Al-Ka’ida

Flaga organizacji

Al-Kaida (albo Al-Qaeda, po arabsku القاعدة dosłownie baza) – sunnicka organizacja posługująca się metodami terrorystycznymi, stworzona w 1988 roku przez Abdallaha Azzama. Początkowo Al-Kaida miała na celu przeciwstawiać się radzieckiej napaści na Afganistan, przekształciła się w pansunnickie ugrupowanie, którego głównym celem stało się zwalczanie wpływów Izraela, USA i szeroko pojętego Zachodu w krajach muzułmańskich.

Mówi się, że obecnie Al-Kaida liczy kilka tysięcy członków zakonspirowanych na całym świecie, głównie w krajach arabskich i muzułmańskich. Organizacja współpracuje z wieloma organizacjami fundamentalistów islamskich, bądź sama jest tylko siecią luźno powiązanych organizacji lub tylko zbiorem niezwiązanych ze sobą organizacji uznawanych za Al-Kaidę. Charakterystyczną cechą Al-Kaidy jest jej luźna, zdecentralizowana struktura, zabezpieczająca przed zniszczeniem organizacji z chwilą rozbicia którejkolwiek jej części.

Osama bin Laden twierdził, że organizacja posiada trzy niezależne, niepowiązane ze sobą sieci ekonomiczne, w tym przynajmniej jedną opartą o przepływy finansowe z ręki do ręki bez udziału banków. Nie wiadomo, czy to prawda, jednak po ataku na WTC wszelkie konta bankowe na całym świecie należące do osób i instytucji choćby tylko podejrzanych o współpracę z Al-Kaidą zostały zablokowane (wg filmu Fahrenheit 9/11 Michaela Moore'a rząd saudyjski nie zamroził kont 15 porywaczy samolotów z 11 września, nawet nie zezwolił na przesłuchanie ich rodzin).

Niektórzy bojownicy walczący przeciw siłom USA w Iraku przyznają się do związków z Al Kaidą. Szefem organizacji w tym kraju miał być Abu Musab al-Zarkawi a po jego śmierci Abu Hamza al-Muhadżir.

Cele

Początkowo wspierała ugrupowania islamskie walczące z armią radziecką podczas wojny afgańskiej. W 1991 przekształciła się w organizację terrorystyczną, mającą zasięgiem obejmować na początku XXI w. kilkadziesiąt krajów, a mimo tego być zdolną do wykonywania (nagrywanych od czasu do czasu na kasetach VHS) rozkazów swojego ukrywającego się w Afgańskich jaskiniach przywódcy, wpływanie na politykę międzynarodową a nawet tendencje teologiczne. W latach 1989-1991 jej kwatera główna miałaby się znajdować w Pakistanie, potem w Sudanie, od 1996 w Afganistanie.

Według deklaracji wojny ogłoszonej przez Osamę bin Ladena celem Al-Kaidy jest radykalizacja istniejących ugrupowań islamskich i utworzenie ich w miejscach, gdzie nie występują; powstrzymanie ekspansji Stanów Zjednoczonych, których obecność i polityka zagraniczna postrzegana jest jako główne przeszkody w reformowaniu muzułmańskich społeczeństw; porozumienie o nieagresji z Europą; popieranie muzułmańskich wojowników w Afganistanie, Algierii, Bośni, Kosowie, Pakistanie, Somalii, Tadżykistanie i Jemenie. Dąży do usunięcia wojsk amerykańskich z terytorium Arabii Saudyjskiej, na którym znajdują święte miejsca islamu.

W 1998 bin Laden ogłosił powstanie Światowego Frontu Islamskiego na Rzecz Walki z Żydami i Krzyżowcami (Al-Jabhah al-Islamiyyah al-`Alamiyyah li-Qital al-Yahud wal-Salibiyyin), w skład którego weszły egipskie organizacje terrorystyczne Gamaat al-Islamiya i Egipski Dżihad.

Opis Dżamala al-Fadla

Chociaż informacje o bieżącej strukturze Al-Kaidy są nieznane, istnieje jej opis dokonany przez Dżamala al-Fadla, na którego podstawie amerykańskie władze kreślą przybliżony schemat jak Al-Kaida jest zorganizowana. Chociaż informacje posiadane od al-Fadla są ciągle weryfikowane, a jego motywacja do składania zeznań jest kwestionowana, mimo to amerykański wywiad bazuje w dużym stopniu na temat wiedzy o strukturze Al-Kaidy na podstawie jego zeznań.

Bin Laden jest emirem i szefem głównym (seniorem) kierownictwa operacyjnego Al-Kaidy (choć oficjalnie tę rolę pełni Abu Ajjub al-Iraki), wspieranej przez Komisję Szury, która składa się z najwyżej postawionych członków Al-Kaidy, w skład której wchodzi szacunkowo - wg Informacji podawanych przez Zachód, około 20-30 osób. Ajman al-Zawahiri jest wiceprzewodniczącym operacyjnym Al-Kaidy, a Abu Ajjub al-Masri jest prawdopodobnie szefem Al-Kaidy w Iraku.

• Wydział Militarny jest odpowiedzialny za trenowanie członków Al-Kaidy, zakup broni oraz za planowanie ataków.

• Wydział Finansowo-Biznesowy odpowiada za biznesowe działania. Dział podróży dostarcza bilety lotnicze i sfałszowane paszporty. Dział kadr wypłaca pieniądze członkom Al-Kaidy, a dział zarządzania nadzoruje dochodowe interesy. W raporcie amerykańskiej Komisji do Zbadania Okoliczności Zamachów z 11 września, podkreślane jest, że Al-Kaida na powyższe działania potrzebuje rocznie średnio około 30 mln dolarów.

• Wydział Prawa stoi na straży przestrzegania prawa islamskiego i decyduje o przeprowadzaniu spektakularnych akcji mających na celu przestrzeganie prawa.

• Wydział Nauk Islamskich i Fatwy wydaje religijne edykty, jak np. fatwa z 1998 roku, w którym wzywa muzułmanów do zabijania Amerykanów.

• Pod koniec lat 90. rozgłosu nabrał Wydział Medialny Al-Kaidy, który wydawał nie istniejącą już gazetę „Naszrat al-Ahbar” i z sukcesami zajmował się public relations. Obecnie sądzi się, że działania medialne są mało znaczącą częścią organizacji.

Liczba osób należących do organizacji jest również nieznana. Według kontrowersyjnego filmu dokumentalnego BBC „The Power of Nightmares”, Al-Kaida jest luźno powiązaną organizacją, działającą często z dala od wpływów Osamy bin Ladena, oraz małą kliką skrytych członków organizacji. Brak przekonywających informacji o liczbie osób należących do organizacji, mimo że w dokumencie BBC dosyć spora liczba osób aresztowanych za działalność terrorystyczną jest podkreślana, jest powodem budzącym wątpliwości czy powszechnie rozpowszechnione informacje opisujące Al-Kaidę oddają faktycznie rzeczywistą strukturę Al-Kaidy. Zasięg i natura Al-Kaidy jest powodem, który dostarcza tematów do dyskusji.

Od czasu zamachów bombowych na ambasady amerykańskie w Kenii i Tanzanii uznaje się znaczący rozwój organizacji, jednak podstawowa struktura rady konsultacyjnej i czterech komitetów pozostała nienaruszona. Liczebność Al-Kaidy szacowana była na 3000 – 5000 osób, z których większość walczyła w Afganistanie u boku talibów przeciwko Sojuszowi Północnemu. Ludzi tych określano mianem Brygady 055. Dysponowała ona obozami w Choście, Mahavia, Kabulu, Dżalalabadzie, Kunarze, Kandaharze oraz magazynami w Tora Bora i Liza. Bin Laden werbował do swojej organizacji przede wszystkim osoby z dużym doświadczeniem wojskowym.

O stanowienie komórek operacyjnych i wsparcia, podległych Al-Kaidzie oskarżono (po czym zlikwidowano) obywateli Włoch, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Kanady, USA, Tanzanii, Kenii, Jemenie i Albanii. Niektórzy uznają ich istnienie także w prawie 50 innych krajach, w tym: w Somalii, Erytrei, Sudanie i na Filipinach. Operacyjne komórki Al-Kaidy miały składać się z komandosów działających pod kierunkiem Mohammada Atefa, alias Abu Hafs. Mieli to być głównie ludzie gotowi do akcji samobójczych. Organizacja miała posiadać także służbę bezpieczeństwa, na czele której miał stał Mohammad Musa.

Zamachy

Niektórzy przypisują organizacji część lub wszystkie z następujących zamachów:

• 1993 – eksplozja furgonetki-bomby w podziemnym garażu World Trade Center.
• 1996 – zabicie 19 amerykańskich żołnierzy w Arabii Saudyjskiej.
• 1998 – zamach na amerykańskie ambasady w Nairobi (Kenia) i Dar es Salam (Tanzania). Po zamachach na ambasady Amerykanie dokonali ataków rakietowych na bazy Al Kaidy w Sudanie i Afganistanie i wymusili na władzach w Chartumie wydalenie bin Ladena, który udał się do Afganistanu, gdzie wspierał rząd talibów.
• 2000 – uszkodzenie w Jemenie amerykańskiego niszczyciela USS Cole.
• 11 września 2001 – zamach na World Trade Center i Pentagon. Zginęły 2973 osoby.
• 12 października 2002 - zamachy bombowe w kurorcie Bali w Indonezji. 182 zabitych, w tym 99 australijskich turystów.
• 28 listopada 2002 - Zamach na hotel i próba zestrzelenia samolotu w Mombasie
• 15 listopada 2003 – zamach w Stambule: dwa samochody-pułapki prowadzone przez zamachowców eksplodowały przed dwiema synagogami w Stambule (Turcja). Zginęło 25 osób, a ponad 300 zostało rannych.
• 11 marca 2004 - Zamachy bombowe w Madrycie, na stacji kolejowej Atocha. Zginęło 200 osób, ponad 1900 zostało rannych. Wśród ofiar czworo Polaków.
• 7 lipca 2005 – zamachy w metrze i komunikacji miejskiej w Londynie. Zginęły 52 osoby, 700 zostało rannych, wśród ofiar 3 Polki.
• 23 lipca 2005 – zamach bombowy w egipskim kurorcie Szarm el-Szejk.
• 9 listopada 2005 – zamachy bombowe w hotelach w stolicy Jordanii Ammanie.
• 11 kwietnia 2007 - zamachy bombowe w Algierze (Algieria).
• 27 grudnia 2007 – zamach na Benazir Bhutto.
• 21 września 2008 - zamach na hotel Marriott w Pakistanie.
• 26-27 listopada 2008 – Zamach terrorystyczny w Bombaju.
• 25 grudnia 2009 - nieudany zamach na samolot Airbus A330 linii Northwest Airlines, lecącego z Amsterdamu do Detroit.
• 28 października 2010 - nieudany zamach na USA, w samolocie UPS znaleziono dwie paczki-bomby wysłane z Jemenu do USA.

Kwestionowanie istnienia Al-Kaidy

Sceptycy w kwestii istnienia Al-Kaidy uważają, że nie ma wiarygodnych zeznań świadczących o jej istnieniu, a istnienie organizacji terrorystycznej o charakterze globalnym, podobnej do tej opisywanej przez Biały Dom oraz większość amerykańskich mediów jest niemożliwe. Sceptycy ci zwracają uwagę, iż tajne bazy Osamy bin Ladena nie zostały nigdy zlokalizowane, podobnie jak bronie masowego rażenia Saddama Hussajna. Według Adama Curtisa, autora filmu dokumentalnego brytyjskiej telewizji publicznej BBC The Power of Nightmares: The Rise of the Politics of Fear (Siła Koszmarów: Powstanie Polityki Strachu), globalny terroryzm, w tym głównie Al-Kaida, jest sztucznym wytworem specjalistów od fikcji propagandowych (m.in. Rendon Group, Hill&Knowlton). Owo zmyślenie (będące jednym z wielu w spectrum tzw. Cybernetyki kulturowej), miałoby na celu uczynić opinię publiczną bardziej przychylną planom neokonserwatystów pragnących umocnienia wpływów USA na Bliskim Wschodzie.

Sama nazwa Al-Kaidy miała powstać od nazwy bazy danych wywiadu USA, która zawierała nazwiska i dane ludzi opłacanych przez CIA podczas wojny rosyjsko-afgańskiej. Wedug podobnej koncepcji sama nazwa moze pochodzic od "all kidded"