Notatnik (program)
Szablon:Software infobox Notatnik to prosty edytor tekstu dołączany do systemu Microsoft Windows od czasu wersji 1.0 wydanej w 1985.
Notatnik jest jednym z najczęściej używanych edytorów tekstowych. Pliki wyjściowe (zapisywane zwykle z rozszerzeniem *.txt) nie zawierają żadnych informacji na temat stylów, dzięki czemu program nadaje się do edycji plików systemowych. Notatnik może edytować pliki praktycznie każdego rodzaju, lecz nie potrafi poprawnie wyświetlić plików z innymi znakami końca linii (np. w formacie Unix lub Macintosh).
Pierwsze edycje Notatnika oferowały jedynie najprostsze funkcje, takie jak wyszukiwanie tekstu. Nowsze wersje systemu Windows zawierają zaktualizowaną wersję programu umożliwiającą wyszukiwanie oraz zamianę tekstu oraz dostęp do funkcji za pomocą skrótów klawiaturowych. W starszych wersjach programu (które dostępne były w systemach Windows 95, 98, ME oraz 3.1) istnieje 64-kilobajtowy limit wielkości edytowanego pliku.
Początkowo jedyną czcionką dostępną dla Notatnika był Fixedsys. W systemach Windows NT 4.0 i 98 dodano możliwość zmiany czcionki, natomiast w Windows 2000 czcionkę Fixedsys zastąpiono czcionką Lucida Console.
W systemach opartych na Windows NT, Notatnik może edytować tradycyjne 8-bitowe pliki tekstowe oraz pliki tekstowe w formacie Unicode (zarówno UTF-8 jak i UTF-16, a w przypadku UTF-16: little endian i big endian; zobacz kolejność bajtów).
Do wielu zadań Notatnik zastępowany jest WordPadem lub innym procesorem tekstu, jak Microsoft Word. Jednakże Notatnik nie wymaga blokowania dostępu do pliku, więc plik może zostać uruchomiony przez inne procesy, użytkowników lub komputery, co nie byłoby możliwe przy użyciu WordPada. Dodatkowo Notatnik jest szybszy i łatwiejszy w obsłudze niż WordPad lub Microsoft Word, co jest związane z brakiem możliwości jakiegokolwiek formatowania tekstu.
Notatnik był do niedawna aplikacją dostępną jedynie na system Windows, lecz teraz można go uruchomić także na wolnodostępowym systemie operacyjnym ReactOS. Program dołączony do ReactOS został stworzony dzięki pomocy zespołu WINE i jest udostępniany na licencji GNU Lesser General Public License (GNU LGPL).
Istnieje wiele zamienników Notatnika zawierających większą liczbę funkcji. Przykładami takich programów są: TED Notepad, EditPad Lite, Notepad++ oraz Notepad2.
Ciekawostki
Notatnik załączony do systemów Windows 2000 i Windows XP rozpoznaje pliki wykorzystujące Unicode nawet w przypadku braku znacznika kolejności bajtów. Funkcja odpowiedzialna za ten proces jest jednak niedoskonała, skutkiem czego Notatnik rozpoznaje niektóre zapisane małymi literami w kodowaniu ASCII teksty jako UTF-16. W rezultacie aplikacja odczytuje i wyświetla plik o treści np. "xxxx xxx xxx xxxxx" (istotne jest użycie małych liter oraz pogrupowanie znaków w 4 wyrazy o odpowiedniej długości tj. 4, 3, 3 i 5 znaków, jednak działają tylko niektóre kombinacje) jako zapisany w Unikodzie. Jeśli w systemie zainstalowana jest odpowiednia czcionka, Notatnik wyświetli ciąg znaków z alfabetu chińskiego.
W sieci pojawiały się różnego rodzaju mistyfikacje wykorzystujące ten fakt i interpretujące go jako easter egg. Podawane były różne teksty, pasujące do schematu tekstu, m.in. "bush hid the facts" (ang. Bush ukrył fakty) czy "this app can break" (ang. ten program może się zepsuć).
W wersji Notatnika dołączonej do Windows Vista błąd został usunięty.
Dodakowo, jeśli chcemy stworzyc plik, w którym będą zapisywane logi, możemy w pierwszej linii napisac ".LOG" (nie dodając żadnych spacji po tym ciągu). Po zachowaniu i ponownym otworzeniu, na górze Notatnika pojawi się aktualna data.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Alternatywne Notatniki: