Przejdź do zawartości

Jakub Wajda

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 89.75.137.122 (dyskusja) o 23:20, 11 lip 2017. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Jakub Wajda
ilustracja
major major
Data i miejsce urodzenia

27 lipca 1900
Szarów

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1916-1940

Siły zbrojne

Legiony Polskie
Armia Austro-Węgier,
Wojsko Polskie

Jednostki

2 pułk piechoty Legionów,
4 pułk piechoty Legionów,
DOK X,
38 pułk piechoty,
44 pułku piechoty,
72 Pułk Piechoty (II RP)

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa, wojna polsko-ukraińska, wojna polsko-bolszewicka, III powstanie śląskie II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Srebrny Krzyż Zasługi Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Brązowy za Długoletnią Służbę

Jakub Wajda (ur. 27 lipca 1900 w Szarowie k. Krakowa, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie[1]) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Pochodził z rodziny chłopskiej – Kazimierza, syna Franciszka Waydy oraz Anny z Lisowskich. Był ojcem reżysera Andrzeja Wajdy, oraz Leszka Wajdy – dziekana wydziału architektury wnętrz na ASP w Krakowie.

Członek Związku Strzeleckiego, żołnierz Polskiego Korpusu Posiłkowego. W wieku 16 lat zaciągnął się do Legionów, w lutym 1918 jako żołnierz 2 pułku piechoty Legionów, internowany w Huszt, a następnie wcielony do armii austriackiej. Zdezerterował i zgłosił się do 4 pułku piechoty Legionów. Brał udział w odsieczy Lwowa[2]. Na froncie walczył do kwietnia 1919, następnie skierowany do batalionu zapasowego 4 pp Leg. Po zakończeniu wojny od kwietnia do czerwca 1921 oddelegowany jako oficer prowiantowy wojsk powstańczych na Górny Śląsk[3].

W 1923 zdał maturę. Awansowany do stopnia podporucznika w 1923, a w 1924 do stopnia porucznika. Służył w Szefostwie Intendentury DOK X. Od 1925 w 38 pułku piechoty a następnie w 44 pułku piechoty[2] (od 1926). Awansował do stopnia kapitana w 1933, przeniesiony w marcu 1934 na stanowisko dowódcy kompanii w 72 pułku piechoty. Walczył w 72 pułku piechoty im. płk. Dionizego Czachowskiego stacjonującym w Radomiu podczas wojny obronnej 1939. Trafił do niewoli radzieckiej. Padł ofiarą zbrodni katyńskiej. Według danych Ośrodka Karta, dostępnych także na witrynie Katedry Polowej Wojska Polskiego, sporządzonych na podstawie radzieckich list wywozowych wśród przetrzymywanych oficerów było dwóch kapitanów Wajda, urodzonych w 1900 roku – więziony w Kozielsku Karol[4][5] syn Stanisława[6], i więziony w Starobielsku Jakub[5][7]. Figuruje na liście straceń pod pozycją 453.

Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z dnia 5 października 2007 r. mianował go pośmiertnie do stopnia majora[8][9]. Awans został ogłoszony w dniu 9 listopada 2007 r., w Warszawie, w trakcie uroczystości "Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów".

Upamiętnienia

Przy Publicznym Gimnazjum im. ks. Zdzisława Jastrzębiec Peszkowskiego w Belsku Dużym w dniu 15 kwietnia 2010 r., z okazji 70. rocznicy zbrodni katyńskiej, posadzono 6 Dębów Pamięci upamiętniających ofiary zbrodni pochodzące z okolicznych regionów, wśród nich kpt. Jakuba Wajdę[10]. W Radomiu na dawnym domu oficerskim mieszczącym się przy ul. Malczewskiego, dnia 14 października 2011 r. odsłonięto pamiątkową tablicę poświęconą kpt. Jakubowi Wajdzie. Odsłonięcia dokonali jego synowie Andrzej Wajda oraz Leszek Wajda[11].

Awanse

  • porucznik – zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1921 r.
  • kapitan – 1933
  • major – pośmiertnie 5 października 2007 r.

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

  1. ↑ W 1940 r., w Katyniu zamordowany został kapitan Karol Wajda s. Stanisława, także urodzony w 1900 roku.
  2. ↑ a b BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2017-06-03].
  3. ↑ a b Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki, Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, 2000, s. 308.
  4. ↑ Karol Wajda. [w:] Indeks Represjonowanych [on-line]. Ośrodek Karta. [dostęp 2010-04-19].
  5. ↑ a b Nazwisko: Wajda. [w:] Polscy oficerowie i policjanci zamordowani w Katyniu, Miednoje i w Charkowie oraz obywatele RP z tzw. Ukraińskiej Listy Katyńskiej [on-line]. Katedra Polowa Wojska Polskiego w Warszawie. [dostęp 2010-04-19].
  6. ↑ Karol Konrad Erazm Wajda, kapitan, syn Stanisława i Marii z Konigow
  7. ↑ Jakub Wajda. [w:] Indeks Represjonowanych [on-line]. Ośrodek Karta. [dostęp 2010-04-19].
  8. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  9. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Miednoje i w Charkowie mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie, odczytana w trakcie uroczystych obchodów w dniach 9 -10 listopada 2007 r.. Katedra Polowa WP. s. 62. [dostęp 2011-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-07)].
  10. ↑ Uroczystość środowiskowa w 70. rocznicę Zbrodni Katyńskiej. Serwis gimnazjum w Belsku Dużym, 2011-11-04. [dostęp 2011-11-04].
  11. ↑ Tablica i wystawa pamięci Jakuba Wajdy. Serwis miasta Radom, 2011-10-14. [dostęp 2011-10-14].
  12. ↑ BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2017-06-03].


Bibliografia

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jakub_Wajda&oldid=49878911”