Przejdź do zawartości

Zięby Darwina: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
520 554 edycje
chyba można to nazwać podrodziną, WP:SK
Linia 1: Linia 1:
{{Zwierzę infobox
{{Zwierzę infobox
|nazwa zwyczajowa = Zięby Darwina
| nazwa zwyczajowa = Zięby Darwina
|nazwa łacińska = Geospizinae
| nazwa łacińska = Geospizinae
|TSN =
| TSN =
|zoolog =
| zoolog =
|okres istnienia =
| okres istnienia =
|grafika = Darwin's finches.jpeg
| grafika = Darwin's finches.jpeg
|opis grafiki = Zięby z [[Galapagos|Archipelagu Galapagos]]
| opis grafiki = Zięby z [[Galapagos|Archipelagu Galapagos]]
|typ = [[strunowce]]
| typ = [[strunowce]]
|podtyp = [[kręgowce]]
| podtyp = [[kręgowce]]
|gromada = [[ptaki]]
| gromada = [[ptaki]]
|podgromada = [[Neornithes]]
| podgromada = [[Neornithes]]
|nadrząd = [[neognatyczne]]
| nadrząd = [[neognatyczne]]
|rząd = [[wróblowe]]
| rząd = [[wróblowe]]
|podrząd = [[śpiewające]]
| podrząd = [[śpiewające]]
|rodzina = [[tanagry]]
| rodzina = [[tanagry]]
| podrodzina = '''Geospizinae'''
|synonimy =
| synonimy =
|ranga podtaksonu = [[Rodzaj (biologia)|Rodzaje]]
| ranga podtaksonu = [[Rodzaj (biologia)|Rodzaje]]
|podtaksony =
| podtaksony =
* ''[[Geospiza]]''
* ''[[Geospiza]]''
* ''[[Camarhynchus]]''
* ''[[Camarhynchus]]''
* ''[[owadziarka|Certhidea]]''
* ''[[owadziarka|Certhidea]]''
* ''[[kokośnik|Pinaroloxias]]''
* ''[[kokośnik|Pinaroloxias]]''
|status IUCN =
| status IUCN =
|IUCN id =
| IUCN id =
|mapa występowania =
| mapa występowania =
|opis mapy występowania =
| opis mapy występowania =
|wikispecies =
| wikispecies =
|commons = Geospizinae
| commons = Geospizinae
|wikisłownik =
| wikisłownik =
}}
}}
'''Zięby Darwina''' (Geospizinae) – grupa kilkunastu niewielkich, bardzo podobnych do siebie gatunków [[ptaki|ptaków]] odkrytych przez [[Charles Darwin|Karola Darwina]] podczas wyprawy [[HMS Beagle]]. Początkowo zaliczono je jako [[podrodzina (biologia)|podrodzinę]] Geospizinae z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[Łuszczaki|ziarnojadów]] (Fringillidae) z rzędu [[wróblowe|wróblowych]]. Później [[rodzaj (biologia)|rodzaje]] uprzednio do niej zaliczane zaklasyfikowano do rodziny [[Trznadlowate|trznadlowatych]] (Emberizidae), w podrodzinie [[Trznadle|trznadli]] (Emberizinae)<ref>Nazwy polskie za: {{Cytuj pismo |imię=Paweł |nazwisko=Mielczarek |imię2=Włodzimierz |nazwisko2=Cichocki |tytuł=Polskie nazewnictwo ptaków świata |czasopismo=Notatki Ornitologiczne |issn =0550-0842|oznaczenie=Tom 40. Zeszyt specjalny |rok=1999}}</ref>. Obecnie wszystkie zięby Darwina zaliczane są do [[tanagry|tanagr]] (Thraupidae)<ref>{{Cytuj stronę| url = http://www.worldbirdnames.org/n-buntings.html
'''Zięby Darwina''' (Geospizinae) – grupa kilkunastu niewielkich, bardzo podobnych do siebie gatunków [[ptaki|ptaków]] odkrytych przez [[Charles Darwin|Karola Darwina]] podczas wyprawy [[HMS Beagle]]. Początkowo zaliczono je jako [[podrodzina (biologia)|podrodzinę]] Geospizinae z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[Łuszczaki|ziarnojadów]] (Fringillidae) z rzędu [[wróblowe|wróblowych]]. Później [[rodzaj (biologia)|rodzaje]] uprzednio do niej zaliczane zaklasyfikowano do rodziny [[Trznadlowate|trznadlowatych]] (Emberizidae), w podrodzinie [[Trznadle|trznadli]] (Emberizinae)<ref>Nazwy polskie za: {{Cytuj pismo |imię=Paweł |nazwisko=Mielczarek |imię2=Włodzimierz |nazwisko2=Cichocki |tytuł=Polskie nazewnictwo ptaków świata |czasopismo=Notatki Ornitologiczne |issn =0550-0842|oznaczenie=Tom 40. Zeszyt specjalny |rok=1999}}</ref>. Obecnie wszystkie zięby Darwina zaliczane są do [[tanagry|tanagr]] (Thraupidae)<ref>{{Cytuj stronę
| url = http://www.worldbirdnames.org/n-buntings.html
| tytuł = Family Thraupidae
| tytuł = Family Thraupidae
| opublikowany = IOC World Bird Names (wersja 2.0)
| opublikowany = IOC World Bird Names (wersja 2.0)
| data dostępu = 27 maja 2009
| data dostępu = 27 maja 2009
| autor = Gill, F., Wright, M. & Donsker, D. | rok = 2009| język = en }}</ref>. Nazwa ''zięby Darwina'' zachowała się jako potoczne określenie tej grupy gatunków [[Śpiewające|ptaków śpiewających]], które wywodzą się od [[Ostatni wspólny przodek|wspólnego przodka]] przybyłego przed wiekami na [[Galapagos|Wyspy Galapagos]] i które na skutek [[radiacja adaptacyjna|radiacji adaptacyjnej]] przystosowały się do różnych [[nisza ekologiczna|nisz ekologicznych]].
| autor = Gill, F., Wright, M. & Donsker, D. | rok = 2009| język = en }}</ref>. Nazwa ''zięby Darwina'' zachowała się jako potoczne określenie tej grupy gatunków [[Śpiewające|ptaków śpiewających]], które wywodzą się od [[Ostatni wspólny przodek|wspólnego przodka]] przybyłego przed wiekami na [[Galapagos|Wyspy Galapagos]] i które na skutek [[radiacja adaptacyjna|radiacji adaptacyjnej]] przystosowały się do różnych [[nisza ekologiczna|nisz ekologicznych]].


== Charakterystyka ==
== Charakterystyka ==
Linia 51: Linia 53:
"''Ptaki te nie znają człowieka i uważają go za równie niewinnego jak ich współziomkowie, wielkie żółwie. (...) Małe ptaki skakały spokojnie pośród krzewów w zasięgu trzech lub czterech stóp i nie obawiały się kamieni, którymi w nie rzucano. Pan King zabił jednego swym kapeluszem...''"<ref name="nazwa_2">Weiner J., [[1997]], ''Dziób zięby czyli jak dziś przebiega ewolucja''. Wydawnictwo "Książka i Wiedza", Warszawa, s. 27.</ref>.
"''Ptaki te nie znają człowieka i uważają go za równie niewinnego jak ich współziomkowie, wielkie żółwie. (...) Małe ptaki skakały spokojnie pośród krzewów w zasięgu trzech lub czterech stóp i nie obawiały się kamieni, którymi w nie rzucano. Pan King zabił jednego swym kapeluszem...''"<ref name="nazwa_2">Weiner J., [[1997]], ''Dziób zięby czyli jak dziś przebiega ewolucja''. Wydawnictwo "Książka i Wiedza", Warszawa, s. 27.</ref>.


Frank J. Sulloway wykazał, że Darwin nie uważał tych ptaków za coś szczególnego. Nie był nawet pewien, czy są spokrewnione. Różnorodność wyglądu i przystosowań, która dziś czyni je tak atrakcyjnymi dla ewolucjonistów, sprawiła, że Darwin uznał je za niezbyt interesujące i wrzucił wszystkie zebrane okazy do jednego worka, nawet nie zaznaczając, z której wyspy pochodzą. Uznał je za odmiany, a nie samodzielne gatunki. Nazwa '''zięby Darwina''' po raz pierwszy pojawiła się w roku 1936, i została spopularyzowana przez ornitologa Davida Lackanda w 1947. Lackand opublikował pierwszą nowoczesną pracę poświęconą ekologii i ewolucji tych ptaków.
Frank J. Sulloway wykazał, że Darwin nie uważał tych ptaków za coś szczególnego. Nie był nawet pewien, czy są spokrewnione. Różnorodność wyglądu i przystosowań, która dziś czyni je tak atrakcyjnymi dla ewolucjonistów, sprawiła, że Darwin uznał je za niezbyt interesujące i wrzucił wszystkie zebrane okazy do jednego worka, nawet nie zaznaczając, z której wyspy pochodzą. Uznał je za odmiany, a nie samodzielne gatunki. Nazwa '''zięby Darwina''' po raz pierwszy pojawiła się w roku 1936, i została spopularyzowana przez ornitologa Davida Lackanda w 1947. Lackand opublikował pierwszą nowoczesną pracę poświęconą ekologii i ewolucji tych ptaków.
Tak więc to nie Darwin, ale inni uczeni, badający przywiezione przez niego eksponaty, odkryli klasyczny już dziś przykład radiacji adaptacyjnej.
Tak więc to nie Darwin, ale inni uczeni, badający przywiezione przez niego eksponaty, odkryli klasyczny już dziś przykład radiacji adaptacyjnej.


Linia 67: Linia 69:
* Rodzaj: ''Camarhynchus''
* Rodzaj: ''Camarhynchus''
** [[kłowacz wegetariański]] (''Camarhynchus crassirostris'' syn. ''Platyspiza crassirostris'')
** [[kłowacz wegetariański]] (''Camarhynchus crassirostris'' syn. ''Platyspiza crassirostris'')
** [[kłowacz papugodzioby]] (''Camarhynchus psittacula'')
** [[kłowacz papugodzioby]] (''Camarhynchus psittacula'')
** [[kłowacz ciemnogłowy]] (''Camarhynchus pauper'')
** [[kłowacz ciemnogłowy]] (''Camarhynchus pauper'')
** [[kłowacz mały]] (''Camarhynchus parvulus'')
** [[kłowacz mały]] (''Camarhynchus parvulus'')
Linia 81: Linia 83:
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
{{commonscat|Darwin's finches}}
{{commonscat|Darwin's finches}}
* '''(en)''' http://www.rit.edu/~rhrsbi/GalapagosPages/DarwinFinch.html
* http://www.rit.edu/~rhrsbi/GalapagosPages/DarwinFinch.html {{lang|en}}
* '''(en)''' http://www.du.edu/~ttyler/ploughboy/darwinjrnhg.htm
* http://www.du.edu/~ttyler/ploughboy/darwinjrnhg.htm {{lang|en}}


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 13:01, 15 kwi 2012

Zięby Darwina
Geospizinae
Ilustracja
Zięby z Archipelagu Galapagos
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Nadrząd

neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

tanagry

Podrodzina

Geospizinae

Rodzaje
Multimedia w Wikimedia Commons

Zięby Darwina (Geospizinae) – grupa kilkunastu niewielkich, bardzo podobnych do siebie gatunków ptaków odkrytych przez Karola Darwina podczas wyprawy HMS Beagle. Początkowo zaliczono je jako podrodzinę Geospizinae z rodziny ziarnojadów (Fringillidae) z rzędu wróblowych. Później rodzaje uprzednio do niej zaliczane zaklasyfikowano do rodziny trznadlowatych (Emberizidae), w podrodzinie trznadli (Emberizinae)[1]. Obecnie wszystkie zięby Darwina zaliczane są do tanagr (Thraupidae)[2]. Nazwa zięby Darwina zachowała się jako potoczne określenie tej grupy gatunków ptaków śpiewających, które wywodzą się od wspólnego przodka przybyłego przed wiekami na Wyspy Galapagos i które na skutek radiacji adaptacyjnej przystosowały się do różnych nisz ekologicznych.

Charakterystyka

Obejmuje gatunki o zróżnicowanym trybie życia, zamieszkujące archipelag Galapagos (13 gatunków) i Wyspę Kokosową (1 gatunek, przynależność do podrodziny niepewna). Ptaki te charakteryzują się:

  • mało kontrastowym upierzeniem (zasadniczo brązowoszare, samce niektórych gatunków czarne).
  • gniazdo zamknięte
  • zazwyczaj 4 jaja w lęgu (białe z różowymi plamkami) wysiadywane przez okres 12 dni przez samicę
  • pisklęta pozostają w gnieździe około 14 dni.
  • odżywiają się różnorodnym pokarmem, w zależności od zajmowanej niszy ekologicznej.

Historia odkrycia

Weszły do historii jako zięby Darwina, choć właściwie sam Darwin nie dostrzegł w nich nic niezwykłego ani ich nie odkrył (pierwszy ich opis z roku 1798 zawdzięczamy kapitanowi Jamesowi Colnettowi).

Darwin pisał o nich:

"Ptaki te nie znają człowieka i uważają go za równie niewinnego jak ich współziomkowie, wielkie żółwie. (...) Małe ptaki skakały spokojnie pośród krzewów w zasięgu trzech lub czterech stóp i nie obawiały się kamieni, którymi w nie rzucano. Pan King zabił jednego swym kapeluszem..."[3].

Frank J. Sulloway wykazał, że Darwin nie uważał tych ptaków za coś szczególnego. Nie był nawet pewien, czy są spokrewnione. Różnorodność wyglądu i przystosowań, która dziś czyni je tak atrakcyjnymi dla ewolucjonistów, sprawiła, że Darwin uznał je za niezbyt interesujące i wrzucił wszystkie zebrane okazy do jednego worka, nawet nie zaznaczając, z której wyspy pochodzą. Uznał je za odmiany, a nie samodzielne gatunki. Nazwa zięby Darwina po raz pierwszy pojawiła się w roku 1936, i została spopularyzowana przez ornitologa Davida Lackanda w 1947. Lackand opublikował pierwszą nowoczesną pracę poświęconą ekologii i ewolucji tych ptaków. Tak więc to nie Darwin, ale inni uczeni, badający przywiezione przez niego eksponaty, odkryli klasyczny już dziś przykład radiacji adaptacyjnej.

Podział systematyczny

Do podrodziny należą następujące rodzaje i gatunki:

  • Rodzaj: Pinaroloxias

Linki zewnętrzne

  1. ↑ Nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Włodzimierz Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842. 
  2. ↑ Gill, F., Wright, M. & Donsker, D.: Family Thraupidae. IOC World Bird Names (wersja 2.0), 2009. [dostęp 27 maja 2009]. (ang.).
  3. ↑ Weiner J., 1997, Dziób zięby czyli jak dziś przebiega ewolucja. Wydawnictwo "Książka i Wiedza", Warszawa, s. 27.

Szablon:Link FA

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zięby_Darwina&oldid=30675741”