Martin McDonagh

Martin McDonagh (ur. 26 marca 1970) – współczesny irlandzki dramatopisarz i reżyser filmowy.

Urodził się w Camberwell w Londynie, w irlandzkiej rodzinie. Jego matka (pochodząca z Killeenduff, Easky, hrabstwo Sligo) i ojciec (z Lettermullen, Connemara, hrabstwo Galway) przeprowadzili się później z powrotem do Galway, zostawiając Martina i jego brata (twórcę scenariuszy Johna Michaela McDonagh) w Londynie, gdzie Martin żył na zasiłku od szesnastego roku życia.

Podczas letnich wizyt w Galway, McDonagh poznał specyficzny dialekt języka angielskiego używany w zachodniej Irlandii, którego później użył w swoich sztukach. Jego ironiczne połączenie surowego prowincjonalnego języka, pierwotnej symboliki i czarnego humoru stanowi szczególną fuzję twórczości Johna Millingtona Synge ze współczesnymi utworami Harolda Pintera, Davida Mameta i brytyjskimi komediami telewizyjnymi.

W 1996 roku został uhonorowany London Critics' Circle Theatre Awards dla najbardziej obiecującego dramatopisarza.

McDonagh jest najbardziej znany jako autor czarnych komedii w trylogiach: tzw. "Trylogii Leenane" oraz "Trylogii arańskiej", których wszystkie części zostały po raz pierwszy wystawione przez Druid Theatre Company z siedzibą w Galway. Napisał także kilka słuchowisk radiowych.

Chociaż wielu uważa twórczość McDonagha za wyjątkową, pisarz mnóstwo zawdzięcza amerykańskim twórcom, Beth Henley i Samowi Shepardowi, których wpływy są wyraźnie widoczne w sztukach McDonagha, zwłaszcza w Królowej piękności z Leenane.

W marcu 2006 roku pisarz otrzymał Nagrodę Amerykańskiej Akademii Filmowej dla najlepszego filmu krótkometrażowego za Six Shooter, do którego napisał scenariusz i którego był reżyserem.

Trylogia Leenane (The Leenane Trilogy)

Królowa piękności z Leenane (The Beauty Queen of Leenane, 1996)

Historia dysfunkcyjnego związku między starą panną a jej dominującą matką, w której córka staje przed ostatnią szansą na miłość a matkę spotyka ponury koniec. Sztuka nominowana do Tony Award za najlepszą sztukę w 1998.

Czaszka z Connemary (A Skull in Connemara, 1997)

Mężczyzna z Connemary, Mick Dowd zajmuje się wykopywaniem z grobów szkieletów, aby zrobić w starych grobach miejsce dla mieszkańców wymierającej wioski. Pewnego dnia jego "klientką" zostaje żona, która zginęła przed laty w spowodowanym przez niego wypadku samochodowym.

Samotny Zachód (The Lonesome West, 1997)

Przeniesienie w irlandzką rzeczywistość Prawdziwego Zachodu Sama Sheparda, pokazującego kłótnie dwóch braci po śmiertelnym, prawdopodobnie przypadkowym, postrzeleniu ojca. Sztuka nominowana do Tony Award za najlepszą sztukę w 1999.

Trylogia arańska (The Aran Islands Trilogy)

Kaleka z Inishmaan (The Cripple of Inishmaan, 1996)

Spiskowania kalekiego nastolatka, chcącego wystąpić w filmie Man of Aran. Czarna komedia.

Porucznik z Inishmore (The Lieutenant of Inishmore, 2001)

Chory psychicznie dowódca odłamu Irlandzkiej Armii Republikańskiej dowiaduje się, że jego najlepszy przyjaciel został zabity. Ten najlepszy przyjaciel to kot.

The Banshees of Inisheer

Wielki finał trylogii wysp Aran. Jedyna jak dotąd sztuka Martina McDonagh niewystawiana w Polsce.

Inne sztuki

Pan Poduszka lub Poduszyciel (The Pillowman, 2003)

Katurian, twórca makabrycznych bajek dla dzieci jest przesłuchiwany przez policję po tym, jak w okolicy kilkoro dzieci zostaje zamordowanych w sposób opisany przez Katuriana. Sztuka uhonorowana nagrodą Laurence'a Oliviera za najlepszą nową sztukę w 2004 roku oraz nagrodą The Mamturk Rifleman.

Twórczość filmowa

Six Shooter (2006)

W 2006 roku Martin McDonagh otrzymał Oscara za swój film krótkometrażowy Six Shooter. Ta czarna komedia opowiada o losach bohatera, który podczas smutnej podróży do domu, kilka godzin po śmierci żony, spotyka dziwnego i prawdopodobnie chorego psychicznie młodego mężczyznę. Film był kręcony w Wicklow, Waterford i Rosslare.

Najpierw strzelaj, potem zwiedzaj (In Bruges, 2008)

Po otrzymaniu Oscara za Six Shooter McDonagh podjął współpracę z Focus Features, wytwórnią, na zlecenie której wyreżyserował długometrażowy film na podstawie własnego scenariusza. To opowieść o dwóch płatnych mordercach, którzy po przypadkowym zamordowaniu dziecka ukrywają się w Brugii. Główne role w filmie zagrali Brendan Gleeson i Colin Farrell, który za występ w tym filmie otrzymał nagrodę Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu.