Trochofora
A – episfera
B – hyposfera
1 – układ nerwowy
2 – aparat apikalny
3 – prototroch
4 – metatroch
5 – nefrydium
6 – otwór odbytowy
7 – protonefrydium
8 – przewód pokarmowy
9 – otwór gębowy
10 – blastocel
Trochofora (trochophora), rzęsokrążek – pelagiczna, zwykle wolno żyjąca larwa wielu pierwoustych, m.in. sikwiaków, szczetnic, wieloszczetów, części mięczaków i segmentowców. Charakteryzuje się obecnością układu wieńców rzęsek. Osiąga rozmiary od kilkudziesięciu do kilkuset μm[1].
Ciało trochofory jest zbliżone kształtem do dwóch stożków przylegających do siebie podstawami. Na górnym biegunie ciała znajduje się ciemieniowy (apikalny) organ zmysłów z pęczkiem rzęsek, a w pozycji równikowej wieńce rzęsek, za pomocą których larwa pływa – przedgębowy, przechodzący nad otworem ustnym – prototroch, zagębowy metatroch, wentro-kaudalny neurotroch i kaudalny telotroch. Wewnątrz larwy znajduje się drożny, łukowato wygięty układ pokarmowy, zawiązki układu nerwowego (główny pień nerwowy i odchodzące od niego szeregi nerwów promienistych), protonefrydium i komórki pramezodermalne będące zawiązkiem mezodermy.
Berthold Hatschek wysunął hipotezę (tzw. teoria trochoforowa), że w organizacji trochofory zachowały się cechy wspólnych przodków wszystkich organizmów zaliczanych do wtórnojamowców (Coelomata)[2].
Jako pochodną trochofory można traktować wczesną larwę skorupiaków (Crustacea) – nauplius. Podobnie od trochofory można wyprowadzić larwy wstężnic (Nemertini) i czułkowców (Tentaculata), co wskazuje na bliskie pokrewieństwo wszystkich wyżej wymienionych grup bezkręgowców.[potrzebny przypis]
- ↑ Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
- ↑ Adam Urbanek: Jedno istnieje tylko zwierzę...: myśli przewodnie biologii porównawczej. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2007. ISBN 978-83-88147-08-1.
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.Bibliografia
- Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6.
- Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.
