Wuzetka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne techniczne |
|||
| Linia 65: | Linia 65: | ||
<ref name="NowakGW">{{cytuj stronę|url=https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,95190,8278003,Wuzetka___zagadkowe_arcyciastko_specjalem_Warszawy_.html|tytuł=''Wuzetka - zagadkowe arcyciastko specjałem Warszawy?''|imię=Maciej|nazwisko=Nowak|autor link=Maciej Nowak|data=22 sierpnia 2010|praca=[[Gazeta Wyborcza|warszawa.wyborcza.pl]]|opublikowany=[[Agora (przedsiębiorstwo)|Agora SA]]|data dostępu=2021-05-28}}</ref> |
<ref name="NowakGW">{{cytuj stronę|url=https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,95190,8278003,Wuzetka___zagadkowe_arcyciastko_specjalem_Warszawy_.html|tytuł=''Wuzetka - zagadkowe arcyciastko specjałem Warszawy?''|imię=Maciej|nazwisko=Nowak|autor link=Maciej Nowak|data=22 sierpnia 2010|praca=[[Gazeta Wyborcza|warszawa.wyborcza.pl]]|opublikowany=[[Agora (przedsiębiorstwo)|Agora SA]]|data dostępu=2021-05-28}}</ref> |
||
<ref name="Płaczek">{{cytuj pismo|nazwisko=Płaczek|imię=Paweł|tytuł=Wuzetka|czasopismo=Skarpa Warszawska|strony=50|data=marzec 2021}}</ref> |
<ref name="Płaczek">{{cytuj pismo|nazwisko=Płaczek|imię=Paweł|tytuł=Wuzetka|czasopismo=Skarpa Warszawska|strony=50|data=marzec 2021}}</ref> |
||
<ref name="SjpPWN">{{Sjp PWN|wuzetka|2538474 |
<ref name="SjpPWN">{{Sjp PWN|wuzetka|2538474|2021-05-28}}</ref> |
||
<ref name="Szmit-Zawierucha">{{cytuj książkę|nazwisko=Szmit-Zawierucha|imię=Danuta|autor link=Danuta Szmit-Zawierucha|tytuł=Ludzie i pejzaże Warszawy|wydawca=Wydawnictwo Veda|miejsce=Warszawa|data=2005|strony=192|isbn=83-85584-90-0}}</ref> |
<ref name="Szmit-Zawierucha">{{cytuj książkę|nazwisko=Szmit-Zawierucha|imię=Danuta|autor link=Danuta Szmit-Zawierucha|tytuł=Ludzie i pejzaże Warszawy|wydawca=Wydawnictwo Veda|miejsce=Warszawa|data=2005|strony=192|isbn=83-85584-90-0}}</ref> |
||
}} |
}} |
||
Wersja z 17:52, 13 lut 2022
| deser | |
| |
| Rodzaj |
ciastko |
|---|---|
| Data i miejsce powstania |
przełom lat 40. i 50. XX wieku |
| Składniki | |
|
śmietana, jaja, cukier, mąka pszenna, kakao | |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane liczbowe na podstawie: Medycyna praktyczna[1] Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wuzetka – rodzaj słodkiego ciastka[3][4]; wyrób cukierniczy w postaci dwóch blatów kakaowego biszkoptu przełożonych marmoladą, bitą śmietaną, wykończony pomadą czekoladową i udekorowany bitą śmietaną[5]. W praktyce w wielu lokalach gastronomicznych bitą śmietanę zastępuje się rozmaitymi kremami[6].
Nazwa i historia powstania
Nazwa deseru powstała na przełomie lat 40. i 50. XX wieku, prawdopodobnie od warszawskiej trasy W-Z, w pobliżu której znajdowała się jedna z cukierni[7][8]. Według innej teorii nazwa „wuzetka” pochodzi od skrótowca: „WZC”, którego rozwinięcie to „wypiek z czekoladą”[7] albo „WZK” czyli „wypiek z kremem”[8]. Inna sugeruje, że nazwa deseru pochodziła od nazwy pierwszego producenta – Warszawskich Zakładów Ciastkarskich (WZC)[7]. Według Jarosława Zielińskiego, deser ten powstał w 1949 roku, jego nazwę zaś wymyślono w 1953, w jednej z kawiarni w pobliżu kina Muranów[8]. Według Danuty Szmit-Zawieruchy ciastko zostało nazwane na cześć trasy W-Z, podobnie jak kawiarnia W-Z mieszcząca się w budynku kina Muranów[9].
Przepis na wuzetkę nigdy nie został zastrzeżony, co miało pozytywny wpływ na spopularyzowanie ciastka, także poza Warszawą[10].
Opis
Bazę pod ciasto biszkoptowe stanowią mąka pszenna, jajka, cukier i kakao[8]. Po dokładnym wymieszaniu składników ciasto jest poddawane obróbce termicznej w temperaturze ok. 180 °C[8]. Po upieczeniu i ostygnięciu ciasto jest nasączane ponczem[8]. Może to być syrop z cukru, cytryny, zapachu rumowego i spirytusu[5]. Górne powierzchnie dolnego (opcjonalnie) i górnego blatu smaruje się cienko marmoladą[8][5] lub dżemem, a całość przekłada się bitą śmietaną. Górny blat pokrywany jest dodatkowo pomadą czekoladową[8]. Po zastygnięciu pomada powinna być chrupiąca[6], będzie to więc np. lukier z czekoladą[5][7]. Według innej metody przygotowania wuzetki, biszkopt nasącza się czekoladą[7]. Na końcu wuzetkę kroi się na kwadratowe kawałki uzyskując w ten sposób ciastka, które dekoruje się „kleksami” z bitej śmietany[8] wyciśniętej ze szprycy.
W kulturze masowej
Ciastko było stałą pozycją w menu warszawskich kawiarni okresu PRL, co pokazano m.in. w komedii Miś (1981) Stanisława Barei[11]. W scenie spotkania Ryszarda Ochódzkiego i jego kochanki w kawiarni obsługująca ich kelnerka oświadcza: „Kawa i wuzetka są obowiązkowe dla każdego. Bijemy się o złotą patelnię“[11].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Paulina Augustyn, Pierogi, naleśniki, kluski śląskie – czy chory na cukrzycę musi z nich rezygnować?, „Medycyna Praktyczna”, www.mp.pl, 2015 [dostęp 2016-05-21].
- ↑ Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).
- ↑ Ewa Dereń, Tomasz Nowak, Edward Polański, Słownik języka polskiego z frazeologizmami i przysłowiami, Arti, 2008, s. 476, ISBN 978-83-89725-31-8 [dostęp 2016-08-13].
- ↑
wuzetka [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2021-05-28].
- ↑ a b c d Maciej Nowak: Wuzetka - zagadkowe arcyciastko specjałem Warszawy?. [w:] warszawa.wyborcza.pl [on-line]. Agora SA, 22 sierpnia 2010. [dostęp 2021-05-28].
- ↑ a b Magda Gessler, Smaczna Polska. Kulinarny przewodnik regionalny, Otwarte, 7 listopada 2013, s. 162, ISBN 978-83-240-2494-0 [dostęp 2016-08-13].
- ↑ a b c d e Jerzy S. Majewski: Słodka tajemnica warszawskiego torcika W-Z. [w:] warszawa.wyborcza.pl [on-line]. Agora SA, 22 lutego 2009. [dostęp 2021-05-28].
- ↑ a b c d e f g h i Wuzetka: królowa warszawskich kawiarni. Komplet Polska sp. z o.o, 12 listopada 2013. [dostęp 2018-11-08]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2019-12-29)].
- ↑ Danuta Szmit-Zawierucha: Ludzie i pejzaże Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 2005, s. 192. ISBN 83-85584-90-0.
- ↑ Paweł Płaczek. Wuzetka. „Skarpa Warszawska”, s. 50, marzec 2021.
- ↑ a b Jerzy S. Majewski. Czterdziestka stuknęła temu Misiu. „Gazeta Stołeczna”, s. 10, 30 kwietnia – 3 maja 2021.
