Eliot Ness

Eliot Ness

Data i miejsce urodzenia	19 kwietnia 1903 Chicago
Data i miejsce śmierci	16 maja 1957 Coudersport
Przyczyna śmierci	zawał serca
Narodowość	Amerykanin
Uczelnia	University of Chicago
Rodzice	Peter i Emma Ness
Partnerka	Edna Stanley (1929–1938) Evaline Ness (1939–1945) Elisabeth Andersen Seaver (1946–1957)
Dzieci	Robert, adoptowany w 1947

{{Biogram infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt grafiki = Nieznane pola: "podpis".

Eliot Ness (ur. 19 kwietnia 1903 w Chicago, zm. 16 maja 1957 w Coudersport) – amerykański agent federalny i polityk. Dowódca walczącego z gangiem Ala Capone, legendarnego oddziału tzw. Nietykalnych.

Wczesne lata

Eliot Ness był najmłodszym z pięciorga dzieci norweskich imigrantów, Petera i Emmy Ness. Uczęszczał do Christian Fenger High School w Chicago. Studiował na Uniwersytecie w Chicago, gdzie był członkiem bractwa Sigma Alpha Epsilon. Studia z tytułem magistra ekonomii ukończył w 1925 roku. Karierę śledczego rozpoczął w Retail Credit Company w Atlancie. Przydzielony był do obszaru Chicago, gdzie prowadził dochodzenia na potrzeby informacji kredytowej. Powrócił na uniwersytet, aby podjąć kurs z kryminologii, ostatecznie uzyskując tytuł magistra w tej dziedzinie.

Skazanie Capone’a

W 1926 roku pod wpływem szwagra, Alexandra Jamie, agenta Biura Śledczego (przemianowanego w 1935 roku na FBI) Ness wstąpił do działań na rzecz egzekwowania prawa. W 1927 roku wstąpił do Departamentu Skarbu, współpracując z liczącym 300 osób Biurem Prohibicji w Chicago.

Po wyborach na stanowisko prezydenta, Herberta Hoovera, oskarżono sekretarza stanu Andrew Mellona o celowe spowolnienia w ściganiu Ala Capone. Rząd Federalny podszedł do problemu z dwóch stron: zwrócono uwagę na uchylanie się przez Capone’a od płacenia podatku dochodowego, a także podkreślano rolę ustawy Volsteada. Ness został wybrany szefem działań, które w ramach ustawy Volsteada miały być wymierzone przeciw nielegalnym browarom i trasom zaopatrujących Capone’a.

Dokumenty Eliota Nessa.

Mając świadomość powszechnej korupcji w organach ścigania w Chicago, Ness wybrał i wnikliwie przejrzał rejestry agentów Prohibicji, aby stworzyć wiarygodny zespół, składający się początkowo z 50, potem 15, a ostatecznie z 11 mężczyzn, zwanych Nietykalnymi. Naloty przeciw nielegalnym destylarniom i browarom rozpoczęły się natychmiast. Zajęte w ciągu sześciu miesięcy browary, jak twierdził Ness, warte były ponad milion dolarów. Głównym źródłem sukcesów grupy Nessa była rozwinięta sieć podsłuchów. Próba przekupienia przez Capone’a agentów Nessa została uchwycona przez tego ostatniego i upowszechniona publicznie, co spowodowało utworzenie przez media słynnego przydomka nietykalnych. Doszło do kilku prób zamachu na Nessa, a w jednej z nich jego bliski przyjaciel został zabity.

Wysiłki Nessa i jego oddziału wpływały na osłabienie pozycji Capone’a, ale kluczową rolę w skazaniu tego przestępcy odegrało uchylanie się od podatku dochodowego. W kilku procesach sądowych w 1931 roku Capone został oskarżony o 22 oszustwa podatkowe, jak również o 5000 naruszeń ustawy Volsteada. W dniu 17 października 1931 roku Capone został skazany na 11 lat więzienia, a następnie, po nieudanej apelacji rozpoczął wyrok w 1932 roku.

Dalsza kariera

Tablica upamiętniająca Eliota Nessa na cmentarzu w Cleveland

Ness został szefem Biura Prohibicji w Chicago, a w 1934 roku w stanie Ohio – po zniesieniu Prohibicji w 1933 roku – powierzono mu funkcję agenta zajmującego się podatkiem od alkoholu w Tennessee i Kentucky. Następnie przeniesiono go do Cleveland. W grudniu 1935 roku burmistrz tego miasta, Harold Burton, zatrudnił Nessa jako dyrektora ds. bezpieczeństwa. Stawiało go to na na czele zarówno policji, jak i straży pożarnej. Ness stanął też na czele kampanii mającej oczyścić policję z korupcji, jak i zmodernizować departament straży pożarnej.

Do 1938 roku życie osobiste Nessa przekształciło się całkowicie, a jego kariera zaczęła mieć pewne wzloty i upadki. Ness silnie skoncentrował się na pracy co mogło przyczynić się do rozwodu z jego pierwszą żoną, Edną. Wypowiedział wojnę mafii, a jego głównymi celami do schwytania byli: „Big” Angelo Lonardo, „Little” Angelo Scirrca, Moe Dalitz, John Angerola, George Angersola i Charles Pollizi. Ness był także dyrektorem ds. bezpieczeństwa, w czasie, gdy w Ohio dochodziło do kolejnych morderstw przez niezidentyfikowanych sprawców od 1935 do 1938 roku. Kariera Eliota Nessa stopniowo się załamywała. Krytycy Nessa wskazywali w tamtym okresie na jego kolejne rozwody, publicznie znaną skłonność do picia, jak i jego zachowanie w wypadku samochodowym w 1942 roku.

Ness przeniósł się do Waszyngtonu w 1942 roku, gdzie pracował dla rządu federalnego, kierując walką przeciw prostytucji w społecznościach żyjących wokół baz wojskowych, gdzie choroby weneryczne były poważnym problemem. Stolicę opuścił w 1944 roku, kiedy to został przewodniczącym ds. bezpieczeństwa w firmie Diebold w Ohio. Startował bezskutecznie na burmistrza Cleveland w 1947 roku. Pracował później dla North Ridge Industrial Corporation w Coudersport. Współpraca z Oscarem Fraleyem zaowocowała powstaniem książki The Untouchables w 1957 roku, która została opublikowana miesiąc po jego śmierci w wieku 54 lat na zawał serca.

Życie prywatne

Eliot Ness był trzykrotnie żonaty. W latach 1929-1938 z Edną Staley (28 stycznia 1900 - 11 października 1988), co zakończyło się rozwodem. Następnie w latach 1939-1945 z amerykańską rysownik Evaline Michelow (ponownie rozwód). Jego trzecią żoną była Elizabeth Anderson Seaver (1906-1977), którą poślubił w 1946 roku. W 1947 roku oboje adoptowali syna, Roberta Warnera (1946-1976). Prochy Nessa zostały rozrzucone nad jednym z małych stawów na terenie cmentarza Lake View Cemetery w Cleveland.

Zobacz też

• Nietykalni – film Briana De Palmy oparty na historii Nessa i jego oddziału

Bibliografia

• Eliot Ness, Oscar Fraley: The Untouchables. 1957.{{Cytuj książkę}} Nieznane pola: "wydawnictwo". Brak numerów stron w książce
• William T. Rasmussen: Corroborating Evidence. 2006. ISBN 0-86534-536-8.{{Cytuj książkę}} Nieznane pola: "wydawnictwo". Brak numerów stron w książce
• James Jessen Badal: In the Wake of the Butcher: Cleveland’s Torso Murders. 2001. ISBN 0-87338-689-2.{{Cytuj książkę}} Nieznane pola: "wydawnictwo". Brak numerów stron w książce