Przejdź do zawartości

Karsibór (Świnoujście): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Historia: ->dod. przypisu
JDavid (dyskusja | edycje)
przystań morska w Świnoujściu-Karsiborze, - zdanie bez wiedzy i źródeł od 2010 r.
Linia 41: Linia 41:
|www = http://www.mdk.swinoujscie.pl/index.php/filia-nr-3-karsibor/ Filia MDK Świnoujście-Karsibór
|www = http://www.mdk.swinoujscie.pl/index.php/filia-nr-3-karsibor/ Filia MDK Świnoujście-Karsibór
}}
}}
'''Karsibór''' ({{fakt|dawniej ''Karsibórz''|data=2017-10}}, do 1945 [[język niemiecki|niem.]] ''Kaseburg'' {{fakt|lub ''Caseburg''|data=2017-10}}) – [[część miejscowości|część miasta]] [[Świnoujście|Świnoujścia]], dawna [[wieś]]; pełni funkcję [[rybołówstwo|rybacką]] i wypoczynkową na [[Karsibór (wyspa)|wyspie Karsibór]], nad [[Mulnik (stare koryto)|Mulnikiem]] i [[Kanał Piastowski|Kanałem Piastowskim]]. Całą wyspę [[Karsibór (wyspa)|Karsibór]] zamieszkują 703 osoby (stan na rok 2010)<ref>{{Cytuj | url=http://www.swinoujscie.pl/pl/contents/content/41/7 | tytuł=Świnoujście w liczbach - Świnoujście – kraina 44 wysp<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.swinoujscie.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref>; [[port morski Świnoujście-Karsibór|port rybacki]], zachowany zabytkowy [[gotyk|gotycki]] kościół. W Karsiborze ma pętlę [[autobusy miejskie w Świnoujściu|linia autobusowa nr 5]].
'''Karsibór''' ({{fakt|dawniej ''Karsibórz''|data=2017-10}}, do 1945 [[język niemiecki|niem.]] ''Kaseburg'' {{fakt|lub ''Caseburg''|data=2017-10}}) – [[część miejscowości|część miasta]] [[Świnoujście|Świnoujścia]], dawna [[wieś]]; pełni funkcję [[rybołówstwo|rybacką]] i wypoczynkową na [[Karsibór (wyspa)|wyspie Karsibór]], nad [[Mulnik (stare koryto)|Mulnikiem]] i [[Kanał Piastowski|Kanałem Piastowskim]]. Całą wyspę [[Karsibór (wyspa)|Karsibór]] zamieszkują 703 osoby (stan na rok 2010)<ref>{{Cytuj | url=http://www.swinoujscie.pl/pl/contents/content/41/7 | tytuł=Świnoujście w liczbach - Świnoujście – kraina 44 wysp | opublikowany=www.swinoujscie.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref>; [[przystań morska w Świnoujściu-Karsiborze|przystań morska]], zachowany zabytkowy [[gotyk|gotycki]] kościół. W Karsiborze ma pętlę [[autobusy miejskie w Świnoujściu|linia autobusowa nr 5]].


== Historia ==
== Historia ==
Linia 51: Linia 51:
Do 1945 r. stosowano niemiecką nazwę ''Kaseburg''. W 1946 r. ustalono urzędowo rozporządzeniem polską nazwę ''Karsibór''<ref>Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. ({{Monitor Polski|1946|142|262}}, s. 4)</ref>.
Do 1945 r. stosowano niemiecką nazwę ''Kaseburg''. W 1946 r. ustalono urzędowo rozporządzeniem polską nazwę ''Karsibór''<ref>Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. ({{Monitor Polski|1946|142|262}}, s. 4)</ref>.


{{fakt|Karsibór w przeszłości nie był ani mało znaczącą, ani położoną na uboczu osadą czy wsią|data=2010-03}}. Dopiero w wieku XIX, gdy wybudowano w 1880 roku [[Kanał Piastowski]] radykalnie zmienił jego sytuację. Powstała [[Karsibór (wyspa)|wyspa Karsibór]], na którą uruchomiono [[Przeprawa promowa|przeprawę]] [[Prom linowy|promem linowym]], a później łańcuchowym. Most, który dziś łączy wyspy [[Karsibór (wyspa)|Karsibór]] i [[Wolin (wyspa)|Wolin]] zbudowano dopiero w roku 1967. 6 grudnia 2012 oddany został do użytku nowy most, a stary został rozebrany.
W XIX w., gdy wybudowano w 1880 r. [[Kanał Piastowski]] radykalnie zmienił jego sytuację. Powstała [[Karsibór (wyspa)|wyspa Karsibór]], na którą uruchomiono [[Przeprawa promowa|przeprawę]] [[Prom linowy|promem linowym]], a później łańcuchowym. Most, który dziś łączy wyspy [[Karsibór (wyspa)|Karsibór]] i [[Wolin (wyspa)|Wolin]] zbudowano dopiero w 1967 r. 6 grudnia 2012 oddany został do użytku nowy most, a stary został rozebrany.


[[gromada (podział administracyjny)|Gromada]] Karsibór została włączona do Świnoujścia 31 grudnia 1959 roku<ref>Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 1959 r. ({{Dziennik Ustaw|1959|66|406}})</ref>.
[[gromada (podział administracyjny)|Gromada]] Karsibór została włączona do Świnoujścia 31 grudnia 1959 roku<ref>Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 1959 r. ({{Dziennik Ustaw|1959|66|406}})</ref>.
Linia 72: Linia 72:


|File:Marina Karsibór.jpg|Marina
|File:Marina Karsibór.jpg|Marina
|File:Nabrzeże Karsibór.jpg|[[Port morski Świnoujście-Karsibór]]
|File:Nabrzeże Karsibór.jpg|Nabrzeże rybackie w [[przystań morska w Świnoujściu-Karsiborze|przystani morskiej]] (2009)
|File:Basen U-Bootów.jpg|Tzw. basen u-bootów
|File:Basen U-Bootów.jpg|Tzw. basen u-bootów
}}
}}
Inne obiekty:
Inne obiekty:
* [[przystań morska w Świnoujściu-Karsiborze]]
* [[port morski Świnoujście-Karsibór]]
* [[Pomnik lotników RAF w Świnoujściu|Pomnik lotników RAF]]
* [[Pomnik lotników RAF w Świnoujściu|Pomnik lotników RAF]]
* Basen U-bootów – położony jest na [[Karsibór (wyspa)|wyspie Karsibór]]. Powstał w 1944 roku, jako stała baza [[prom]]ów wojskowych i miejsce postoju [[Niemieckie okręty podwodne|U-Bootów]] 4 szkolnej flotylli [[Kriegsmarine]] ze [[Szczecin]]a. Obok basenu stoi jeszcze ruina hali warsztatowej, w której obsługiwano zawijające tu [[okręt]]y. Dziś z basenu korzystają głównie wędkarze<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.karsibor.com/ | tytuł = Wyspa Karsibór| data dostępu = 2010-08-25| autor = | opublikowany = | praca = | data = | język =}}</ref>.
* Basen U-bootów – położony jest na [[Karsibór (wyspa)|wyspie Karsibór]]. Powstał w 1944 roku, jako stała baza [[prom]]ów wojskowych i miejsce postoju [[Niemieckie okręty podwodne|U-Bootów]] 4 szkolnej flotylli [[Kriegsmarine]] ze [[Szczecin]]a. Obok basenu stoi jeszcze ruina hali warsztatowej, w której obsługiwano zawijające tu [[okręt]]y. Dziś z basenu korzystają głównie wędkarze<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.karsibor.com/ | tytuł = Wyspa Karsibór| data dostępu = 2010-08-25| autor = | opublikowany = | praca = | data = | język =}}</ref>.

Wersja z 09:41, 15 lut 2020

Karsibór
Część miasta Świnoujścia
Ilustracja
Drewniana tablica przy wjeździe do miejscowości
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Miasto

Świnoujście

W granicach Świnoujścia

31 grudnia 1959

SIMC

0979805

Populacja (2010)
• liczba ludności


703

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

72-603

Tablice rejestracyjne

ZSW

Położenie na mapie Świnoujścia
Mapa konturowa Świnoujścia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Karsibór”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Karsibór”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Karsibór”
Ziemia53°51′20″N 14°18′20″E/53,855556 14,305556
Filia MDK Świnoujście-Karsibór Strona internetowa

Karsibór (dawniej Karsibórz[potrzebny przypis], do 1945 niem. Kaseburg lub Caseburg[potrzebny przypis]) – część miasta Świnoujścia, dawna wieś; pełni funkcję rybacką i wypoczynkową na wyspie Karsibór, nad Mulnikiem i Kanałem Piastowskim. Całą wyspę Karsibór zamieszkują 703 osoby (stan na rok 2010)[1]; przystań morska, zachowany zabytkowy gotycki kościół. W Karsiborze ma pętlę linia autobusowa nr 5.

Historia

W 1242 roku bogaty klasztor meklemburgski w Dargun nabył za zgodą księcia Barnima I znaczne obszary ziemi na wyspie Uznam poprzez zakup kilku wsi, m.in. Karsiboru[2], i to ze wszystkimi przynależnościami, czyli z polami uprawnymi, łąkami, pastwiskami, lasami i akwenami wraz z rybactwem. Jako właścicieli Gardis i Karsiboru wymienia się dwóch łużyckich szlachciców - Sabika i Rozwara, którzy sprzedali swoje włości za 80 marek klasztorowi w Dargun. Tenże klasztor musiał jeszcze dopłacić 32 marki gdy dwóch synów Sabika, którzy byli nieobecni przy sprzedaży, zgłosili także swe prawo do tych włości. W roku 1265 posiadali już darguńscy cystersi w Karsiborze swój folwark.

Podczas swojego marszu z Peenemünde na Wolin w dniach 14–19 lipca 1630 w Kaseburgu nocował wraz z oddziałem kawalerii król szwedzki Gustaw II Adolf.

Do 1945 r. stosowano niemiecką nazwę Kaseburg. W 1946 r. ustalono urzędowo rozporządzeniem polską nazwę Karsibór[3].

W XIX w., gdy wybudowano w 1880 r. Kanał Piastowski radykalnie zmienił jego sytuację. Powstała wyspa Karsibór, na którą uruchomiono przeprawę promem linowym, a później łańcuchowym. Most, który dziś łączy wyspy Karsibór i Wolin zbudowano dopiero w 1967 r. 6 grudnia 2012 oddany został do użytku nowy most, a stary został rozebrany.

Gromada Karsibór została włączona do Świnoujścia 31 grudnia 1959 roku[4].

W latach 1991–2004 Karsibór współtworzył jednostkę pomocniczą – Sołectwo Karsibór-Ognica[5][6].

Samorząd pomocniczy

Świnoujście utworzyło jednostkę pomocniczą miasta – „Sołectwo Karsibór”, którego granice stanowi jednostka obszarowa miasta Karsibór – wszystkie wyspy delty wstecznej Świny. Organem uchwałodawczym jest zebranie wiejskie, a organem wykonawczym jest sołtys. Organem doradczym, wspomagającym działalność sołtysa jest 5-osobowa rada sołecka. Zebranie wiejskie wybiera sołtysa i radę sołecką[6].

Obecnie Karsibór nie posiada sołtysa i jest w oczekiwaniu na działania Prezydenta Miasta Świnoujście.

Zabudowa

Zabytkowa nieistniejąca już chata w Karsiborze

Lista zabytków w Karsiborze[7]:

  • Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, filialny, z XV/XVI w.
  • dom (chata rybacka) przy ul. Wierzbowej 7, szachulcowy z początku XIX wieku (został zniszczony w czasie wichury w 2010 roku[potrzebny przypis]).
  • cmentarz ewangelicki (nieczynny) przy ul. Kwiatowej, którego część A pochodzi z połowy XIX, a część B z lat 1910–1914,
Marina
Nabrzeże rybackie w przystani morskiej (2009)
Tzw. basen u-bootów

Inne obiekty:

Kultura i miejscowe atrakcje

  • Dom Kultury Karsibór (Filia nr 3 MDK w Świnoujściu), ul. 1 Maja 40. W ramach zajęć zespół szantowy, nauka gry na instrumentach muzycznych, aerobik, kółka zainteresowań komputerowe i plastyczne[9].
  • prywatna przystań kajakowo-żeglarska „Marina”

Przyroda

Mapa wyspy Wolin z zaznaczonym Karsiborem

Zobacz też

Przypisy

  1. Świnoujście w liczbach - Świnoujście – kraina 44 wysp [online], www.swinoujscie.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  2. Czesław Piskorski "Pomorze Zachodnie, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1980 s. 284 ISBN 83-217-2292-X
  3. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262, s. 4)
  4. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 1959 r. (Dz.U. z 1959 r. nr 66, poz. 406)
  5. Uchwała Nr XV/98/91 Rady Miejskiej w Świnoujściu z dnia 27 marca 1991 r. ws. utworzenia na terenie miasta Świnoujścia Sołectwa Karsibór-Ognica
  6. a b Uchwała Nr XXXIV/293/2004 Rady Miasta Świnoujścia z dnia 29 grudnia 2004 r. ws. utworzenia jednostki pomocniczej Sołectwa Karsibór (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2005 r. Nr 18, poz. 309)
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024.
  8. Wyspa Karsibór. [dostęp 2010-08-25].
  9. Filia MDK Świnoujście-Karsibór. Miejski Dom Kultury w Świnoujściu. [dostęp 2009-03-22]. (pol.).
  10. Jerzy M. Kosacki. Zbiór drzew pomnikowych i pomników przyrody z własnymi nazwami rosnących na terenie województwa zachodniopomorskiego. „Wędrowiec Zachodniopomorski”. 22/2007, s. 59, 2007. Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK w Szczecinie. ISSN 1642-8455. (pol.). 

Linki zewnętrzne