Aksolotl: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
hjvnvn b bvc Znaczniki: wulgaryzmy lub nieodpowiednie słownictwo (filtr nadużyć) Wycofane VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika 83.19.229.140 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to PG. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Ambystoma mexicanum at Vancouver Aquarium.jpg|thumb|250px|[[Ambystoma meksykańska]] (''Ambystoma mexicanum'') w stadium aksolotla]] |
[[Plik:Ambystoma mexicanum at Vancouver Aquarium.jpg|thumb|250px|[[Ambystoma meksykańska]] (''Ambystoma mexicanum'') w stadium aksolotla]] |
||
'''Aksolotl''' ([[język nahuatl|nah.]] ''āxōlōtl ''[aːˈʃoːloːt͡ɬ] (l. poj.) lub ''āxōlōmeh'' [aːˈʃoːloːmeʔ] (l. mn) „wodny potwór”) – [[neotenia|neoteniczna]], wodna forma niektórych [[płazy ogoniaste|płazów ogoniastych]] z rodzaju ''[[Ambystoma]]''{{r|Juszczyk}}{{r|PWN2008}}{{r|ZEI}} w obrębie rodziny [[Ambystomowate|ambystomowatych]] ( |
'''Aksolotl''' ([[język nahuatl|nah.]] ''āxōlōtl ''[aːˈʃoːloːt͡ɬ] (l. poj.) lub ''āxōlōmeh'' [aːˈʃoːloːmeʔ] (l. mn) „wodny potwór”) – [[neotenia|neoteniczna]], wodna forma niektórych [[płazy ogoniaste|płazów ogoniastych]] z rodzaju ''[[Ambystoma]]''{{r|Juszczyk}}{{r|PWN2008}}{{r|ZEI}} w obrębie rodziny [[Ambystomowate|ambystomowatych]] (Ambystomatidae). |
||
{{osobny artykuł|Ambystoma meksykańska}} |
|||
== Twoja Stara == |
|||
== Aksolotl a ambystoma meksykańska == |
|||
Obydwie nazwy: ''aksolotl'' i ''ambystoma meksykańska'' są często stosowane w literaturze zamiennie, co może powodować nieporozumienia w interpretacji tych terminów, zwłaszcza że w wielu językach nazwą ''axolotl'' również określana jest ambystoma meksykańska. |
Obydwie nazwy: ''aksolotl'' i ''ambystoma meksykańska'' są często stosowane w literaturze zamiennie, co może powodować nieporozumienia w interpretacji tych terminów, zwłaszcza że w wielu językach nazwą ''axolotl'' również określana jest ambystoma meksykańska. |
||
Wersja z 14:53, 4 lip 2021
Aksolotl (nah. āxōlōtl [aːˈʃoːloːt͡ɬ] (l. poj.) lub āxōlōmeh [aːˈʃoːloːmeʔ] (l. mn) „wodny potwór”) – neoteniczna, wodna forma niektórych płazów ogoniastych z rodzaju Ambystoma[1][2][3] w obrębie rodziny ambystomowatych (Ambystomatidae).
Aksolotl a ambystoma meksykańska
Obydwie nazwy: aksolotl i ambystoma meksykańska są często stosowane w literaturze zamiennie, co może powodować nieporozumienia w interpretacji tych terminów, zwłaszcza że w wielu językach nazwą axolotl również określana jest ambystoma meksykańska.
W języku polskim termin aksolotl, w ścisłym znaczeniu, oznacza stan rozwoju osobniczego – charakterystyczne, wodne stadium larwalne (larwa neoteniczna[3]) kilku różnych gatunków płazów (niektóre źródła[4] przypisują ten stan tylko jednemu gatunkowi – ambystomie meksykańskiej), natomiast ambystoma meksykańska, zwana też aksolotlem meksykańskim, a czasem w skrócie aksolotlem[5], to nazwa konkretnego gatunku opisanego naukowo pod nazwą Ambystoma mexicanum – pospolitego w hodowlach amatorskich i laboratoryjnych.
Przeobrażenie aksolotla w ambystomę
Aksolotl z gatunku Ambystoma mexicanum był obiektem badań polskiej uczonej Uniwersytetu Jagiellońskiego, biolog i genetyk Laury Kaufman. Jako pierwsza wykorzystała do wywołania przeobrażenia wyciąg z tarczycy wyrośniętych i przeobrażonych ambystom, oraz tarczyc pochodzących od innych zwierząt. W wyniku karmienia tym wyciągiem nastąpiło pełne przeobrażenie w ambystomę[6].
W wyniku przeobrażenia u aksolotlów następują zmiany w budowie ciała, następuje częściowy zanik skrzeli i płetwy ogonowej. Larwa zaczyna coraz częściej pobierać i oddychać powietrzem atmosferycznym. Po całościowej metamorfozie ogon staje się zaokrąglony. W końcowej fazie przeobrażenia następuje coraz częstsze zrzucanie nabłonka z całej powierzchni ciała[7].
Przypisy
- ↑ Włodzimierz Juszczyk: Gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986. ISBN 83-214-0464-2.
- ↑ Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
- ↑ a b Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ Gunter Diesener, Josef Reichholf: Płazy i gady. Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-440-9.
- ↑ Hasło: „aksolotl”, opracowane na podstawie „Słownika Wyrazów Obcych” Wydawnictwa Europa, pod redakcją naukową prof. Ireny Kamińskiej-Szmaj, autorzy: Mirosław Jarosz i zespół. ISBN 83-87977-08-X. Rok wydania 2001. W: Multimedialna Encyklopedia Powszechna WIEM edycja 2006. Young Digital Poland S.A., 2006.
- ↑ red. Stanisław Feliksiak, Słownik biologów polskich PAN, Warszawa, PWN, 1987, ISBN 83-01-00656-0, s. 254
- ↑ Bogusław Grześków, Przekształcenie aksolota w amblystomę, Akwarium, Nr 5-6/87