Antonina Mijal: Różnice pomiędzy wersjami

Antonina Mijal
Tosia
Data i miejsce urodzenia	17 stycznia 1915 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	9 marca 1986 ; Warszawa
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęcie	lekarka
Narodowość	polska
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Stanowisko	Zastępca dowódcy Kobiecych Patroli Minerskich
Rodzice	Tomasz Mijal; Bronisława z d. Wojtczak
Małżeństwo	Władysław Bartoszewski; (1949–1966)
Dzieci	Władysław Teofil Bartoszewski
	Odznaczenia

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 21:02, 30 wrz 2024

Antonina Mijal, pseud. Tosia (ur. 17 stycznia 1915 w Warszawie, zm. 9 marca 1986 tamże) – polska lekarka, działaczka społeczna, żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka powstania warszawskiego, dama orderów Virtuti Militari, Krzyża Walecznych i Złotego Krzyża Zasługi z Mieczami. Pierwsza żona Władysława Bartoszewskiego.

Życiorys

Urodziła się 17 stycznia 1915 w Warszawie jako córka Tomasza Mijala i Bronisławy z d. Wojtczak. W wieku 18 lat rozpoczęła pracę jako świetliczanka w „Domu Dziewcząt” na warszawskim Kole. Od 1934 aktywna w strukturach Przysposobienia Wojskowego Kobiet. Była m.in. kierowniczką Ośrodka Pracy dla uczestniczek PWK, działającego przy ul. Okopowej w Warszawie. W 1937 ukończyła wyższy kurs instruktorski^[1].

W czasie oblężenia Warszawy we wrześniu 1939 służyła jako sanitariuszka. W listopadzie 1939, dzięki znajomości z dr Zofią Franio ps. „Doktór”, wstąpiła w szeregi konspiracyjnej Służby Zwycięstwu Polski. Początkowo służyła jako łączniczka kpt. Jana Kiwerskiego^[1]. Później weszła w skład pierwszego kobiecego patrolu minerskiego, zorganizowanego w marcu 1940 przez Zofię Franio. Wiosną 1940 ukończyła specjalny kurs minerski, po czym zorganizowała własny patrol dywersyjny^[2]^[3]. Jednocześnie służyła w strukturach Biura Badań Technicznych Wydziału Saperów Komendy Głównej ZWZ/AK, gdzie kierowała działem produkcji. Podległy jej zespół był początkowo odpowiedzialny za wytwarzanie prototypów oraz wzorców sprzętu minerskiego dla celów doświadczalnych i szkoleniowych, później natomiast prowadził produkcję min precyzyjnych, ładunków wybuchowych i środków zapalających na potrzeby warszawskich oddziałów dyspozycyjnych ZWZ/AK. Do obowiązków Mijal należało przy tym nie tylko kierowanie produkcją, lecz także uzgadnianie ilości i rodzaju materiałów potrzebnych na akcję oraz daty i miejsca ich przekazania oddziałom bojowym^[4]. Uczestniczyła ponadto w prowadzonej przez BBT działalności szkoleniowej^[5].

Pod koniec 1942 (prawdopodobnie w październiku)^[1] zdała dowództwo patrolu i kierowanie pracownią, przechodząc na stanowisko zastępcy dowódcy kobiecego oddziału minerskiego „Doktór”^[6]^[7]. Na tym stanowisku zastał ją wybuch powstania warszawskiego^[8]. W 1944 otrzymała stopień kapitana czasu wojny^[1].

Wzięła udział w kilku znanych akcjach bojowych Armii Krajowej. To ona zmontowała bombę zegarową, która 19 maja 1942 posłużyła do zamachu na kasyno przy al. Szucha^[9]. Uczestniczyła w akcji „Wieniec” (7/8 października 1942), podczas której w pobliżu stacji Pyry na trasie Okęcie–Piaseczno dowodzony przez nią patrol wysadził tor pod przejeżdżającą lokomotywą^[10]. 3 marca 1943 wraz z ppor. „Lasso” z Kedywu Okręgu Warszawskiego AK nadała na Poczcie Głównej dziewięć paczek zaadresowanych do okupacyjnych urzędów w Warszawie, które zawierały bomby ukryte w pudełkach na cygara. W wyniku ich eksplozji zginęło lub zostało rannych kilku urzędników i funkcjonariuszy niemieckich^[11]^[12]. Uczestniczyła także w dostarczaniu broni do getta warszawskiego^[1].

W czasie powstania warszawskiego walczyła w Śródmieściu Północnym^[13]. Uczestniczyła w produkcji granatów i min, wzięła udział w nieudanej próbie przebicia oddziałów staromiejskich do Śródmieścia^[1]. Po upadku powstania opuściła miasto wraz z ludnością cywilną^[1]^[13]. Zamieszkała w Milanówku, gdzie zaangażowała się w niesienie pomocy wysiedleńcom z Warszawy^[1].

W latach 1942–1944 słuchaczką Prywatnej Szkoły Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego doc. Jana Zaorskiego. W 1945 rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W tym samym roku została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa, ostatecznie zwolniono ją jednak po kilku tygodniach. Dyplom lekarza medycyny uzyskała w 1951^[1]. W latach 1951–1970 pracowała jako lekarz w Warszawie, Zakopanem i ponownie w stolicy. W listopadzie 1972 wyjechała na ośmiomiesięczny staż do kliniki reumatologicznej w Paryżu. Od 1973 pracowała jako lekarz przemysłowy^[1].

Była jedną z założycielek i wieloletnim sekretarzem Komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość^[1].

W 1949 poślubiła Władysława Bartoszewskiego. Z ich związku narodził się syn Władysław Teofil (ur. 1955)^[1]. Małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1966^[14].

Zmarła 9 marca 1986 w Warszawie. Spoczęła na cmentarzu Powązkowskim^[1] (kwatera 155 pod murem-1-2/3)^[15].

Odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[1] nr 13443^[16]
Krzyż Walecznych^[1]
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami^[1]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Kobuszewski 2014 ↓, s. 472.
↑ Strzembosz 1983b ↓, s. 35–36.
↑ Witkowski 1986 ↓, s. 99.
↑ Witkowski 1986 ↓, s. 102.
↑ Witkowski 1986 ↓, s. 105.
↑ Strzembosz 1983b ↓, s. 36.
↑ Witkowski 1986 ↓, s. 103.
↑ Strzembosz 1983b ↓, s. 279.
↑ Strzembosz 1983a ↓, s. 128.
↑ Strzembosz 1983a ↓, s. 218.
↑ Strzembosz 1983a ↓, s. 244–245.
↑ Witkowski 1986 ↓, s. 249.
↑ ^a ^b Powstańcze Biogramy ↓.
↑ MagdalenaM. Rigamonti MagdalenaM., Władysław Teofil Bartoszewski: Nie małpuję ojca świadomie [online], gazetaprawna.pl, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-07] (pol.).
↑ Cmentarz Stare Powązki: Polegli i pomordowani w czasie wojny, okupacji i w powstaniu warszawskim oraz uczestnicy tych wydarzeń zmarli w latach późniejszych, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-19] .
↑ Łukomski, Polak i Suchcitz 1997 ↓, s. 465.

Bibliografia

Bogdan Kobuszewski: Mijal Antonina Felicja. W: Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Warszawa Walczy 1939–1945 i Bellona SA, 2014. ISBN 978-83-1113474-4.
Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Andrzej Suchcitz: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1997. ISBN 83-87424-08-0.
Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983. ISBN 83-06-00717-4.
Tomasz Strzembosz: Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939–1944. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-04203-6.
Henryk Witkowski: „Kedyw” Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej w latach 1943–1944. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1986. ISBN 83-202-0217-5.
Antonina Mijal. 1944.pl. [dostęp 2017-03-09].

[CITEREFKobuszewski2014472-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Kobuszewski 2014 ↓, s. 472.

[CITEREFStrzembosz1983b35–36-2] Strzembosz 1983b ↓, s. 35–36.

[CITEREFWitkowski198699-3] Witkowski 1986 ↓, s. 99.

[CITEREFWitkowski1986102-4] Witkowski 1986 ↓, s. 102.

[CITEREFWitkowski1986105-5] Witkowski 1986 ↓, s. 105.

[CITEREFStrzembosz1983b36-6] Strzembosz 1983b ↓, s. 36.

[CITEREFWitkowski1986103-7] Witkowski 1986 ↓, s. 103.

[CITEREFStrzembosz1983b279-8] Strzembosz 1983b ↓, s. 279.

[CITEREFStrzembosz1983a128-9] Strzembosz 1983a ↓, s. 128.

[CITEREFStrzembosz1983a218-10] Strzembosz 1983a ↓, s. 218.

[CITEREFStrzembosz1983a244–245-11] Strzembosz 1983a ↓, s. 244–245.

[CITEREFWitkowski1986249-12] Witkowski 1986 ↓, s. 249.

[CITEREFPowstańcze_Biogramy-13] Powstańcze Biogramy ↓.

[14] MagdalenaM. Rigamonti MagdalenaM., Władysław Teofil Bartoszewski: Nie małpuję ojca świadomie [online], gazetaprawna.pl, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-07] (pol.).

[15] Cmentarz Stare Powązki: Polegli i pomordowani w czasie wojny, okupacji i w powstaniu warszawskim oraz uczestnicy tych wydarzeń zmarli w latach późniejszych, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-19] .

[CITEREFŁukomskiPolakSuchcitz1997465-16] Łukomski, Polak i Suchcitz 1997 ↓, s. 465.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

@@ Linia 24: / Linia 24: @@
 == Życiorys ==
 [[Plik:Antonina Mijal grób.jpg|thumb|240px|Koleżeński grób członkiń [[Przysposobienie Wojskowe Kobiet|Przysposobienia Wojskowego Kobiet]], w którym spoczywa Antonina Mijal. [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie]]]]
-Urodziła się 17 stycznia 1915 w Warszawie jako córka Tomasza Mijala (brat [[Kazimierz Mijal|Kazimierza]]) i Bronisławy z d. Wojtczak. W wieku 18 lat rozpoczęła pracę jako świetliczanka w „Domu Dziewcząt” na warszawskim [[Koło (Warszawa)|Kole]]. Od 1934 aktywna w strukturach [[Przysposobienie Wojskowe Kobiet|Przysposobienia Wojskowego Kobiet]]. Była m.in. kierowniczką Ośrodka Pracy dla uczestniczek PWK, działającego przy [[Ulica Okopowa w Warszawie|ul. Okopowej]] w Warszawie. W 1937 ukończyła wyższy kurs instruktorski{{odn|Kobuszewski|2014|s=472}}.
+Urodziła się 17 stycznia 1915 w Warszawie jako córka Tomasza Mijala i Bronisławy z d. Wojtczak. W wieku 18 lat rozpoczęła pracę jako świetliczanka w „Domu Dziewcząt” na warszawskim [[Koło (Warszawa)|Kole]]. Od 1934 aktywna w strukturach [[Przysposobienie Wojskowe Kobiet|Przysposobienia Wojskowego Kobiet]]. Była m.in. kierowniczką Ośrodka Pracy dla uczestniczek PWK, działającego przy [[Ulica Okopowa w Warszawie|ul. Okopowej]] w Warszawie. W 1937 ukończyła wyższy kurs instruktorski{{odn|Kobuszewski|2014|s=472}}.
 W czasie [[Obrona Warszawy (1939)|oblężenia Warszawy]] we [[Kampania wrześniowa|wrześniu 1939]] służyła jako [[sanitariusz]]ka. W listopadzie 1939, dzięki znajomości z dr [[Zofia Franio|Zofią Franio]] ps. „Doktór”, wstąpiła w szeregi konspiracyjnej [[Służba Zwycięstwu Polski|Służby Zwycięstwu Polski]]. Początkowo służyła jako łączniczka kpt. [[Jan Wojciech Kiwerski|Jana Kiwerskiego]]{{odn|Kobuszewski|2014|s=472}}. Później weszła w skład pierwszego kobiecego patrolu minerskiego, zorganizowanego w marcu 1940 przez Zofię Franio. Wiosną 1940 ukończyła specjalny kurs minerski, po czym zorganizowała własny patrol dywersyjny{{odn|Strzembosz|1983b|s=35–36}}{{odn|Witkowski|1986|s=99}}. Jednocześnie służyła w strukturach Biura Badań Technicznych Wydziału Saperów [[Komenda Główna Armii Krajowej|Komendy Głównej ZWZ/AK]], gdzie kierowała działem produkcji. Podległy jej zespół był początkowo odpowiedzialny za wytwarzanie [[prototyp]]ów oraz wzorców sprzętu minerskiego dla celów doświadczalnych i szkoleniowych, później natomiast prowadził produkcję min precyzyjnych, ładunków wybuchowych i środków zapalających na potrzeby warszawskich oddziałów dyspozycyjnych ZWZ/AK. Do obowiązków Mijal należało przy tym nie tylko kierowanie produkcją, lecz także uzgadnianie ilości i rodzaju materiałów potrzebnych na akcję oraz daty i miejsca ich przekazania oddziałom bojowym{{odn|Witkowski|1986|s=102}}. Uczestniczyła ponadto w prowadzonej przez BBT działalności szkoleniowej{{odn|Witkowski|1986|s=105}}.