Hymn Izraela
Hatikwa (hebr. הַתִּקְוָה, HaTikva(h) – Nadzieja; arab. هاتكفا) jest hymnem państwowym Izraela. Hymn został napisany przez Naftali Herc Imber, świeckiego galicyjskiego Żyda, który w 1882 wyemigrował do Palestyny. Treścią słów hymnu jest "nadzieja", syjonistyczne pragnienie utworzenia państwa żydowskiego w Ziemi Izraela. Jest to jeden z nielicznych hymnów państwowych napisanych w tonacji molowej.
Historia
Tekst poematu napisał w 1878 świecki Żyd Naftali Herc Imber, pochodzący z rodziny chasydów ze Złoczowa w Galicji. Ten dziewięcio-zwrotkowy wiersz nazwał Tikvatenu (Nasza Nadzieja). Wyrażał on jego uczucia i myśli powstałe na skutek budowy jednego z pierwszych żydowskich osiedli Petah Tikwa w Palestynie. Wiersz został opublikowany drukiem w 1886 w zbiorze wierszy Imbera pod tytułem "Barkai" (hebr. ברקאי, Gwiazda poranna). Kilka lat później wiersz został przyjęty jako hymn ruchu syjonistycznego Chowewej Syjon. Pieśń zyskała dużą popularność wśród żydowskich osadników w Palestynie.
Podczas I Kongresu Syjonistycznego w Bazylei w 1897 stała się hymnem Światowej Organizacji Syjonistycznej. Muzykę, opartą na motywach melodii ludowej, ułożył Samuel Cohen, imigrant z Mołdawii. Później słowa pieśni poprawili osadnicy z Riszon Le-Cijon.
Proklamacja państwa Izrael
Gdy w 1948 proklamowano powstanie państwa Izrael, pieśń Hatikwa została nieoficjalnym hymnem państwowym. Dopiero w listopadzie 2004 roku Kneset uchwalił Prawo o Hymnie i Herbie Państwowym, które usankcjonowało pieśń Hatikwa jako oficjalny hymn państwowy Izraela.
We współczesnej interpretacji tekst hymnu obejmuje tylko pierwszą zwrotkę i refren pierwotnego wiersza. Najważniejszą treścią pozostałych zwrotek jest nadzieja utworzenia niezawisłego i wolnego państwa w Ziemi Izraela.
Muzyka
Melodia hymnu opiera się na tym samym motywie melodycznym co XVI-wieczna włoska pieśń "La Mantowana". Jej najwcześniejsza edycja w druku pochodzi z początku XVII wieku, pod tytułem "Ballo di Mantowa". Ta melodia była bardzo popularna w Europie z epoki Renesansu. Pojawia się jako hiszpański hymn "Virgen de la Cueva", sefardyjska melodia do modlitwy Hallel, pieśń ludowa jidysz "Modlitwa za Rosę", polska pieśń ludowa "Pod Krakowem", szwedzka pieśń ludowa i ukraińska "Katarzyna Kucherjawa".
Na tym samym motywie melodycznym oparty jest poemat "Wełtawa" Bedřicha Smetany, skomponowany w 1874. Piosenka, jak twierdził sam Smetana, jest szwedzkiego pochodzenia, ale użył jej, jako że charakterem odpowiadała czeskiej muzyce ludowej. W większości opracowań dotyczących pochodzenia omawianego motywu melodycznego podaje się, że melodia jest mołdawska. Wiąże się to prawdopodobnie z tym, że "Wełtawa" znana jest pod drugą nazwą – niemiecką "Moldau" (czyli Mołdawia, która nic wspólnego z Mołdawią jako krajem nie ma). Mołdawski rodowód piosenki uprawdopodobniało pochodzenie twórcy melodii Hatikwy Cohena, który był imigrantem z Mołdawii. Skąd Cohen znał tę melodię – jej pierwowzór, czy jako motyw Wełtawy, nie wiadomo.
Hatikwa jest napisana w tonacji molowej, która często jest uważana jako smutna w tonie i stąd rzadko używana w hymnach państwowych. Jednakże tytuł (Nadzieja) i słowa podnoszą na duchu i napełniają optymizmem.
Obecny tekst
W języku hebrajskim słowo tikwa ma szersze znaczenie niż nadzieja, oznacza rodzaj więzi. W jej rozumieniu sznur trzymany przez Boga wiąże z Jerozolimą Żydów rozproszonych po całym świecie. Bóg, rozżarzając węgielki w sercu każdego Żyda, rozpala ich żar w płomienie. Powrót Żydów do kraju to powrót do miejsca, które Bóg nazwał Swoją ziemią i ich ziemią.
Poniżej znajduje się aktualny tekst hymnu (pierwsza zwrotka i poprawiony refren) w języku hebrajskim wraz z transliteracją i tłumaczeniem.
| כל עוד בלבב פנימה נפש יהודי הומיה, ולפאתי מזרח קדימה, עין לציון צופיה, |
Kol od baleivav p'nimah Nefesh y'hudi homiyah Ulfa'atei mizrach kadimah Ayin l'tziyon tzofiyah |
Dopóki w naszych dusz głębinie, Serce żydowskie żywo bije, Oko ku wschodowi się obraca, I do Syjonu wciąż powraca. |
| עוד לא אבדה תקוותנו, התקווה בת שנות אלפים, להיות עם חופשי בארצנו, ארץ ציון וירושלים. |
Od lo avdah tikvateinu Hatikvah bat sh'not alpayim Lihyot am chofshi b'artzeinu Eretz tziyon viyrushalayim |
Nadzieja nasza nie zginie, Wszak dwa tysiące lat przetrwała, Być narodem wolnym w swojej krainie, W kraju Syjonu i Jerozolimy [1] |
Inne tłumaczenie oddaje ten tekst jak poniżej:
| Jak długo w sercu tętni krew, Dusza żydowska życiem drga, I w stronę Wschodu, hen, się rwie, Wzrok do Syjonu biegnie bram. |
| Tak ufność w nas nie zaginie, Nadzieja dwóch tysiącleci, Wolnym lud będzie w własnej krainie, W Syjońskiej ziemi, w Jerozolimie [2] |
Pieśń została po raz pierwszy zagrana i zaśpiewana na pogrzebie Blumy Wajn w Zabrzu [3].