Przejdź do zawartości

Nowofundland

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 79.186.24.107 (dyskusja) o 22:16, 1 maj 2013. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
{{{nazwa}}}
Ilustracja
Wymiary
Masa

Pies: 60–70 kg, suka: 45–55 kg

Klasyfikacja
FCI

Grupa II, sekcja 2, wzorzec nr 50[1]

AKC

Working

ANKC

Grupa 6 (Utility)

CKC

Grupa 3 – Working Dogs

KC(UK)

Working

NZKC

Utility

UKC

Guardian Dogs

Wzorce rasy
  • [{{{www KC(UK)}}} KC(UK)]

Nowofundlandrasa psa zaliczana do grupy molosów w typie górskim, wyhodowana na Nowej Fundlandii w Kanadzie – stąd jej nazwa. Początkowo użytkowana była przez rybaków jako pies pociągowy, a współcześnie jako pies-towarzysz i pies ratowniczy.

Rys historyczny

Według aktualnego stanu wiedzy rasa pochodzi z Nowej Fundlandii i powstała w wyniku krzyżówek psów zamieszkujących wyspę Indian Beotuk z dużymi psami do polowań na niedźwiedzie, które na wyspę przywieźli około 1100 roku Wikingowie. Za protoplastę nowofundlandów uważana jest wymarła już rasa o nazwie St. John's dog[3]. Rasę ukształtowała zapewne także domieszka krwi ras psów przywiezionych z Europy przez rybaków (nie wyklucza się udziału ras hiszpańskich[3]) – jednakże podstawowe cechy rasy pozostały niezmienione i już od około roku 1600 można mówić o dużej stałości rasy – zarówno z punktu widzenia morfologii, jak i użytkowości (cechy charakteru). Dzięki temu nowofundland jest odporny na wpływ nawet bardzo surowych warunków klimatycznych – w tym zwłaszcza przy pracy w wodzie.

Początkowo hodowano je w dwóch podstawowych odmianach barwnych: łaciate i jednobarwne. Z jednobarwnych ustaliły się czarna i brązowa, a z łaciatej powstał landseer[3].

Klasyfikacja

W klasyfikacji FCI rasę zaliczono do grupy II (Pinczery i sznaucery, molosy, psy górskie i szwajcarskie psy do bydła), do sekcji 2 – molosy w typie górskim[4].

Wpisany do wzorców ras pod numerem 50 (ostatnie zmiany we wzorcu pochodzą z 29 października 1996)[1]. Nowofundlandy nie podlegają próbom pracy (do uzyskania praw hodowlanych lub championatu międzynarodowego nie są wymagane wyniki konkursów lub zawodów).

Zgodnie z klasyfikacją amerykańską, rasa należy do grupy psów pracujących[5]. Typ dogowaty[6].

Wrażenie ogólne

Nowofundland to pies masywny i muskularny, o długiej i gęstej szacie, cechujący się dobrą kondycją ruchową, elastycznością i swobodnymi ruchami.

Zgodnie z obecnie obowiązującym w FCI wzorcem rasy, za istotne proporcje uważana jest sylwetka w obrysie prostokąta (wysokość psa jest niższa niż jego długość) – nieco dłuższego u suk, aniżeli u samców; tułów zwarty; głębokość klatki piersiowej jest nieco większa niż odległość od klatki piersiowej do podłoża.

Podstawowe cechy anatomiczne rasy

  • Głowa: Masywna, przy czym u suk nieco lżejsza, niż u samców;
  • Mózgoczaszka:
    • Czaszka: Kość ciemieniowa szeroka i lekko wysklepiona; kość potyliczna mocno rozwinięta.
    • Stop: Wyraźnie zaznaczony, ale nigdy ostro.
Głowa
  • Trzewioczaszka:
    • Nos: Duży, dobrze pigmentowany, nozdrza dobrze rozwinięte; czarny u psów czarnych i biało czarnych, brązowy u psów brązowych.
    • Kufa: o graniastym kształcie, głęboka i umiarkowanie krótka, pokryta krótkim, delikatnym włosem, pozbawiona fałd; kąciki wargowe widoczne, lecz nie przesadnie zaznaczone.
    • Fafle: Miękkie.
    • Zgryz: Zgryz nożycowy lub cęgowy.
    • Oczy: niewielkie, osadzone umiarkowanie głęboko lecz szeroko; trzecia powieka nie powinna być widoczna; ciemnobrązowe u psów czarnych i biało-czarnych, u brązowych dopuszczalne nieco jaśniejsze.
    • Uszy: nieduże, w kształcie trójkąta o zaokrąglonych końcach, osadzone daleko w tyle głowy i do niej przylegające; przy mierzeniu koniec ucha winien u dorosłego psa sięgać do wewnętrznego kącika oka.
  • Szyja: Mocna i muskularna; znaczne podgardle niewskazane.
  • Tułów: O masywnym kośćcu. Oglądany z boku głęboki i mocny.
    • Górna linia: Pozioma, prosta i stabilna.
    • Grzbiet: szeroki.
    • Lędźwie: Mocne i dobrze umięśnione.
    • Zad: Szeroki, kąt spadku około 30 stopni.
    • Klatka piersiowa: szeroka, pojemna i głęboka, żebra dobrze wysklepione.
    • Linia dolna i brzuch: Prawie horyzontalna, podkasanie niewskazane.
Nowofundland – szczenię

Kończyny:

  • Przednie: Proste i równoległe, zarówno w pozycji stojącej, jak i w stępie i w wolnym kłusie.
    • Łopatki: Bardzo dobrze umięśnione, ustawione wyraźnie ukośnie.
    • Łokcie: Przylegające.
    • Śródręcze: Nieznacznie nachylone.
    • Łapy: Duże lecz proporcjonalne do tułowia, dobrze zaokrąglone i zwarte, palce mocne i ściśle do siebie przylegające, połączone błoną.
  • Tylne:
    • Miednica: mocna, szeroka i długa.
    • Uda: Szerokie i muskularne.
    • Kolana: Dobrze kątowane.
    • Podudzie: Mocne i dość długie.
    • Stawy skokowe: Stosunkowo krótkie, ustawione bardzo nisko, rozstawione szeroko i równolegle do siebie.
    • Łapy: Mocne i zwarte.
  • Ogon: O szerokiej i mocnej nasadzie, sięgający do pięty lub nieco poniżej; noszony w linii poziomej, w spoczynku zwisający, pokryty gęstym włosem.
  • Chody: Długi wykrok przednich kończyn i mocny napęd kończyn tylnych; nieznaczne kołysanie grzbietem jest naturalne; przy przyspieszaniu kończyny wykazują tendencję do zbieżnego stawiania, linia grzbietu pozostaje pozioma[1].

Szata

  • Włos: Odporny na przemoczenie i wilgoć. Włos okrywy umiarkowanej długości i prosty bez loków (bywa lekko falisty). Podszerstek miękki i gęsty, gęstszy zimą niż latem; włos na czaszce, kufie i uszach krótki i delikatny; pióra na przednich i portki na tylnych kończynach.
  • Umaszczenie: Czarne, biało-czarne i brązowe
    • Czarne; czasami występują białe znaczenia na piersi, palcach lub na końcu ogona;
    • Biało-czarne, preferowane przez hodowców rozmieszczenie znaczeń: czarna głowa, odcięta białą kryzą od reszty, czarny zad i czarna wierzchnia część ogona – pozostała część ciała biała, może mieć jednak minimalne czarne nakrapianie (lepiej żeby go nie było) (uwaga: klasyfikacja FCI odróżnia biało-czarnego nowofundlanda od przypominającego go biało-czarnego landseera ect, stanowiącego odrębną rasę, nie uznawaną przez wiele organizacji kynologicznych).
    • Brązowe: odcienie od czekoladowego do koloru brązu;
    • Stalowe (niebieskie), biało-brązowe, dropiate – występują, lecz nie są uznawane przez wzorzec FCI (psy o takim umaszczeniu w FCI nie uzyskują praw hodowlanych).

Wielkość

Średnia wysokość w kłębie dla dorosłego psa wynosi 71 cm, a dla dorosłej suki 66 cm[1]. Przeciętna masa ciała psa to około 68 kg, a suki – około 54 kg[1].

Zachowanie i charakter

Nowofundland uważany jest za jedną z najbardziej przyjacielskich ras[3] – znany jest ze swojej życzliwości,przywiązania do właściciela,delikatności i łagodności – zwłaszcza w stosunku do ludzi.Cechy charakteru i uroda nowofundlanda mogą się ujawnić jedynie wtedy gdy znajdzie się on we właściwych warunkach. To pies, który absolutnie nie znosi samotności, nigdy nie może być trzymany sam w kojcu, na podwórzu, bez możliwości wejścia do mieszkania i przebywania wśród ludzkiej rodziny. To pies niezwykle oddany swemu właścicielowi. Nowofundlanda charakteryzuje wielka opiekuńczość w stosunku do człowieka, a przede wszystkim w odniesieniu do dzieci. Szczególnie suczki tej rasy, uważane są za najlepsze „psie niańki” dla dzieci, nigdy nie zrobią im krzywdy. Wraz z landseerem były tematem pojawiającym się w twórczości malarzy i poetów. Opiekuńczość ich została spopularyzowana m.in. w postaci suki nowofundlandki o imieniu Nana w powieści Jamesa M. Barrie Piotruś Pan.

Użytkowość

Nowofundlandy lubią pływać i wyciągać z wody wszystko, co znajdą. Wyciągają z wody każdego, nawet wbrew jego woli[3].

Nowofundland bardzo lubi wodę, doskonale pływa. Początkowo pomagał rybakom przy wyciąganiu sieci na ląd oraz ciągnięciu łodzi[3]. Obecnie jest to pies ratowniczy pracujący w ratownictwie morskim, jak również pies zaprzęgowy używany do transportu ciężkich ładunków (obecnie wyłącznie sportowo) oraz pies-towarzysz. Nowofundlandy i landsery uratowały wielu tonących ludzi.Ale pamiętajcie szybko te nasze pieszczochy się meczą :).[2].

Zdrowie i pielęgnacja

Psy tej rasy przejawiają średnie ryzyko do wystąpienia skrętu żołądka, często tragicznego w skutkach. Oczekiwana długość życia wynosi 11 lat[3].

  1. a b c d e Wzorzec rasy nr 50 (FCI Standard N° 50) (pdf) (pol.), Związek Kynologiczny w Polsce - Zarząd Główny
  2. a b c D. Najmanova, Z. Humpal: Psy rasowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, strony = 81–82, 1987.
  3. a b c d e f g Bruce Fogle: Wielka encyklopedia : Psy [Encyclopedia of the dog]. (tłum.) Marcin Gorazdowski. Warszawa: MUZA SA, 1996, s. 258. ISBN 83-7079-672-0.
  4. Systematyka ras wg FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce - Zarząd Główny
  5. Ammy Marder, Debra Horwitz: Nasz pies. Poradnik dla właścicieli psów. s. 152.
  6. Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 91.
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

  • Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 289. ISBN 83-7073-122-8.
  • Ammy Marder, Debra Horwitz: Nasz pies. Poradnik dla właścicieli psów. Warszawa: Książka i Wiedza, 1999. ISBN 83-05-13030-4.
  • D. Najmanova, Z. Humpal: Psy rasowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987.
  • Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09354-7.