Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Pablo000/brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
mNie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 18: Linia 18:
|rodzaj = ''[[Synallaxis]]''
|rodzaj = ''[[Synallaxis]]''
|gatunek = ogończyk peruwiański
|gatunek = ogończyk peruwiański
|synonimy =
|synonimy = * ''Synallaxis stictothorax chinchipensis'' <small>Chapman, 1925</small>
|status IUCN = LC
|status IUCN = LC
|IUCN id = 103675711
|IUCN id = 103675711
Linia 26: Linia 26:
|commons = Category:Synallaxis chinchipensis
|commons = Category:Synallaxis chinchipensis
}}
}}
'''Ogończyk peruwiański'''<ref name="Mielczarek&Kuziemko" /> (''Synallaxis chinchipensis'') – gatunek małego [[Ptaki|ptaka]] z rodziny [[Garncarzowate|garncarzowatych]] (Furnariidae). Występuje w zachodniej części [[Ameryka Południowa|Ameryki Południowej]] – [[Endemit|endemicznie]] w [[Peru]]. W [[Czerwona księga gatunków zagrożonych|Czerwonej księdze gatunków zagrożonych]] [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] klasyfikowany jest jako [[gatunek najmniejszej troski]] (LC, {{ang.|Least Concern}})<ref name="HBW_8" />.
'''Ogończyk peruwiański'''<ref name="Mielczarek&Kuziemko" /> (''Synallaxis chinchipensis'') – gatunek małego [[Ptaki|ptaka]] z rodziny [[Garncarzowate|garncarzowatych]] (Furnariidae). Występuje w zachodniej części [[Ameryka Południowa|Ameryki Południowej]] – [[Endemit|endemicznie]] w [[Peru]]. W [[Czerwona księga gatunków zagrożonych|Czerwonej księdze gatunków zagrożonych]] [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] klasyfikowany jest jako [[gatunek najmniejszej troski]] (LC, {{ang.|Least Concern}}).


== Systematyka ==
== Systematyka ==
[[Takson]] ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami [[Binominalne nazewnictwo gatunków|nazewnictwa binominalnego]] opisał amerykański ornitolog [[Frank Michler Chapman]], na podstawie [[holotyp]]u (Nr 182062) należącego do [[Amerykańskie Muzeum Historii Naturalnej|Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej]], a zebranego w Perico, Rio Chinchipe w Peru. Jego opis opublikowano w 1925 roku na łamach „[[American Museum Novitates]]”. Autor nadał mu nazwę '' Synallaxis stictothorax chinchipensis'', a jako [[miejsce typowe]] podał Perico, Rio Chinchipe w Peru. Opisał go jako podgatunek [[ogończyk białogardły|ogończyka białogardłego]] (''Synallaxis stictothorax'')<ref name="AviBase" /><ref name="Pierwszy" />. Badania molekularne, opublikowane w 2011 roku wykazały, że ogończyk białogardły jest najbliżej spokrewniony z [[:ogończyk szarogłowy|ogończykiem szarogłowym]] (''Synallaxis zimmeri'')<ref name="Derryberry" />.
[[Takson]] ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami [[Binominalne nazewnictwo gatunków|nazewnictwa binominalnego]] opisał amerykański ornitolog [[Frank Michler Chapman]] w 1925 roku na łamach „[[American Museum Novitates]]”, na podstawie [[holotyp]]u (Nr 182062) – dorosłego samca zdeponowanego w [[Amerykańskie Muzeum Historii Naturalnej|Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej]]. Autor nadał ptakowi nazwę ''Synallaxis stictothorax chinchipensis'', czyli uznał go za podgatunek [[ogończyk białogardły|ogończyka białogardłego]] (''Synallaxis stictothorax''), a jako [[miejsce typowe]] podał Perico, Rio Chinchipe, w pobliżu rzeki [[Marañón]] w Peru<ref name="AviBase" /><ref name="Pierwszy" />. Badania molekularne, opublikowane w 2011 roku wykazały, że ogończyk białogardły jest najbliżej spokrewniony z [[ogończyk szarogłowy|ogończykiem szarogłowym]] (''Synallaxis zimmeri'')<ref name="Derryberry" />. Pod koniec XX i na początku XXI wieku niektórzy autorzy proponowali uznanie ogończyka peruwiańskiego za osobny gatunek, ale nie przedstawili żadnych przekonujących dowodów{{r|SACCProposal_882}}. Po ukazaniu się publikacji wykazujących różnice w wokalizacji i morfologii{{r|Stopiglia_2020}} oraz opublikowaniu analizy [[filogeneza|filogenetycznej]], Dan Lane w sierpniu 2020 roku złożył do [[American Ornithologists’ Union|South American Classification Committee]] (SACC) wniosek o uznanie ''Synallaxis stictothorax chinchipensis'' za osobny gatunek; wniosek ten został zaakceptowany{{r|SACCProposal_882}}. Ogończyk peruwiański jest [[Gatunek monotypowy|gatunkiem monotypowym]]{{r|hbwcheck8|ioc|Zoon}}.
Po ukazaniu się paru publikacji wykazujących różnice w wokalizacji i morfologii{{r|Stopiglia_2020}} oraz analiza [[filogeneza|filogenetyczna]] były powodem propozycji Dana Lana z sierpnia 2020 roku do uznania ''Synallaxis stictothorax chinchipensis'' za nowy gatunek. W tym samym roku [[American Ornithologists’ Union|South American Classification Committee]] (SACC) zaakceptował ''Synallaxis chinchipensis'' jako odrębny gatunek{{r|SACCProposal_882}}. Ogończyk peruwiański jest [[Gatunek monotypowy|gatunkiem monotypowym]]{{r|hbwcheck8|ioc|Zoon}}.


=== Etymologia ===
=== Etymologia ===
Linia 37: Linia 36:


== Morfologia ==
== Morfologia ==
Mały ptak o brązowych lub czerwonawo-brązowych [[tęczówka]]ch. Dziób dosyć długi i cienki, głównie czarny, ale czasami w dużej części szary. Nogi i stopy od niebieskoszarych do ciemnoszarych. Góra głowy, grzbiet i części skrzydeł szarobrązowe, skrzydła rudo-szare z ciemniejszymi brzegami [[Lotki (ornitologia)|lotek]]. Pokrywy nadogonowe rude. Ogon długi, o postrzępionych końcach, ciemnobrązowy z jaśniejszymi rudawymi krawędziami zewnętrznych [[Sterówki|sterówek]]. Gardło, podgardle, szyja, pierś i brzuch bladoszare, boki szare. Na piersi i brzuchu czarne cętki. Nie występuje [[dymorfizm płciowy]]. Młode osobniki nie zostały opisane. Długość ciała 11–12 cm<ref name="HBW_8" /><ref name="botw_necspi3" />.
Mały ptak o brązowych lub czerwonawo-brązowych [[tęczówka]]ch. Dziób dosyć długi i cienki, głównie czarny, ale czasami w dużej części szary. Nogi i stopy od niebieskoszarych do ciemnoszarych. Góra głowy, grzbiet i części skrzydeł szarobrązowe, skrzydła rudo-szare z ciemniejszymi brzegami [[Lotki (ornitologia)|lotek]]. [[Pokrywy (ornitologia)|Pokrywy]] nadogonowe rude. Ogon długi, o postrzępionych końcach, ciemnobrązowy z jaśniejszymi rudawymi krawędziami zewnętrznych [[Sterówki|sterówek]]. Gardło, podgardle, szyja, pierś i brzuch bladoszare, boki szare. Na piersi i brzuchu czarne cętki. Nie występuje [[dymorfizm płciowy]]. Młode osobniki nie zostały opisane. Długość ciała 11–13 cm<ref name="botw_necspi3" />.


Wymiary szczegółowe{{r|Stopiglia_2020}}:
Wymiary szczegółowe{{r|Stopiglia_2020}}:
Linia 60: Linia 59:


== Zasięg występowania ==
== Zasięg występowania ==
Ogończyk peruwiański występuje w bardzo zawężonym obszarze północno-zachodnim Peru, w środkowym biegu rzeki [[Marañón]], jej dopływu [[Chinchipe]] w [[Region Cajamarca|regionie Cajamarca]]. [[Zasięg (biogeografia)|Zasięg występowania]] (EOO, ''Extent of Occurrence'') według szacunków organizacji [[BirdLife International]] obejmuje około 19 tys. km². Występuje w zakresie wysokości od 400 do 600 m n.p.m.<ref name="botw_necspi3" /><ref name="birdlife" />.
Ogończyk peruwiański występuje w bardzo zawężonym obszarze w północno-zachodnim Peru, w środkowym biegu rzeki [[Marañón]], jej dopływu [[Chinchipe]] w [[Region Cajamarca|regionie Cajamarca]]. [[Zasięg (biogeografia)|Zasięg występowania]] (EOO, ''Extent of Occurrence'') według szacunków organizacji [[BirdLife International]] obejmuje około 19 tys. km². Występuje zazwyczaj w zakresie wysokości od 400 do 600 m n.p.m.<ref name="botw_necspi3" /><ref name="birdlife" />


== Ekologia i zachowanie ==
== Ekologia i zachowanie ==
Jego głównym [[siedlisko (biologia)|habitatem]] są suche zarośla nizinne oraz brzegi lasów liściastych<ref name="botw_necspi3" />. Długość pokolenia jest określona na 3,8 roku<ref name="birdlife" />. Ptak ten żeruje zazwyczaj w parach, często w stadach mieszanych. Niewiele wiadomo na temat diety ogończyka peruwiańskiego. Składa się głównie z [[Stawonogi|stawonogów]] i ich larw. Zaobserwowano, że podejmuje pokarm z ziemi, liści i niewielkich gałęzi do wysokości 1-2 m nad poziomem gruntu<ref name="botw_necspi3" />.
Jego głównym [[siedlisko (biologia)|habitatem]] są suche zarośla nizinne oraz brzegi lasów liściastych<ref name="botw_necspi3" />. Długość pokolenia jest określona na 3,8 roku<ref name="birdlife" />. Ptak ten żeruje zazwyczaj w parach, często w stadach mieszanych. Niewiele wiadomo na temat diety ogończyka peruwiańskiego. Składa się głównie ze [[Stawonogi|stawonogów]] i ich larw. Zaobserwowano, że podejmuje pokarm z mchu, martwych liści i niewielkich gałęzi, przeważnie na wysokości 1–2 m nad poziomem gruntu<ref name="botw_necspi3" />.


=== Rozmnażanie ===
=== Rozmnażanie ===
Linia 69: Linia 68:


== Status ==
== Status ==
W [[Czerwona księga gatunków zagrożonych|Czerwonej księdze gatunków zagrożonych]] [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] ogończyk peruwiański jest uznawany za [[gatunek najmniejszej troski]] (LC, {{ang.|Least Concern}})<ref name="iucn" />. Wielkość populacji nie jest oszacowana, a gatunek ten opisywany jest jako pospolity. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny ze względu na brak zdefiniowanych zagrożeń<ref name="birdlife" />.
W [[Czerwona księga gatunków zagrożonych|Czerwonej księdze gatunków zagrożonych]] [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] ogończyk peruwiański jest uznawany za [[gatunek najmniejszej troski]] (LC, {{ang.|Least Concern}})<ref name="iucn" />. Wielkość populacji nie jest oszacowana, a gatunek ten opisywany jest jako pospolity. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny ze względu na brak istotnych zagrożeń<ref name="birdlife" />.


== Przypisy ==
== Przypisy ==
<references>
<references>
<ref name="Pierwszy">{{cytuj |autor = Chapman F.M. |tytuł = Descriptions of one new genus and of species of birds from Peru and Ecuador. |czasopismo = American Museum Novitates |wolumin = 205 |s = 8 |data = 1925 |język = en |url =https://digitallibrary.amnh.org/handle/2246/4108/}}</ref>
<ref name="Pierwszy">{{cytuj |autor = Chapman F.M. |tytuł = Descriptions of one new genus and of species of birds from Peru and Ecuador |czasopismo = American Museum Novitates |wolumin = 205 |s = 8 |data = 1925 |język = en |url =https://digitallibrary.amnh.org/handle/2246/4108/}}</ref>
<ref name="AviBase">{{Cytuj |url = https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?lang=EN&avibaseid=B846892A91B92BD0&sec=synonyms |tytuł = <em>Chinchipe Spinetail</em> Synallaxis chinchipensis |autor = Denis Lepage |opublikowany = Avibase |język = en |data dostępu = 2024-07-05}}</ref>

<ref name="AviBase">{{Cytuj |url = https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?lang=EN&avibaseid=B846892A91B92BD0&sec=synonyms |tytuł = <em>Apurimac Spinetail</em> Synallaxis chinchipensis |autor = Denis Lepage |opublikowany = Avibase |język = en |data dostępu = 2024-07-05}}</ref>
<ref name="botw_necspi3">{{Cytuj stronę |url = https://birdsoftheworld.org/bow/species/necspi3/cur/introduction |tytuł = Chinchipe Spinetail <em>Synallaxis chinchipensis</em>, version 1.0 |autor = del Hoyo, J., J.V. Remsen, Jr., G.M. Kirwan, P.F.D. Boesman & N. Collar |data = 2021 |praca = <em>Birds of the World (red. H.F. Greeney)</em> |opublikowany = Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA |język = en |data dostępu = 2024-07-05}} {{paywall}}</ref>

<ref name="botw_necspi3">{{Cytuj stronę |url = https://birdsoftheworld.org/bow/species/necspi3/cur/introduction |tytuł = Chinchipe Spinetail<em>Synallaxis chinchipensis</em>, version 1.0 |autor = del Hoyo, J., J. V. Remsen, Jr., G. M. Kirwan, P. F. D. Boesman & N. Collar |data = 2021 |praca = <em>Birds of the World (red. H. F. Greeney)</em> |opublikowany = Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA |język = en |data dostępu = 2024-06-15}} {{paywall}}</ref>

<ref name="ioc">{{Cytuj stronę |url = https://www.worldbirdnames.org/bow/ovenbirds/ |tytuł = Ovenbirds, woodcreepers |autor = F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.) |opublikowany = IOC World Bird List (v14.1) |język = en |data dostępu = 2024-07-05}}</ref>
<ref name="ioc">{{Cytuj stronę |url = https://www.worldbirdnames.org/bow/ovenbirds/ |tytuł = Ovenbirds, woodcreepers |autor = F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.) |opublikowany = IOC World Bird List (v14.1) |język = en |data dostępu = 2024-07-05}}</ref>

<ref name="Zoon">{{Cytuj |url = https://www.zoonomen.net/avtax/pa05.html#Synallaxis |tytuł = PASSERIFORMES FURNARIIDAE (incl. DENDROCOLAPTIDAE), Wersja 10.008 (2022.03.02) |opublikowany = Zoonomen Nomenclatural data |autor = Alan P. Peterson |język = en |data dostępu = 2024-07-05}}</ref>
<ref name="Zoon">{{Cytuj |url = https://www.zoonomen.net/avtax/pa05.html#Synallaxis |tytuł = PASSERIFORMES FURNARIIDAE (incl. DENDROCOLAPTIDAE), Wersja 10.008 (2022.03.02) |opublikowany = Zoonomen Nomenclatural data |autor = Alan P. Peterson |język = en |data dostępu = 2024-07-05}}</ref>

<ref name="Mielczarek&Kuziemko">Systematyka i nazewnictwo polskie za: {{cytuj stronę |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/passerines1.html#Furnariidae |tytuł = Rodzina: Furnariidae Gray,GR, 1840 – garncarzowate – Horneros, foliage-gleaners and spinetails (Wersja: 2023-12-04) |autor = P. Mielczarek & M. Kuziemko |opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata |data dostępu = 2024-07-05}}</ref>
<ref name="Mielczarek&Kuziemko">Systematyka i nazewnictwo polskie za: {{cytuj stronę |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/passerines1.html#Furnariidae |tytuł = Rodzina: Furnariidae Gray,GR, 1840 – garncarzowate – Horneros, foliage-gleaners and spinetails (Wersja: 2023-12-04) |autor = P. Mielczarek & M. Kuziemko |opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata |data dostępu = 2024-07-05}}</ref>

<ref name="birdlife">{{Cytuj |tytuł = <em>Species factsheet:</em> Synallaxis chinchipensis |url = http://datazone.birdlife.org/species/factsheet/chinchipe-spinetail-synallaxis-chinchipensis/details |opublikowany = BirdLife International |data = 2024 |data dostępu = 2024-07-05 |język = en}}</ref>
<ref name="birdlife">{{Cytuj |tytuł = <em>Species factsheet:</em> Synallaxis chinchipensis |url = http://datazone.birdlife.org/species/factsheet/chinchipe-spinetail-synallaxis-chinchipensis/details |opublikowany = BirdLife International |data = 2024 |data dostępu = 2024-07-05 |język = en}}</ref>

<ref name="hbwcheck8">{{cytuj |url = https://datazone.birdlife.org/userfiles/file/Species/Taxonomy/Handbook%20of%20the%20Birds%20of%20the%20World%20and%20BirdLife%20International%20Digital%20Checklist%20of%20the%20Birds%20of%20the%20World_Version_81.pdf |autor = * HBW and BirdLife International |data = styczeń 2024 |tytuł = Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8.1 |data dostępu = 2024-06-15}}</ref>
<ref name="hbwcheck8">{{cytuj |url = https://datazone.birdlife.org/userfiles/file/Species/Taxonomy/Handbook%20of%20the%20Birds%20of%20the%20World%20and%20BirdLife%20International%20Digital%20Checklist%20of%20the%20Birds%20of%20the%20World_Version_81.pdf |autor = * HBW and BirdLife International |data = styczeń 2024 |tytuł = Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8.1 |data dostępu = 2024-06-15}}</ref>

<ref name="HBW_8">{{Cytuj książkę |tytuł = Handbook of the Birds of the World |url = https://archive.org/details/handbookofbirdso0008unse/page/278/mode/2up|inni = Josep del Hoyo, Andrew Elliott & Jordi Sargatal (red.) |tom = 8 |tytuł tomu = Broadbills to Tapaculos |rok = 2003 |wydawca = Lynx Edicions |miejsce = Barcelona |strony = 278 |język = en |isbn = 84-87334-50-4}}</ref>

<ref name="Derryberry">{{Cytuj |autor = Derryberry, E.P., S. Claramunt, G. Derryberry, R.T. Chesser, J. Cracraft, A. Aleixo, J. Pérez-Emán, J.V. Remsen, Jr. & R.T. Brumfield |tytuł = Lineage diversification and morphological evolution in a large-scale continental radiation: the Neotropical ovenbirds and woodcreepers (Aves: Furnariidae) |czasopismo = Evolution |doi = 10.1111/j.1558-5646.2011.01374.x |wolumin = 65 |data = 2011 |s = 2973–2986}}</ref>
<ref name="Derryberry">{{Cytuj |autor = Derryberry, E.P., S. Claramunt, G. Derryberry, R.T. Chesser, J. Cracraft, A. Aleixo, J. Pérez-Emán, J.V. Remsen, Jr. & R.T. Brumfield |tytuł = Lineage diversification and morphological evolution in a large-scale continental radiation: the Neotropical ovenbirds and woodcreepers (Aves: Furnariidae) |czasopismo = Evolution |doi = 10.1111/j.1558-5646.2011.01374.x |wolumin = 65 |data = 2011 |s = 2973–2986}}</ref>
⚫
<ref name="SACCProposal_882">{{cytuj |autor = Dan Lane |url = https://www.museum.lsu.edu/~Remsen/SACCprop882.htm |tytuł = Proposal (882) to South American Classification Committee. Split <em>Synallaxis stictothorax</em> into two species: coastal <em>S. stictothorax</em> and interior <em>S. chinchipensis</em> |opublikowany = South American Classification Committee |data = 2020 |data dostępu = 2024-07-05}}</ref>

⚫
<ref name="Stopiglia_2020">{{Cytuj |autor = Stopiglia, Renata & Bockmann, Flávio & Assis, Claydson & Raposo, Marcos|tytuł = Alpha taxonomy of <em>Synallaxis stictothorax</em> group (Aves: Passeriformes: Furnariidae): <em>Synallaxis chinchipensis</em> Chapman, 1925 as a valid species, with a lectotype designation |czasopismo = Vertebrate Zoology |doi = 10.26049/VZ70-3-2020-05 |wolumin = 70 |data = 2020 |s = 319–331 |url = https://www.researchgate.net/publication/344718433_Alpha_taxonomy_of_Synallaxis_stictothorax_group_Aves_Passeriformes_Furnariidae_Synallaxis_chinchipensis_Chapman_1925_as_a_valid_species_with_a_lectotype_designation}}</ref>

⚫
<ref name="SACCProposal_882">{{cytuj |autor = Dan Lane |url = https://www.museum.lsu.edu/~Remsen/SACCprop139.htm |tytuł = Proposal (803) to South American Classification Committee Split Synallaxis stictothorax into two species: coastal <em>S. stictothorax</em> and interior <em>S. chinchipensis</em> |opublikowany = South American Classification Committee |data = 2021 |data dostępu = 2024-07-05}}</ref>

⚫
<ref name="Stopiglia_2020">{{Cytuj |autor = Stopiglia, Renata & Bockmann, Flávio & Assis, Claydson & Raposo, Marcos.|tytuł = Alpha taxonomy of Synallaxis stictothorax group (Aves: Passeriformes: Furnariidae): Synallaxis chinchipensis Chapman, 1925 as a valid species, with a lectotype designation. |czasopismo = Vertebrate Zoology |doi = 10.26049/VZ70-3-2020-05 |wolumin = 70 |data = 2020 |s = 319-331}}</ref>
</references>
</references>


Wersja z 13:30, 6 lip 2024

Ogończyk peruwiański
Synallaxis chinchipensis[1]
Chapman, 1925
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

garncarzowate

Podrodzina

ogończyki

Rodzaj

Synallaxis

Gatunek

ogończyk peruwiański

Synonimy
  • Synallaxis stictothorax chinchipensis Chapman, 1925
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Ogończyk peruwiański[3] (Synallaxis chinchipensis) – gatunek małego ptaka z rodziny garncarzowatych (Furnariidae). Występuje w zachodniej części Ameryki Południowej – endemicznie w Peru. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern).

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał amerykański ornitolog Frank Michler Chapman w 1925 roku na łamach „American Museum Novitates”, na podstawie holotypu (Nr 182062) – dorosłego samca zdeponowanego w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej. Autor nadał ptakowi nazwę Synallaxis stictothorax chinchipensis, czyli uznał go za podgatunek ogończyka białogardłego (Synallaxis stictothorax), a jako miejsce typowe podał Perico, Rio Chinchipe, w pobliżu rzeki Marañón w Peru[4][5]. Badania molekularne, opublikowane w 2011 roku wykazały, że ogończyk białogardły jest najbliżej spokrewniony z ogończykiem szarogłowym (Synallaxis zimmeri)[6]. Pod koniec XX i na początku XXI wieku niektórzy autorzy proponowali uznanie ogończyka peruwiańskiego za osobny gatunek, ale nie przedstawili żadnych przekonujących dowodów[7]. Po ukazaniu się publikacji wykazujących różnice w wokalizacji i morfologii[8] oraz opublikowaniu analizy filogenetycznej, Dan Lane w sierpniu 2020 roku złożył do South American Classification Committee (SACC) wniosek o uznanie Synallaxis stictothorax chinchipensis za osobny gatunek; wniosek ten został zaakceptowany[7]. Ogończyk peruwiański jest gatunkiem monotypowym[9][10][11].

Etymologia

  • Synallaxis: gr. συναλλαξις sunallaxis, συναλλαξεως sunallaxeōs „wymiana, zamiana”[12].
  • chinchipensis od rzeki Chinchipe w Peru[13].

Morfologia

Mały ptak o brązowych lub czerwonawo-brązowych tęczówkach. Dziób dosyć długi i cienki, głównie czarny, ale czasami w dużej części szary. Nogi i stopy od niebieskoszarych do ciemnoszarych. Góra głowy, grzbiet i części skrzydeł szarobrązowe, skrzydła rudo-szare z ciemniejszymi brzegami lotek. Pokrywy nadogonowe rude. Ogon długi, o postrzępionych końcach, ciemnobrązowy z jaśniejszymi rudawymi krawędziami zewnętrznych sterówek. Gardło, podgardle, szyja, pierś i brzuch bladoszare, boki szare. Na piersi i brzuchu czarne cętki. Nie występuje dymorfizm płciowy. Młode osobniki nie zostały opisane. Długość ciała 11–13 cm[14].

Wymiary szczegółowe[8]:

Samica Samiec
Długość skrzydła (mm) 47,89–53,63 49,41–53,65
Długość ogona (mm) 61–68 60–72
Długość dzioba (mm) 12,15–15,4 12,93–15,84

Zasięg występowania

Ogończyk peruwiański występuje w bardzo zawężonym obszarze w północno-zachodnim Peru, w środkowym biegu rzeki Marañón, jej dopływu Chinchipe w regionie Cajamarca. Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 19 tys. km². Występuje zazwyczaj w zakresie wysokości od 400 do 600 m n.p.m.[14][15]

Ekologia i zachowanie

Jego głównym habitatem są suche zarośla nizinne oraz brzegi lasów liściastych[14]. Długość pokolenia jest określona na 3,8 roku[15]. Ptak ten żeruje zazwyczaj w parach, często w stadach mieszanych. Niewiele wiadomo na temat diety ogończyka peruwiańskiego. Składa się głównie ze stawonogów i ich larw. Zaobserwowano, że podejmuje pokarm z mchu, martwych liści i niewielkich gałęzi, przeważnie na wysokości 1–2 m nad poziomem gruntu[14].

Rozmnażanie

Nie ma informacji o rozmnażaniu i gniazdowaniu tego gatunku[14].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ogończyk peruwiański jest uznawany za gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern)[2]. Wielkość populacji nie jest oszacowana, a gatunek ten opisywany jest jako pospolity. BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny ze względu na brak istotnych zagrożeń[15].

Przypisy

  1. ↑ Synallaxis chinchipensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Synallaxis chinchipensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Furnariidae Gray,GR, 1840 – garncarzowate – Horneros, foliage-gleaners and spinetails (Wersja: 2023-12-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-07-05].
  4. ↑ Denis Lepage, Chinchipe Spinetail Synallaxis chinchipensis [online], Avibase [dostęp 2024-07-05] (ang.).
  5. ↑ Chapman F.M., Descriptions of one new genus and of species of birds from Peru and Ecuador, „American Museum Novitates”, 205, 1925, s. 8 (ang.).
  6. ↑ Derryberry i inni, Lineage diversification and morphological evolution in a large-scale continental radiation: the Neotropical ovenbirds and woodcreepers (Aves: Furnariidae), „Evolution”, 65, 2011, s. 2973–2986, DOI: 10.1111/j.1558-5646.2011.01374.x.
  7. ↑ a b Dan Lane, Proposal (882) to South American Classification Committee. Split Synallaxis stictothorax into two species: coastal S. stictothorax and interior S. chinchipensis [online], South American Classification Committee, 2020 [dostęp 2024-07-05].
  8. ↑ a b Stopiglia i inni, Alpha taxonomy of Synallaxis stictothorax group (Aves: Passeriformes: Furnariidae): Synallaxis chinchipensis Chapman, 1925 as a valid species, with a lectotype designation, „Vertebrate Zoology”, 70, 2020, s. 319–331, DOI: 10.26049/VZ70-3-2020-05.
  9. ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8.1 [online], styczeń 2024 [dostęp 2024-06-15].
  10. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ovenbirds, woodcreepers. IOC World Bird List (v14.1). [dostęp 2024-07-05]. (ang.).
  11. ↑ Alan P. Peterson, PASSERIFORMES FURNARIIDAE (incl. DENDROCOLAPTIDAE), Wersja 10.008 (2022.03.02) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2024-07-05] (ang.).
  12. ↑ Synallaxis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-07-04] (ang.).
  13. ↑ chinchipensis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-07-04] (ang.).
  14. ↑ a b c d e del Hoyo, J., J.V. Remsen, Jr., G.M. Kirwan, P.F.D. Boesman & N. Collar: Chinchipe Spinetail Synallaxis chinchipensis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. H.F. Greeney) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. [dostęp 2024-07-05]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  15. ↑ a b c Species factsheet: Synallaxis chinchipensis [online], BirdLife International, 2024 [dostęp 2024-07-05] (ang.).

Linki zewnętrzne


Kategoria:Garncarzowate Kategoria:Ptaki Ameryki Południowej Kategoria:Fauna endemiczna Peru Kategoria:Gatunki i podgatunki zwierząt nazwane w 1925 roku Kategoria:Taksony opisane przez Franka Michlera Chapmana


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:Pablo000/brudnopis&oldid=74207367”