Pektolit: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m poprawa zapisu nagłówków, WP:SK |
|||
Linia 4: | Linia 4: | ||
Nazwa pochodzi od gr. ''pektos'' = złożony i ''lithos'' = kamień, skała |
Nazwa pochodzi od gr. ''pektos'' = złożony i ''lithos'' = kamień, skała |
||
== Właściwości |
== Właściwości == |
||
*[[Wzór chemiczny]]: '''Ca <sub>2</sub> Na [Si<sub>3</sub> O<sub>8</sub>OH]''' – zasadowy krzemian wapnia i sodu |
* [[Wzór chemiczny]]: '''Ca <sub>2</sub> Na [Si<sub>3</sub> O<sub>8</sub>OH]''' – zasadowy krzemian wapnia i sodu |
||
*[[Układ krystalograficzny]]: trójskośny |
* [[Układ krystalograficzny]]: trójskośny |
||
*[[Twardość]]: 5 |
* [[Twardość]]: 5 |
||
*[[Gęstość]]: 2,74- 2,9 |
* [[Gęstość]]: 2,74- 2,9 |
||
*[[Rysa (mineralogia)|Rysa]]: biała |
* [[Rysa (mineralogia)|Rysa]]: biała |
||
*[[Barwa]]: biała, szarawa, zielonkawa, żółtawa, bezbarwny |
* [[Barwa]]: biała, szarawa, zielonkawa, żółtawa, bezbarwny |
||
*[[Przełam]]: nierówny, drzazgowy |
* [[Przełam]]: nierówny, drzazgowy |
||
*[[Połysk]]: szklisty, jedwabisty, perłowy |
* [[Połysk]]: szklisty, jedwabisty, perłowy |
||
*[[Łupliwość]]: bardzo dobra |
* [[Łupliwość]]: bardzo dobra |
||
Zazwyczaj tworzy kryształy (często pseudojednoskośne) o [[pokrój kryształu|pokroju]] słupkowym, pręcikowym, igiełkowym. Czasami tworzy [[zbliźniaczenia]]. Występuje w [[skupienia minerałów|skupieniach]] zbitych, nerkowatych, groniastych, włóknistych o budowie promienistej. Jest kruchy, półprzezroczysty, czasami kryształy wykazują [[efekt kociego oka]]. |
Zazwyczaj tworzy kryształy (często pseudojednoskośne) o [[pokrój kryształu|pokroju]] słupkowym, pręcikowym, igiełkowym. Czasami tworzy [[zbliźniaczenia]]. Występuje w [[skupienia minerałów|skupieniach]] zbitych, nerkowatych, groniastych, włóknistych o budowie promienistej. Jest kruchy, półprzezroczysty, czasami kryształy wykazują [[efekt kociego oka]]. |
||
== Występowanie |
== Występowanie == |
||
Najczęściej spotykany jest w utworach hydrotermalnych, przeważnie w szczelinach, [[druza]]ch, pustkach pogazowych zasadowych [[skały magmowe|skał magmowych]] i [[pegmatyt]]ach. Występuje głównie w [[serpentynit]]ach, [[amfibolit]]ach, [[skarn]]ach, i [[marmur]]ach. <br> |
Najczęściej spotykany jest w utworach hydrotermalnych, przeważnie w szczelinach, [[druza]]ch, pustkach pogazowych zasadowych [[skały magmowe|skał magmowych]] i [[pegmatyt]]ach. Występuje głównie w [[serpentynit]]ach, [[amfibolit]]ach, [[skarn]]ach, i [[marmur]]ach. <br> |
||
Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak: [[zeolit]]y, [[kalcyt]], [[prehnit]], [[diopsyd]], [[grossular]], [[natrolit]], [[laumontyt]], [[heulandyt]]. |
Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak: [[zeolit]]y, [[kalcyt]], [[prehnit]], [[diopsyd]], [[grossular]], [[natrolit]], [[laumontyt]], [[heulandyt]]. |
||
'''Miejsca występowania:''' |
'''Miejsca występowania:''' |
||
*[[USA]] - Bergen Hill (Tunnel), New Jersey (piękne, białe i bezbarwne kryształy, osiągają wielkość kilku cm), Kalifornia, Arkansas (kryształy różowe), Alaska (niebieskozielone kryształy – tzw. '''„żad pektolitowy”''' ), |
* [[USA]] - Bergen Hill (Tunnel), New Jersey (piękne, białe i bezbarwne kryształy, osiągają wielkość kilku cm), Kalifornia, Arkansas (kryształy różowe), Alaska (niebieskozielone kryształy – tzw. '''„żad pektolitowy”''' ), |
||
*[[Kanada]] – rejon Ontario, Quebec (wspaniale wykształcone, niebieskozielone i białe kryształy), |
* [[Kanada]] – rejon Ontario, Quebec (wspaniale wykształcone, niebieskozielone i białe kryształy), |
||
*[[Dominikana]] (niebieskie i ciemnoniebieskie kryształy – tzw. '''larimar''' ), |
* [[Dominikana]] (niebieskie i ciemnoniebieskie kryształy – tzw. '''larimar''' ), |
||
*[[Włochy]], |
* [[Włochy]], |
||
*[[Szwecja]] (kryształy przypominają [[azbest]]), |
* [[Szwecja]] (kryształy przypominają [[azbest]]), |
||
*[[Czechy]], [[Wielka Brytania]], [[Rosja]], [[Maroko]], [[RPA]], [[Grenlandia]]. |
* [[Czechy]], [[Wielka Brytania]], [[Rosja]], [[Maroko]], [[RPA]], [[Grenlandia]]. |
||
'''W Polsce''' został stwierdzony w okolicach [[Bielsko-Biała|Bielska-Białej]] ([[Beskidy]]) i w Jordanowie k. Sobótki ([[Dolny Śląsk]]). |
'''W Polsce''' został stwierdzony w okolicach [[Bielsko-Biała|Bielska-Białej]] ([[Beskidy]]) i w Jordanowie k. Sobótki ([[Dolny Śląsk]]). |
||
== Zastosowanie |
== Zastosowanie == |
||
*ma znaczenie naukowe |
* ma znaczenie naukowe |
||
*jest cennym kamieniem kolekcjonerskim |
* jest cennym kamieniem kolekcjonerskim |
||
*czasami stosowany jako kamień jubilerski (nadaje się mu formę [[kaboszon]]ów, czasami [[szlif (jubilerstwo)|szlifuje]] fastkowo). |
* czasami stosowany jako kamień jubilerski (nadaje się mu formę [[kaboszon]]ów, czasami [[szlif (jubilerstwo)|szlifuje]] fastkowo). |
||
== Bibliografia |
== Bibliografia == |
||
* Źródła: ISBN 83-7073-050-7 |
* Źródła: ISBN 83-7073-050-7 |
||
**''artykuł rozbudowano na podst:'' |
** ''artykuł rozbudowano na podst:'' |
||
*J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG”Spirifer” W-wa 2005 |
* J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG”Spirifer” W-wa 2005 |
||
*A. Bolewski, A. Manecki – Mineralogia szczegółowa – Wyd. PAE W-wa 1993 |
* A. Bolewski, A. Manecki – Mineralogia szczegółowa – Wyd. PAE W-wa 1993 |
||
*W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. ”Alma - Press” 2003r. |
* W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. ”Alma - Press” 2003r. |
||
{{commons|category:Pectolite }} |
{{commons|category:Pectolite }} |
||
== Zobacz też |
== Zobacz też == |
||
* '''Galeria:''' [http://webmineral.com/specimens/picshow.php?id=898], [http://webmineral.com/specimens/picshow.php?id=1111], [http://www.mindat.org/photo-3947.html] |
* '''Galeria:''' [http://webmineral.com/specimens/picshow.php?id=898], [http://webmineral.com/specimens/picshow.php?id=1111], [http://www.mindat.org/photo-3947.html] |
||
Wersja z 15:51, 2 lip 2009
Pektolit (Yuksporyt) - minerał z gromady krzemianów. Należy do grupy minerałów rzadkich.
Nazwa pochodzi od gr. pektos = złożony i lithos = kamień, skała
Właściwości
- Wzór chemiczny: Ca 2 Na [Si3 O8OH] – zasadowy krzemian wapnia i sodu
- Układ krystalograficzny: trójskośny
- Twardość: 5
- Gęstość: 2,74- 2,9
- Rysa: biała
- Barwa: biała, szarawa, zielonkawa, żółtawa, bezbarwny
- Przełam: nierówny, drzazgowy
- Połysk: szklisty, jedwabisty, perłowy
- Łupliwość: bardzo dobra
Zazwyczaj tworzy kryształy (często pseudojednoskośne) o pokroju słupkowym, pręcikowym, igiełkowym. Czasami tworzy zbliźniaczenia. Występuje w skupieniach zbitych, nerkowatych, groniastych, włóknistych o budowie promienistej. Jest kruchy, półprzezroczysty, czasami kryształy wykazują efekt kociego oka.
Występowanie
Najczęściej spotykany jest w utworach hydrotermalnych, przeważnie w szczelinach, druzach, pustkach pogazowych zasadowych skał magmowych i pegmatytach. Występuje głównie w serpentynitach, amfibolitach, skarnach, i marmurach.
Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak: zeolity, kalcyt, prehnit, diopsyd, grossular, natrolit, laumontyt, heulandyt.
Miejsca występowania:
- USA - Bergen Hill (Tunnel), New Jersey (piękne, białe i bezbarwne kryształy, osiągają wielkość kilku cm), Kalifornia, Arkansas (kryształy różowe), Alaska (niebieskozielone kryształy – tzw. „żad pektolitowy” ),
- Kanada – rejon Ontario, Quebec (wspaniale wykształcone, niebieskozielone i białe kryształy),
- Dominikana (niebieskie i ciemnoniebieskie kryształy – tzw. larimar ),
- Włochy,
- Szwecja (kryształy przypominają azbest),
- Czechy, Wielka Brytania, Rosja, Maroko, RPA, Grenlandia.
W Polsce został stwierdzony w okolicach Bielska-Białej (Beskidy) i w Jordanowie k. Sobótki (Dolny Śląsk).
Zastosowanie
- ma znaczenie naukowe
- jest cennym kamieniem kolekcjonerskim
- czasami stosowany jako kamień jubilerski (nadaje się mu formę kaboszonów, czasami szlifuje fastkowo).
Bibliografia
- Źródła: ISBN 83-7073-050-7
- artykuł rozbudowano na podst:
- J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG”Spirifer” W-wa 2005
- A. Bolewski, A. Manecki – Mineralogia szczegółowa – Wyd. PAE W-wa 1993
- W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. ”Alma - Press” 2003r.