Geografia Bułgarii: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m robot dodaje: zh:保加利亞地理 |
m robot dodaje: mk:Географија на Бугарија; zmiany kosmetyczne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[ |
[[Plik:Bulgaria mapa.png|thumb|Mapa Bułgarii]] |
||
[[Bułgaria]] – [[państwo]] położone w południowej [[Europa|Europie]] nad [[Morze Czarne|Morzem Czarnym]], w południowo-wschodniej części [[Półwysep Bałkański|Półwyspu Bałkańskiego]]. Od północy graniczy z [[Rumunia|Rumunią]], od zachodu z [[Serbia|Serbią]] i [[Macedonia|Macedonią]] od południa z [[Grecja|Grecją]] i [[Turcja|Turcją]]. Stolicą Bułgarii jest [[Sofia]] (1,1 mln mieszkańców), inne większe miasta to [[Płowdiw]], [[Warna]], [[Burgas]], [[Ruse]], [[Stara Zagora]], [[Plewen]] i [[Wraca]]. |
[[Bułgaria]] – [[państwo]] położone w południowej [[Europa|Europie]] nad [[Morze Czarne|Morzem Czarnym]], w południowo-wschodniej części [[Półwysep Bałkański|Półwyspu Bałkańskiego]]. Od północy graniczy z [[Rumunia|Rumunią]], od zachodu z [[Serbia|Serbią]] i [[Macedonia|Macedonią]] od południa z [[Grecja|Grecją]] i [[Turcja|Turcją]]. Stolicą Bułgarii jest [[Sofia]] (1,1 mln mieszkańców), inne większe miasta to [[Płowdiw]], [[Warna]], [[Burgas]], [[Ruse]], [[Stara Zagora]], [[Plewen]] i [[Wraca]]. |
||
[[ |
[[Plik:LocationBulgaria.svg|thumb]] |
||
* powierzchnia całkowita: 110 910 km² |
* powierzchnia całkowita: 110 910 km² |
||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
=== Warunki naturalne === |
=== Warunki naturalne === |
||
[[ |
[[Plik:Topographic Map of Bulgaria Polish.png|thumb|Mapa topograficzna Bułgarii]] |
||
[[ |
[[Plik:Strandzha-dinev-2.jpg|thumb|[[Strandża]], Bułgaria]] |
||
Około 60% powierzchni Bułgarii zajmują tereny wyżynne i górskie, średnie wzniesienie kraju wynosi ok. 470 m [[n.p.m.]] Wzdłuż północnej granicy rozciąga się [[Nizina Naddunajska (Bułgaria)|Nizina Naddunajska]], zajmująca całą północną część kraju. W środkowej części Bułgarii leży jej główny masyw górski – [[Stara Płanina]] (Bałkan) wraz z pasem [[Kotliny Zabałkańskie|Kotlin Zabałkańskich]] (Sofijska, Kazanłycka, Sliweńska i in.). W południowo-zachodniej Bułgarii leżą masywy górskie [[Rodopy]] i [[Pirin]] (na granicy z Grecją) oraz [[Riła]] (najwyższy szczyt Bułgarii i całego Półwyspu Bałkańskiego [[Musała]] – 2925 m [[n.p.m.]]). Bułgarię południowo-wschodnią zajmuje rozległa [[Nizina Górnotracka]], a na południe od niej, na granicy z Turcją, niskie góry [[Sakar]] i [[Strandża]]. |
Około 60% powierzchni Bułgarii zajmują tereny wyżynne i górskie, średnie wzniesienie kraju wynosi ok. 470 m [[n.p.m.]] Wzdłuż północnej granicy rozciąga się [[Nizina Naddunajska (Bułgaria)|Nizina Naddunajska]], zajmująca całą północną część kraju. W środkowej części Bułgarii leży jej główny masyw górski – [[Stara Płanina]] (Bałkan) wraz z pasem [[Kotliny Zabałkańskie|Kotlin Zabałkańskich]] (Sofijska, Kazanłycka, Sliweńska i in.). W południowo-zachodniej Bułgarii leżą masywy górskie [[Rodopy]] i [[Pirin]] (na granicy z Grecją) oraz [[Riła]] (najwyższy szczyt Bułgarii i całego Półwyspu Bałkańskiego [[Musała]] – 2925 m [[n.p.m.]]). Bułgarię południowo-wschodnią zajmuje rozległa [[Nizina Górnotracka]], a na południe od niej, na granicy z Turcją, niskie góry [[Sakar]] i [[Strandża]]. |
||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
=== Klimat === |
=== Klimat === |
||
Klimat Bułgarii jest [[klimat umiarkowany|umiarkowany]] ciepły, [[klimat kontynentalny|kontynentalny]], suchy, nad morzem [[klimat podzwrotnikowy|podzwrotnikowy]], wilgotniejszy. W górach występuje piętrowość klimatyczna. Średnia temperatura powietrza w styczniu wynosi od -6°C (w terenach górskich), -3°C (w centralnej części kraju) do 2°C (na południu kraju), w lipcu odpowiednio od 18°C, 23°C i 25°C. Średnia suma roczna opadów od 450 mm na północy, do 1200 mm w terenach górskich. Średnia temperatura powietrza i średnia suma opadów w stolicy kraju Sofii wynoszą: w styczniu -2°C i 42 mm, w lipcu 22°C i 60 mm. |
Klimat Bułgarii jest [[klimat umiarkowany|umiarkowany]] ciepły, [[klimat kontynentalny|kontynentalny]], suchy, nad morzem [[klimat podzwrotnikowy|podzwrotnikowy]], wilgotniejszy. W górach występuje piętrowość klimatyczna. Średnia temperatura powietrza w styczniu wynosi od -6 °C (w terenach górskich), -3 °C (w centralnej części kraju) do 2 °C (na południu kraju), w lipcu odpowiednio od 18 °C, 23 °C i 25 °C. Średnia suma roczna opadów od 450 mm na północy, do 1200 mm w terenach górskich. Średnia temperatura powietrza i średnia suma opadów w stolicy kraju Sofii wynoszą: w styczniu -2 °C i 42 mm, w lipcu 22 °C i 60 mm. |
||
=== Stosunki wodne === |
=== Stosunki wodne === |
||
{{main|Rzeki Bułgarii}} |
{{main|Rzeki Bułgarii}} |
||
[[ |
[[Plik:Pogled kum ezerata ot biloto.JPG|thumb|Siedem rilskich jezior]] |
||
[[Stara Płanina]] dzieli Bułgarię na [[zlewisko|zlewiska]] [[Morze Czarne|Morza Czarnego]] i [[Morze Egejskie|Morza Egejskiego]]. W zlewisku czarnomorskim najdłuższą rzeką jest [[Dunaj]] (długość 471 km w granicach Bułgarii), który jest rzeką graniczną z [[Rumunia|Rumunią]], wraz z dopływami: [[Łom]], [[Ogosta]], [[Iskyr]] (jest najdłuższą rzeką Bułgarii płynącą w całości w jej granicach), [[Osym]], [[Jantra]]. Ponadto największe rzeki zlewiska Morza Egejskiego to [[Marica]] z [[Tundża|Tundżą]] i [[Arda (rzeka)|Ardą]], [[Kamczija]], [[Struma]] oraz [[Mesta]]. Rzeki wyzyskiwane są głównie do nawadniania i produkcji energii elektrycznej. Jeziora są nieliczne i niewielkie, największe, typu lagunowego, występują głównie wzdłuż wybrzeża. W górach [[Pirin]] i [[Riła]] znajduje się około 260 jezior pochodzenia polodowcowego. W Starej Płaninie znajduje się największy wodospad w Bułgarii i zarazem największy w całych [[Bałkany|Bałkanach]] – [[Rajsko Praskalo]]. |
[[Stara Płanina]] dzieli Bułgarię na [[zlewisko|zlewiska]] [[Morze Czarne|Morza Czarnego]] i [[Morze Egejskie|Morza Egejskiego]]. W zlewisku czarnomorskim najdłuższą rzeką jest [[Dunaj]] (długość 471 km w granicach Bułgarii), który jest rzeką graniczną z [[Rumunia|Rumunią]], wraz z dopływami: [[Łom]], [[Ogosta]], [[Iskyr]] (jest najdłuższą rzeką Bułgarii płynącą w całości w jej granicach), [[Osym]], [[Jantra]]. Ponadto największe rzeki zlewiska Morza Egejskiego to [[Marica]] z [[Tundża|Tundżą]] i [[Arda (rzeka)|Ardą]], [[Kamczija]], [[Struma]] oraz [[Mesta]]. Rzeki wyzyskiwane są głównie do nawadniania i produkcji energii elektrycznej. Jeziora są nieliczne i niewielkie, największe, typu lagunowego, występują głównie wzdłuż wybrzeża. W górach [[Pirin]] i [[Riła]] znajduje się około 260 jezior pochodzenia polodowcowego. W Starej Płaninie znajduje się największy wodospad w Bułgarii i zarazem największy w całych [[Bałkany|Bałkanach]] – [[Rajsko Praskalo]]. |
||
=== Przyroda === |
=== Przyroda === |
||
Lasy pokrywają ok. 35% powierzchni kraju, do wysokości 700–1000 m występują głównie lasy [[dąb|dębowe]], do 1700–1800 m – lasy [[buk]]owe i bukowo-[[jodła|jodłowe]], w najwyższych piętrach gór do 2000–2300 m – lasy [[świerk]]owe, [[kosodrzewina]] i hale górskie. Na obszarach wyżynnych i nizinnych – zarośla krzewów zrzucających liście na zimę oraz zbiorowiska roślinności [[step |
Lasy pokrywają ok. 35% powierzchni kraju, do wysokości 700–1000 m występują głównie lasy [[dąb|dębowe]], do 1700–1800 m – lasy [[buk]]owe i bukowo-[[jodła|jodłowe]], w najwyższych piętrach gór do 2000–2300 m – lasy [[świerk]]owe, [[kosodrzewina]] i hale górskie. Na obszarach wyżynnych i nizinnych – zarośla krzewów zrzucających liście na zimę oraz zbiorowiska roślinności [[step]]owej w rejonie [[Dobrudża|Dobrudży]]. |
||
{{Geografia Europy}} |
{{Geografia Europy}} |
||
| Linia 60: | Linia 60: | ||
[[it:Geografia della Bulgaria]] |
[[it:Geografia della Bulgaria]] |
||
[[lt:Bulgarijos geografija]] |
[[lt:Bulgarijos geografija]] |
||
[[mk:Географија на Бугарија]] |
|||
[[no:Bulgarias geografi]] |
[[no:Bulgarias geografi]] |
||
[[nn:Bulgarsk geografi]] |
[[nn:Bulgarsk geografi]] |
||
Wersja z 06:33, 18 lip 2009
Bułgaria – państwo położone w południowej Europie nad Morzem Czarnym, w południowo-wschodniej części Półwyspu Bałkańskiego. Od północy graniczy z Rumunią, od zachodu z Serbią i Macedonią od południa z Grecją i Turcją. Stolicą Bułgarii jest Sofia (1,1 mln mieszkańców), inne większe miasta to Płowdiw, Warna, Burgas, Ruse, Stara Zagora, Plewen i Wraca.
- powierzchnia całkowita: 110 910 km²
- lądowa: 110 550 km²
- wodna: 360 km²
- najniższy punkt: Morze Czarne 0 m
- najwyższy punkt: Musała 2925 m
- całkowita granica lądowa: 1808 km
- długość wybrzeża: 378 km
- długość granic z sąsiadującymi państwami:
Warunki naturalne
Około 60% powierzchni Bułgarii zajmują tereny wyżynne i górskie, średnie wzniesienie kraju wynosi ok. 470 m n.p.m. Wzdłuż północnej granicy rozciąga się Nizina Naddunajska, zajmująca całą północną część kraju. W środkowej części Bułgarii leży jej główny masyw górski – Stara Płanina (Bałkan) wraz z pasem Kotlin Zabałkańskich (Sofijska, Kazanłycka, Sliweńska i in.). W południowo-zachodniej Bułgarii leżą masywy górskie Rodopy i Pirin (na granicy z Grecją) oraz Riła (najwyższy szczyt Bułgarii i całego Półwyspu Bałkańskiego Musała – 2925 m n.p.m.). Bułgarię południowo-wschodnią zajmuje rozległa Nizina Górnotracka, a na południe od niej, na granicy z Turcją, niskie góry Sakar i Strandża.
Największe góry w Bułgarii:
| Góra | Wysokość (m n.p.m.) |
Pasmo górskie |
|---|---|---|
| Musała | 2925 m | Riła |
| Wichren | 2915 m | Pirin |
| Botew | 2376 m | Stara Płanina |
Klimat
Klimat Bułgarii jest umiarkowany ciepły, kontynentalny, suchy, nad morzem podzwrotnikowy, wilgotniejszy. W górach występuje piętrowość klimatyczna. Średnia temperatura powietrza w styczniu wynosi od -6 °C (w terenach górskich), -3 °C (w centralnej części kraju) do 2 °C (na południu kraju), w lipcu odpowiednio od 18 °C, 23 °C i 25 °C. Średnia suma roczna opadów od 450 mm na północy, do 1200 mm w terenach górskich. Średnia temperatura powietrza i średnia suma opadów w stolicy kraju Sofii wynoszą: w styczniu -2 °C i 42 mm, w lipcu 22 °C i 60 mm.
Stosunki wodne
Stara Płanina dzieli Bułgarię na zlewiska Morza Czarnego i Morza Egejskiego. W zlewisku czarnomorskim najdłuższą rzeką jest Dunaj (długość 471 km w granicach Bułgarii), który jest rzeką graniczną z Rumunią, wraz z dopływami: Łom, Ogosta, Iskyr (jest najdłuższą rzeką Bułgarii płynącą w całości w jej granicach), Osym, Jantra. Ponadto największe rzeki zlewiska Morza Egejskiego to Marica z Tundżą i Ardą, Kamczija, Struma oraz Mesta. Rzeki wyzyskiwane są głównie do nawadniania i produkcji energii elektrycznej. Jeziora są nieliczne i niewielkie, największe, typu lagunowego, występują głównie wzdłuż wybrzeża. W górach Pirin i Riła znajduje się około 260 jezior pochodzenia polodowcowego. W Starej Płaninie znajduje się największy wodospad w Bułgarii i zarazem największy w całych Bałkanach – Rajsko Praskalo.
Przyroda
Lasy pokrywają ok. 35% powierzchni kraju, do wysokości 700–1000 m występują głównie lasy dębowe, do 1700–1800 m – lasy bukowe i bukowo-jodłowe, w najwyższych piętrach gór do 2000–2300 m – lasy świerkowe, kosodrzewina i hale górskie. Na obszarach wyżynnych i nizinnych – zarośla krzewów zrzucających liście na zimę oraz zbiorowiska roślinności stepowej w rejonie Dobrudży.