Przejdź do zawartości

Kayaba Ka-1: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Wycofano edycje użytkownika 81.17.16.212 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Tokyotown8.
lit., lit., drobne techniczne
Linia 6: Linia 6:
|producent = K. K. Kayaba Seisakusho
|producent = K. K. Kayaba Seisakusho
|konstruktor =
|konstruktor =
|typ = [[wiatrakowiec]]
|typ = wiatrakowiec
|konstrukcja = mieszana
|konstrukcja = mieszana
|załoga = 1-2
|załoga = 1-2
Linia 12: Linia 12:
|lata produkcji = 1941-1945
|lata produkcji = 1941-1945
|wycofany =
|wycofany =
|egzemplarze = 243+1
|egzemplarze = przynajmniej 90
|liczba wypadków =
|liczba wypadków =
|liczba katastrof =
|liczba katastrof =
Linia 24: Linia 24:
|długość kadłuba =
|długość kadłuba =
|szerokość kadłuba =
|szerokość kadłuba =
|wysokość =
|wysokość = 3,12 m
|powierzchnia nośna =
|powierzchnia nośna =
|profil skrzydła =
|profil skrzydła =
Linia 67: Linia 67:
'''Kayaba Ka-1''' – japoński [[wiatrakowiec]] używany przez [[Siły Powietrzne Cesarskiej Armii Japońskiej|Siły Powietrzne Cesarskiej Armii Japońskiej]] w okresie [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Kayaba Ka-1 powstał jako wersja rozwojowa amerykańskiej konstrukcji [[Kellett KD-1A]]. Był to pierwszy uzbrojony [[wiropłat]] użyty bojowo.
'''Kayaba Ka-1''' – japoński [[wiatrakowiec]] używany przez [[Siły Powietrzne Cesarskiej Armii Japońskiej|Siły Powietrzne Cesarskiej Armii Japońskiej]] w okresie [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Kayaba Ka-1 powstał jako wersja rozwojowa amerykańskiej konstrukcji [[Kellett KD-1A]]. Był to pierwszy uzbrojony [[wiropłat]] użyty bojowo.


== Hisoria ==
== Tło historyczne ==
W 1939 [[Cesarska Armia Japońska]] zakupiła jeden egzemplarz amerykańskiego wiatrakowca Kellett KD-1A który miał być wykorzystany w eksperymentach jako obserwacyjny statek powietrzny korygującego ogień artylerii{{r|Francillon143|munson106}}. Wiatrakowiec napędzany był 7-cylindrowym, chłodzonym powietrzem, 225-konnym [[silnik gwiazdowy|silnikiem gwiazdowym]] typu [[Jacobs R-775|Jacobs L-4M4]]{{r|Francillon143}}. Tuż po przybyciu do Japonii wiropłat został poważnie uszkodzony i rozbity wrak został przekazany firmie K. K. Kayaba Seisakusho zajmującej się badaniami nad tego typu aparatami latającymi{{r|Francillon143}}.
Cesarska Armia Japońska zainteresowała się użyciem wiatrakowców do celów obserwacyjnych i kierowania ogniem po doświadczeniach [[Japońsko-radzieckie walki graniczne|z walk granicznych z ZSRR w latach 1938-39]] kiedy używane jeszcze przez Armię Japońską [[balon obserwacyjny|balony obserwacyjne]] były zestrzeliwane przez Rosjan{{r|jarrett178}}. Pod koniec 1939 (lub na początku 1940{{r|jarrett178}}) do Japonii sprowadzono jeden egzemplarz amerykańskiego wiatrakowca Kellett KD-1A który miał być wykorzystany w eksperymentach jako obserwacyjny statek powietrzny korygującego ogień artylerii i jako [[samolot towarzyszący]]{{r|jarrett178|Francillon143|munson106}}. Wiatrakowiec napędzany był 7-cylindrowym, chłodzonym powietrzem, 225-konnym [[silnik gwiazdowy|silnikiem gwiazdowym]] typu [[Jacobs R-775|Jacobs L-4M4]]{{r|Francillon143}}. Tuż po przybyciu do Japonii wiropłat został poważnie uszkodzony i rozbity wrak został przekazany firmie K. K. Kayaba Seisakusho zajmującej się badaniami nad tego typu aparatami latającymi{{r|Francillon143}}.


Na rozkaz Koko Hombu (ministerstwa ds. lotnictwa) w zakładach K. K. Kayaba Seisakusho opracowano nową wersję tego wiatrakowca w dużej mierze opierającą się na amerykańskim pierwowzorze ale zmodyfikowaną do japońskich standardów fabrycznych{{r|Francillon143}}.
Po zakupie licencji na wiatrakowiec{{r|towson119}}, na rozkaz Koko Hombu (ministerstwa ds. lotnictwa) w zakładach K. K. Kayaba Seisakusho opracowano nową wersję tego wiatrakowca w dużej mierze opierającą się na amerykańskim pierwowzorze ale zmodyfikowaną do japońskich standardów fabrycznych{{r|Francillon143}}.
⚫
Pierwszy egzemplarz został ukończony w maju 1941, prototyp został oblatany 26 maja{{r|Francillon144|munson106}}. Podczas prób zademonstrował dobre właściwości lotne, m.in. zdolność do startu po zaledwie trzydziestometrowym rozbiegu i możliwość wykonania zwrotu o 360° w zawisie{{r|Francillon144}}. Wysokość 1000 m osiągał w trzy minuty i dwadzieścia sekund, a 2000 m w siedem minut i trzydzieści sekund{{r|Francillon144}}. Jeszcze w tym samym roku maszyna trafiła do produkcji seryjnej, łącznie wyprodukowano 239 egzemplarzy w wersji Ka-1{{r|Francillon144}}.


⚫
W 1942 po wodowaniu lotniskowca eskortowego [[Akitsu Maru|„Akitsu Maru”]] część wiropłatów została przystosowana do roli [[zwalczanie okrętów podwodnych|zwalczania okrętów podwodnych]]{{r|Francillon144|Polmar263}}. W tej roli z racji bardzo małego udźwigu operowały one w wersji jednoosobowej i uzbrojone były w dwie małe 60-kilogramowe bomby głębinowe{{r|Francillon145}}. Były to pierwsze uzbrojone wiropłaty użytego bojowo{{r|Francillon143}}. Operowały one z pokładu „Akitsu Maru”{{r|Polmar263}} oraz z lotnisk lądowych patrolując obszary nad cieśninami [[cieśnina Tsugaru|Tsugaru]] i [[cieśnina Koreańska|Koreańską]]{{r|Francillon145}}.

⚫
Przynajmniej jeden egzemplarz został przebudowany do wersji Ka-1 KAI z rakietami prochowymi na końcach płatów wirnika dla zwiększenia nośności, zbudowano także jeden egzemplarz w wersji Ka-2 z silnikiem gwiazdowym Jacobs L-4MA-7{{r|Francillon145|munson106}}.
== Konstrukcja ==
== Konstrukcja ==
Kayaba Ka-1 był jednosilnikowym, dwuosobowym wiatrakowcem o konstrukcji mieszanej{{r|Francillon145}}. Załogę stanowili pilot i obserwator w otwartych kokpitach w układzie tandem (jeden za drugim){{r|Francillon145}}. Wiatrakowiec miał podwozie klasyczne, stałe z kołem ogonowym{{r|Francillon144}}.
Kayaba Ka-1 był jednosilnikowym, dwuosobowym wiatrakowcem o konstrukcji mieszanej{{r|Francillon145}}. Załogę stanowili pilot i obserwator w otwartych kokpitach w układzie tandem (jeden za drugim){{r|Francillon145}}. Wiatrakowiec miał podwozie klasyczne, stałe z kołem ogonowym{{r|Francillon144}}.


Wiropłat napędzany był niemieckim silnikiem (produkowanym na licencji w Kobe), chłodzonym powietrzem 8-cylindrowym [[V8 (silnik)|silnikiem rzędowym V8]] typu [[Argus As 1Argus As 10C]] z dwupłatowym śmigłem{{r|Francillon145|munson106}}, [[wirnik nośny]] był trójpłatowy{{r|Francillon144}}. Silnik samolotu by
Wiropłat napędzany był niemieckim silnikiem (produkowanym na licencji w Kobe), chłodzonym powietrzem 8-cylindrowym [[V8 (silnik)|silnikiem rzędowym V8]] typu [[Argus As 1|Argus As 10C]] o mocy 240 KM (250 KM według innego źródła{{r|towson119}})z dwupłatowym śmigłem{{r|munson106|Francillon145}}, [[wirnik nośny]] był trójpłatowy{{r|Francillon144}}.


Kayaba Ka-1 mierzył 9,2 m długości, średnica wirnika nośnego wynosiła 12,2 m{{r|Francillon145}}. Masa własna wiatrakowca wynosiła 775 kg, a maksymalna masa startowa do 1170 kg{{r|Francillon145}}. Wiropłat mógł osiągnąć prędkość 165 km/h, jego prędkość przelotowa wnosiła 115 km/h, zasięg wynosił do 280 kg{{r|Francillon145}}.
Kayaba Ka-1 mierzył 9,2 m długości, średnica wirnika nośnego wynosiła 12,2 m{{r|Francillon145}}. Masa własna wiatrakowca wynosiła 775 kg, a maksymalna masa startowa do 1170 kg{{r|Francillon145}}. Wiropłat mógł osiągnąć prędkość 165 km/h, jego prędkość przelotowa wnosiła 115 km/h, zasięg wynosił do 280 km{{r|Francillon145}}.


Uzbrojenie stanowiły dwie 60-kilogramowe [[bomba głębinowa|bomby głębinowe]]{{r|Francillon145}}.
Uzbrojenie stanowiły dwie 60-kilogramowe [[bomba głębinowa|bomby głębinowe]]{{r|Francillon145}}.

==Historia==
⚫
Pierwszy egzemplarz został ukończony w maju 1941, prototyp został oblatany 26 maja{{r|munson106|Francillon144}} (według innego źródła dwa egzemplarze ukończono dopiero w 1942, a problemy z przegrzewającym się silnikiem opóźniły ich oblatania aż do 1943{{r|jarrett178}}). Podczas prób zademonstrował dobre właściwości lotne, m.in. zdolność do startu po zaledwie trzydziestometrowym rozbiegu i możliwość wykonania zwrotu o 360° w zawisie{{r|Francillon144}}. Wysokość 1000 metrów osiągał w trzy minuty i dwadzieścia sekund, a 2000 metrów w siedem minut i trzydzieści sekund{{r|Francillon144}}.

Według niektórych źródeł już w 1942 maszyna trafiła do produkcji seryjnej{{r|Francillon144}}, według innego, zamówienie na 300 egzemplarzy złożono dopiero w 1943 i pierwsze 60 wiropłatów miało być dostarczone do marca 1944{{r|jarrett178}}.

⚫
Przynajmniej jeden egzemplarz został przebudowany do eksperymentalnej wersji Ka-1 KAI z rakietami prochowymi na końcach płatów wirnika dla zwiększenia nośności{{r|munson106|Francillon145}}.

Źródła różnią się co do ilości zbudowanych maszyn. Według niektórych źródeł zbudowano tylko jeden egzemplarz w wersji Ka-2 z silnikiem gwiazdowym Jacobs L-4MA-7 i łącznie powstało 239 maszyn Ka-1 (jedna w wersji Ka-1 KAI) i jedna Ka-2{{r|munson106|Francillon145}}, według innego zbudowano łącznie nie więcej niż 95 maszyn, z czego do 60 mogło należeć do typu Ka-2{{r|jarrett178}}.

Szacuje się, że do 50 maszyn trafiło do jednostek wojskowych przed końcem wojny{{r|jarrett178}}. Niektóre z nich służyły w jednostkach artyleryjskich choć najprawdopodobniej żadna z nich nie została użyta bojowo w roli samolotu obserwacyjnego czy towarzyszącego{{r|jarrett178}}.

⚫
Po wodowaniu lotniskowca eskortowego [[Akitsu Maru|„Akitsu Maru”]] część wiropłatów została przystosowana do roli [[zwalczanie okrętów podwodnych|zwalczania okrętów podwodnych]]{{r|jarrett178|Francillon144|Polmar263}}. W tej roli z racji bardzo małego udźwigu operowały one w wersji jednoosobowej i uzbrojone były w dwie małe 60-kilogramowe bomby głębinowe{{r|jarrett178|Francillon145}}. Były to pierwsze uzbrojone wiropłaty użytego bojowo{{r|Francillon143}}. Operowały one z pokładu „Akitsu Maru”{{r|Polmar263}} oraz z lotnisk lądowych patrolując obszary nad cieśninami [[cieśnina Tsugaru|Tsugaru]] i [[cieśnina Koreańska|Koreańską]]{{r|jarrett178|Francillon145}}.


{{przypisy|1|przypisy=
{{przypisy|1|przypisy=
Linia 111: Linia 120:
| tytuł = Helicopters And Other Rotorcraft Since 1907
| tytuł = Helicopters And Other Rotorcraft Since 1907
| strony = 106}}</ref>
| strony = 106}}</ref>
<ref name=towson119>{{Cytuj książkę
| nazwisko = Townson
| imię = George
| tytuł = Autogiro: The Story of "the Windmill Plane"
| strony = 119}}</ref>
<ref name=jarrett178>{{Cytuj książkę
| nazwisko = Jarrett
| imię = Philip
| tytuł = Aircraft of the Second World War
| strony = 178}}</ref>
}}
}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Francillon | imię = René J. | tytuł = Japanese Aircraft of the Pacific War | data = 1979 | wydawca = Putnam | miejsce = Londyn | isbn = 0-370-30251-6 | strony = }}
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Francillon | imię = René J. | tytuł = Japanese Aircraft of the Pacific War | data = 1979 | wydawca = Putnam | miejsce = Londyn | isbn = 0-370-30251-6 | strony = }}
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Jarrett | imię = Philip | tytuł = Aircraft of the Second World War: the Development of the Warplane 1939-45 | data = 1997 | wydawca = Putnam Aeronautical Books | miejsce = London | isbn = 0-85177-875-5 | strony = }}
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Munson | imię = Kenneth | tytuł = Helicopters And Other Rotorcraft Since 1907 | data = 1973 | wydawca = Blandford Press | miejsce = | isbn = 0-7137-0610-4 | strony = }}
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Munson | imię = Kenneth | tytuł = Helicopters And Other Rotorcraft Since 1907 | data = 1973 | wydawca = Blandford Press | miejsce = | isbn = 0-7137-0610-4 | strony = }}
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Polmar | imię = Norman | nazwisko2 = Genda | imię2 = Minoru | tytuł = Aircraft Carriers : A History of Carrier Aviation And Its Influence On World Events | data = 2006 | wydawca = Potomac Books | miejsce = Washington, D.C. | isbn = 978-1-57488-665-8 | strony = }}
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Polmar | imię = Norman | nazwisko2 = Genda | imię2 = Minoru | tytuł = Aircraft Carriers : A History of Carrier Aviation And Its Influence On World Events | data = 2006 | wydawca = Potomac Books | miejsce = Washington, D.C. | isbn = 978-1-57488-665-8 | strony = }}
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Townson | imię = George | tytuł = Autogiro: The Story of "the Windmill Plane" | data = 1985 | wydawca = Aero Publishers | miejsce = Fallbrook, CA | isbn = 0-8168-2900-4 | strony = }}

==Literatura przedmiotu==
<!---Te pozycje były wymienione jako "bibliografia" we wcześniejszej wersji hasła ale bez szczegółowych przypisów. Bez przypisów wskazujących na konkretne strony nie mogą być traktowane jako bibliografia ale co najwyżej jako literatura przedmiotu czy lektura dodatkowa.--->
*{{Cytuj książkę | nazwisko=Witkowski | imię=Ryszard | tytuł= Dzieje śmigłowca | data=2005 | wydawca=Oficyna Wydawnicza ECHO | miejsce=Warszawa | isbn=83-87162-10-8 | strony=72}}
*{{Cytuj książkę | nazwisko=Witkowski | imię=Ryszard | tytuł= Dzieje śmigłowca | data=2005 | wydawca=Oficyna Wydawnicza ECHO | miejsce=Warszawa | isbn=83-87162-10-8 | strony=72}}
* Ryszard Witkowski ''Wiropłaty w okresie II wojny światowej'', „Lotnictwo”, nr specjalny 3 (2007), s. 60–65, ISSN 1732-5323.
* Ryszard Witkowski ''Wiropłaty w okresie II wojny światowej'', „Lotnictwo”, nr specjalny 3 (2007), s. 60–65, ISSN 1732-5323.

Wersja z 07:22, 11 lis 2012

Kayaba Ka-1
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Japonia

Producent

K. K. Kayaba Seisakusho

Typ

wiatrakowiec

Konstrukcja

mieszana

Załoga

1-2

Historia
Data oblotu

26 maja 1941

Lata produkcji

1941-1945

Liczba egz.

przynajmniej 90

Dane techniczne
Napęd

1 x silnik rzędowy Argus As 10C

Moc

176,5 kW (240 KM)

Wymiary
Średnica wirnika

12,2 m

Długość

9,2 m

Wysokość

3,12 m

Masa
Własna

775 kg

Startowa

1170 kg

Osiągi
Prędkość maks.

165 km/h

Prędkość przelotowa

115 km/h

Wznoszenie maks. w locie pionowym

5 m/s

Pułap praktyczny

3500 m

Zasięg

280 km

Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 x 60 kg bomba głębinowa
Użytkownicy
Siły Powietrzne Cesarskiej Armii Japońskiej

Kayaba Ka-1 – japoński wiatrakowiec używany przez Siły Powietrzne Cesarskiej Armii Japońskiej w okresie II wojny światowej. Kayaba Ka-1 powstał jako wersja rozwojowa amerykańskiej konstrukcji Kellett KD-1A. Był to pierwszy uzbrojony wiropłat użyty bojowo.

Tło historyczne

Cesarska Armia Japońska zainteresowała się użyciem wiatrakowców do celów obserwacyjnych i kierowania ogniem po doświadczeniach z walk granicznych z ZSRR w latach 1938-39 kiedy używane jeszcze przez Armię Japońską balony obserwacyjne były zestrzeliwane przez Rosjan[1]. Pod koniec 1939 (lub na początku 1940[1]) do Japonii sprowadzono jeden egzemplarz amerykańskiego wiatrakowca Kellett KD-1A który miał być wykorzystany w eksperymentach jako obserwacyjny statek powietrzny korygującego ogień artylerii i jako samolot towarzyszący[1][2][3]. Wiatrakowiec napędzany był 7-cylindrowym, chłodzonym powietrzem, 225-konnym silnikiem gwiazdowym typu Jacobs L-4M4[2]. Tuż po przybyciu do Japonii wiropłat został poważnie uszkodzony i rozbity wrak został przekazany firmie K. K. Kayaba Seisakusho zajmującej się badaniami nad tego typu aparatami latającymi[2].

Po zakupie licencji na wiatrakowiec[4], na rozkaz Koko Hombu (ministerstwa ds. lotnictwa) w zakładach K. K. Kayaba Seisakusho opracowano nową wersję tego wiatrakowca w dużej mierze opierającą się na amerykańskim pierwowzorze ale zmodyfikowaną do japońskich standardów fabrycznych[2].

Konstrukcja

Kayaba Ka-1 był jednosilnikowym, dwuosobowym wiatrakowcem o konstrukcji mieszanej[5]. Załogę stanowili pilot i obserwator w otwartych kokpitach w układzie tandem (jeden za drugim)[5]. Wiatrakowiec miał podwozie klasyczne, stałe z kołem ogonowym[6].

Wiropłat napędzany był niemieckim silnikiem (produkowanym na licencji w Kobe), chłodzonym powietrzem 8-cylindrowym silnikiem rzędowym V8 typu Argus As 10C o mocy 240 KM (250 KM według innego źródła[4])z dwupłatowym śmigłem[3][5], wirnik nośny był trójpłatowy[6].

Kayaba Ka-1 mierzył 9,2 m długości, średnica wirnika nośnego wynosiła 12,2 m[5]. Masa własna wiatrakowca wynosiła 775 kg, a maksymalna masa startowa do 1170 kg[5]. Wiropłat mógł osiągnąć prędkość 165 km/h, jego prędkość przelotowa wnosiła 115 km/h, zasięg wynosił do 280 km[5].

Uzbrojenie stanowiły dwie 60-kilogramowe bomby głębinowe[5].

Historia

Pierwszy egzemplarz został ukończony w maju 1941, prototyp został oblatany 26 maja[3][6] (według innego źródła dwa egzemplarze ukończono dopiero w 1942, a problemy z przegrzewającym się silnikiem opóźniły ich oblatania aż do 1943[1]). Podczas prób zademonstrował dobre właściwości lotne, m.in. zdolność do startu po zaledwie trzydziestometrowym rozbiegu i możliwość wykonania zwrotu o 360° w zawisie[6]. Wysokość 1000 metrów osiągał w trzy minuty i dwadzieścia sekund, a 2000 metrów w siedem minut i trzydzieści sekund[6].

Według niektórych źródeł już w 1942 maszyna trafiła do produkcji seryjnej[6], według innego, zamówienie na 300 egzemplarzy złożono dopiero w 1943 i pierwsze 60 wiropłatów miało być dostarczone do marca 1944[1].

Przynajmniej jeden egzemplarz został przebudowany do eksperymentalnej wersji Ka-1 KAI z rakietami prochowymi na końcach płatów wirnika dla zwiększenia nośności[3][5].

Źródła różnią się co do ilości zbudowanych maszyn. Według niektórych źródeł zbudowano tylko jeden egzemplarz w wersji Ka-2 z silnikiem gwiazdowym Jacobs L-4MA-7 i łącznie powstało 239 maszyn Ka-1 (jedna w wersji Ka-1 KAI) i jedna Ka-2[3][5], według innego zbudowano łącznie nie więcej niż 95 maszyn, z czego do 60 mogło należeć do typu Ka-2[1].

Szacuje się, że do 50 maszyn trafiło do jednostek wojskowych przed końcem wojny[1]. Niektóre z nich służyły w jednostkach artyleryjskich choć najprawdopodobniej żadna z nich nie została użyta bojowo w roli samolotu obserwacyjnego czy towarzyszącego[1].

Po wodowaniu lotniskowca eskortowego „Akitsu Maru” część wiropłatów została przystosowana do roli zwalczania okrętów podwodnych[1][6][7]. W tej roli z racji bardzo małego udźwigu operowały one w wersji jednoosobowej i uzbrojone były w dwie małe 60-kilogramowe bomby głębinowe[1][5]. Były to pierwsze uzbrojone wiropłaty użytego bojowo[2]. Operowały one z pokładu „Akitsu Maru”[7] oraz z lotnisk lądowych patrolując obszary nad cieśninami Tsugaru i Koreańską[1][5].

  1. ↑ a b c d e f g h i j k Philip Jarrett: Aircraft of the Second World War. s. 178.
  2. ↑ a b c d e René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 143.
  3. ↑ a b c d e Kenneth Munson: Helicopters And Other Rotorcraft Since 1907. s. 106.
  4. ↑ a b George Townson: Autogiro: The Story of "the Windmill Plane". s. 119.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 145.
  6. ↑ a b c d e f g René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 144.
  7. ↑ a b Norman Polmar: Aircraft Carriers. s. 263.
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

  • René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. Londyn: Putnam, 1979. ISBN 0-370-30251-6.
  • Philip Jarrett: Aircraft of the Second World War: the Development of the Warplane 1939-45. London: Putnam Aeronautical Books, 1997. ISBN 0-85177-875-5.
  • Kenneth Munson: Helicopters And Other Rotorcraft Since 1907. Blandford Press, 1973. ISBN 0-7137-0610-4.
  • Norman Polmar, Minoru Genda: Aircraft Carriers : A History of Carrier Aviation And Its Influence On World Events. Washington, D.C.: Potomac Books, 2006. ISBN 978-1-57488-665-8.
  • George Townson: Autogiro: The Story of "the Windmill Plane". Fallbrook, CA: Aero Publishers, 1985. ISBN 0-8168-2900-4.

Literatura przedmiotu

  • Ryszard Witkowski: Dzieje śmigłowca. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ECHO, 2005, s. 72. ISBN 83-87162-10-8.
  • Ryszard Witkowski Wiropłaty w okresie II wojny światowej, „Lotnictwo”, nr specjalny 3 (2007), s. 60–65, ISSN 1732-5323.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kayaba_Ka-1&oldid=33443382”