Ulica Wierzbięcice w Poznaniu
{{{jednostki}}} | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
{{{opis zdjęcia}}} | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | {{{państwo}}} | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość |
{{{miejscowość}}} | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
{{{długość}}} | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Poprzednie nazwy |
{{{poprzednie nazwy}}} | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Plan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan przebiegu ulicy|]] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Poznania Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} |
Wierzbięcice – jedna z głównych arterii Wildy, na terenie jednostki pomocniczej Osiedle Wilda w Poznaniu wytyczona w 1897. Dawna nazwa to ul. Gwardii Ludowej[2]. Nazwa południowego odcinka ul. Gwardii Ludowej między ul. Górna Wilda a ul. Krzyżową został zmieniony w 1991 r.[3]
Charakter i przebieg
Ulica rozpoczyna bieg na północy od ul. Królowej Jadwigi, a kończy się na południu przy ul. Krzyżowej, przechodząc wcześniej przez Rynek Wildecki. Zabudowana reprezentacyjnymi, kilkupiętrowymi kamienicami o zwartej i jednolitej strukturze urbanistycznej. Uzupełniona po II wojnie światowej budynkami modernistycznymi (np. Kino Wilda), dostosowanymi do reszty zabudowy. Ulica ma charakter handlowo-usługowo-mieszkaniowy. Mimo zmian w sferze handlu utrzymały się na Wierzbięcicach stare zakłady rzemieślnicze, częstokroć wielopokoleniowe.
Nazwa pochodzi od dawnej osady Wierzbice, zlokalizowanej w tym rejonie. Całą Wildę włączono do Poznania w 1900 i od tej daty rozpoczął się okres intensywnego rozwoju i zabudowy Wierzbięcic, m.in. przez pierwszą w Poznaniu spółdzielnię mieszkaniową – Spar- und Bauverein. Ulica posiadała pasy zieleni po obu stronach, po których obecnie nie ma śladu – zastąpiły je parkingi dla licznie stłoczonych samochodów.
Komunikacja
Ulicą przebiega dwutorowa trasa tramwajowa na Dębiec (linia 10). Dawniej na krótkim północnym odcinku (do ul. Niedziałkowskiego) wykorzystywana była przez linię autobusową 71 (wyłącznie w kierunku południowym) – trasa linii została zmieniona w związku z otwarciem Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego. W północnej części ulicy (po stronie zachodniej) zbudowano w 2010 r. krótki odcinek drogi rowerowej.
Obiekty
- pierzeja zachodnia od północy:
- dworzec PKS (od 1932 do 2013),
- nr 1 – Dwór Hamburski – biurowiec z lat 90. XX wieku (architekci Ewa i Stanisław Sipińscy),
- nr 3 – były Oddział 3 PKO BP (przeniesiony na ulicę Półwiejską nr 47),
- kamienica nr 21 – Spar- und Bauverein (architekt Joseph Leimbach),
- kamienica nr 23 (architekt Richardt Mendelski),
- kamienica nr 27 – od 26 stycznia 1945 do połowy lutego tego roku siedziba Komendy Milicji Miasta Poznania, jednej z formacji ochotniczych, początkowo dowodzonych przez Rosjan, a wcześniej siedziba lokalnej komórki NSDAP[4],
- kamienica nr 29 z 1904 zbudowana dla Ryszarda Sworowskiego – autora malatur klatek schodowych,
- zespół mieszkalny pod numerami 49-59,
- nr 45 – Urząd Skarbowy Poznań-Wilda,
- Rynek Wildecki z kościołem Maryi Królowej (1904–1907, architekt Oskar Hoßfeld),
- rzeźba Michała Archanioła z 2010,
- pierzeja wschodnia od północy:
- Park Izabeli i Jarogniewa Drwęskich,
- Pomnik Powstańców Wielkopolskich,
- pozostałości osiedla Spar- und Bauverein (pierwszego osiedla spółdzielczego w mieście, 1894–1897, nr 20),
- kino Wilda (obecnie market Biedronka),
- Gimnazjum nr 42.
Tablice pamiątkowe
- Wierzbięcice 41a – ku czci Barbary Sobotty (olimpijki zamieszkałej pod tym adresem) o treści: W tym domu urodziła się Barbara Lerczak Janiszewska-Sobotta / 1936-2000 / Olimpijka, sprinterka / Melbourne, Rzym – brązowy medal / Tokio – złota medalistka i miss mistrzostw europy – Sztokholm 1958 i Belgrad 1962 / AZS WZLA.
Osoby związane z Wierzbięcicami
- Krzysztof Krawczyk – piosenkarz zamieszkały w latach młodości[5],
- Joseph Leimbach – architekt, autor okazałych kamienic przy ulicy,
- Jan Raczyborski – sztukator, autor wystroju zewnętrznego kamienic przy ulicy,
- Barbara Sobotta – olimpijka zamieszkała pod numerem 41a.
Galeria zdjęć
-
Pomnik Powstańców Wielkopolskich
-
Park Drwęskich
-
Wierzbięcice 20 – Budynek Spar- und Bauverein
-
Wierzbięcice 27 – sztukaterie Jana Raczyborskiego
-
Wierzbięcice 49 - 59 - zespół mieszkalny
-
Rynek Wildecki
-
Kościół Maryi Królowej
-
Kamienica, w której znajdowało się kino Wilda. Zdjęcie z 2011 roku
-
Dwór Hamburski
- ↑ Do grudnia 2017 jako ulica Marcina Chwiałkowskiego[1].
- ↑ Wojewoda Wielkopolski: Zarządzenie zastępcze nr KN-I.4102.28.2017.16 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie nadania ulicy Marcina Chwiałkowskiego położonej w mieście Poznań nazwy Jana Spychalskiego. 2017-12-12. [dostęp 2018-01-15]. (pol.).
- ↑ Poznań – plan miasta, PPWK, Warszawa-Wrocław, 1983
- ↑ Uchwała Nr XXII/148/91 Rady Miejskiej Poznania z dnia 26 marca 1991 r. w sprawie nazewnictwa miejskiego (Załącznik nr 3 do uchwały)
- ↑ Henryk Tycner, Wolność przyszła w czterdziestym piątym, w: Pierwsze lata. Wspomnienia poznaniaków o latach 1945-1948, Wydawnictwo Poznańskie, 1980, ss.313,324, ISBN 83-210-0114-9
- ↑ Marek Zaradniak, Urodzinowa nostalgia: Wilda, Estrada Poznańska, szkoła muzyczna..., w: Głos Wielkopolski, 2.9.2016, s.22
Bibliografia
- Poznań – atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2010, ISBN 978-83-7445-018-8
- Praca zbiorowa, Poznań – przewodnik po zabytkach i historii, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2003, ss.321-323, ISBN 83-87847-92-5
- Magdalena Mrugalska-Banaszak, Wilda – dzielnica Poznania 1253-1939, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 1999, ISBN 83-87847-20-8