Chryzoberyl

{{{nazwa}}}

[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt={{{alt grafiki}}}|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}}
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	{{{inne nazwy}}}
Skład chemiczny	{{{skład chemiczny}}}
Twardość w skali Mohsa	{{{twardość w skali Mohsa}}}
Przełam	{{{przełam}}}
Łupliwość	{{{łupliwość}}}
Pokrój kryształu	{{{pokrój kryształu}}}
Układ krystalograficzny	{{{układ krystalograficzny}}}
Topliwość	{{{topliwość}}}
Właściwości mechaniczne	{{{właściwości mechaniczne}}}
Gęstość minerału	{{{gęstość minerału}}}
Właściwości optyczne
Barwa	{{{barwa}}}
Rysa	{{{rysa}}}
Połysk	{{{połysk}}}
Współczynnik załamania	{{{współczynnik załamania}}}
Inne	{{{inne własności optyczne}}}
Dodatkowe dane
Postacie alotropowe	{{{postacie alotropowe}}}
Szczególne własności	{{{szczególne własności}}}
Klasyfikacja Strunza	{{{klasyfikacja Strunza}}}

{{Minerał infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | grafika = | przełam = | commons = | skład chemiczny = | rysa = | współczynnik załamania = | połysk = | topliwość = | łupliwość = | gęstość minerału = | układ krystalograficzny = | szczególne własności = | opis grafiki = | barwa = | pokrój kryształu = | alt grafiki = | twardość w skali Mohsa = | nazwa = | inne nazwy = | postacie alotropowe = | właściwości mechaniczne = | klasyfikacja Strunza = | wikisłownik = | inne własności optyczne = Nieznane pola: "pusty wiersz", "Przełam", "Skład chemiczny", "grafika6_opis", "Współczynnik załamania", "grafika5", "grafika5_opis", "Topliwość", "Łupliwość", "Nazwa", "Gęstość minerału", "Układ krystalograficzny", "Szczególne własności", "Postacie alotropowe", "grafika6", "Pokrój kryształu", "Połysk", "Rysa", "Barwa", "Inne nazwy", "grafika4", "Właściwości mechaniczne", "grafika4_opis", "Twardość w skali Mohsa" oraz "Inne własności optyczne".

Szablon:Więcej przypisów Chryzoberyl – rzadki minerał z gromady tlenków. Nazwa minerału wywodzi się od greckich słów chrysos – złoto oraz beryllos – beryl.

Właściwości

Odmiany:

• aleksandryt – odznacza się wyjątkową wśród minerałów własnością zmiany barwy
• cymofan – kocie oko; charakteryzuje się falistym odblaskiem.

Występowanie

Stanowi składnik pegmatytów. Często współwystępuje z berylem, turmalinem, granatem, spinelem, skaleniem, kwarcem, topazem, andaluzytem.

Miejsca występowania: Sri Lanka – (odmiany ciemnooliwkowozielone) Matara, Ratnapura; Madagaskar, Rosja – (odmiany niebieskawe) okolice Czelabińska i Jekaterynburga, w Górach Ilmeńskich; USA – Connecticut, Kolorado, Maine, Dakota Południowa; Brazylia – Minas Gerais, Minas Novos (odmiany cytrynowożółte i jasnozielone); Indie, Birma – (odmiany bezbarwne), Australia, RPA, Kanada, Włochy, Norwegia.

W Polsce – został stwierdzony na Dolnym Śląsku w druzach pegmatytowych w okolicach Strzegomia.

Zastosowanie

• wysoko ceniony w jubilerstwie kamienie szlachetne – wadą kamieni o szlifie brylantowym jest niska dyspersja (czyli brak "ognia").
• kamień poszukiwany przez kolekcjonerów.
• największy znaleziony kryształ ważył 8 kg (Brazylia 1828 r.)
• Najpiękniejszy okaz chryzoberylu zwany chryzoberylem Hope'a znajduje się w British Museum.

Zobacz też

• aleksandryt
• cymofan

Bibliografia

• Leksykon Przyrodniczy. Minerały i kamienie szlachetne. Horyzont, 2002. Brak numerów stron w książce
• Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982. Brak numerów stron w książce
• N. Sobczak: Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych. Alfa, 1986. Brak numerów stron w książce
• C. Hall: Klejnoty, Kamienie szlachetne i ozdobne. Wiedza i Życie, 1996. Brak numerów stron w książce
• W. Schumann: Kamienie szlachetne i ozdobne. Alma-Press, 2004. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• http://webmineral.com/data/Chrysoberyl.shtml