online], OnetKobieta, 24 marca 2020 [dostęp 2020-05-17] (pol.).