Portal:Lwów: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 22:55, 11 lut 2009

Lwów

w Polskiej Wikipedii

Panorama XVIII w. Lwowa

Lwów - jedno z najpiękniejszych miast, o ciekawej historii, niebanalnej i różnorodnej architekturze, wspaniałych mieszkańcach. Obecnie jest to miasto na Ukrainie, ale szczególnie bliskie Polakom, gdyż przez szereg stuleci związane było ściśle z historią Polski.

więcej...

Historia edytuj

Najważniejsze wydarzenia z historii Lwowa:

przed 981 i 1018 – przyłączenie Grodów Czerwieńskich (terenów na których powstał później Lwów) przez Mieszka I i Bolesława I Chrobrego do Polski;
1256 – założenie grodu przez księcia halicko-włodzimierskiego Daniela, który nazwał go tak na cześć swojego syna Lwa;
1339 – po bezpotomnej śmierci ostatniego władcy Bolesława Trojdenowicza z dynastii Piastów mazowieckich Lwów został odziedziczony przez jego wuja Kazimierza III Wielkiego;
1356 – Kazimierz Wielki nadał prawa miejskie (prawo magdeburskie), szerokie uprawnienia samorządowe, a także 70 łanów gruntu;
1370 – po śmierci Kazimierza Wielkiego król Ludwik Węgierski mianował namiestnikiem oddzielonej od korony polskiej Rusi Halickiej księcia Władysława Opolczyka;

1387 – Jadwiga Andegaweńska przywróciła zwierzchnictwo Polski nad Rusią Halicką;
1389–1434 – na mocy przywileju Władysława II Jagiełły powstało nowe województwo ruskie, obejmujące pięć ziem – chełmską, sanocką, przemyską, halicką i lwowską, ta ostatnia z powiatem żydaczowskim. Stolicą województwa został Lwów;
1414 – przeniesienie siedziby metropolity łacińskiego z Halicza do Lwowa. Pierwszym arcybiskupem lwowskim został Jan Rzeszowski;
1444 – król Władysław III Warneńczyk nadał miastu prawo składu, podstawę potęgi gospodarczej Lwowa;
czerwiec 1527 – wielki pożar, który strawił prawie wszystkie zabudowania w obrębie murów obronnych. Bogate miasto podniosło się z popiołów już w szacie renesansowej;
1648 – pod murami stanęły nieprzebrane rzesze czerni kozackiej i Tatarzy. Padł Wysoki Zamek, zdobyty przez Maksyma Krzywonosa. Samo miasto jednak obroniło się, płacąc olbrzymi okup Chmielnickiemu;

1 kwietnia 1656 – śluby lwowskie Jana Kazimierza;
1658 – wielkie zasługi miasta dla Rzeczypospolitej uhonorowane zostały nobilitacją Lwowa, którego obywatele mogli od tej pory posiadać i dziedziczyć dobra ziemskie, wysyłać posłów, tak jak Kraków i Wilno, na sejmy walne i elekcje;
1661 – król Jan Kazimierz podniósł do godności Akademii lwowskie kolegium jezuickie;
24 sierpnia 1675 – bitwa pod Lwowem. Jan III Sobieski pokonał Tatarów;
1704 – oblężenie, zajęcie i splądrowanie miasta przez Szwedów;
1772 – w sierpniu 1772 stanęła w Sankt Petersburgu konwencja rozbiorowa. Lwów przeszedł pod panowanie Habsburgów. We wrześniu oddziały austriackie dowodzone przez feldmarszałka Esterhazego zajęły Lwów, który ogłoszono stolicą tzw. Królestwa Galicji i Lodomerii;
listopad 1848 – wydarzenia rewolucyjne we Lwowie. Zbombardowanie centrum miasta przez wojska austriackie;

1867 – autonomia Galicji, szerokie uprawnienia samorządowe, stopniowa i coraz szersza polonizacja administracji, szkolnictwa, kultury;
1 listopada – 22 listopada 1918 – obrona Lwowa przez „Orlęta Lwowskie” po opanowaniu go przez Ukraińców;
1920 – Bitwa o Lwów podczas wojny polsko-bolszewickiej (m.in. bitwa pod Zadwórzem);
22 listopada 1920 – odznaczenie miasta Orderem Virtuti Militari przez naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego;
od 23 września 1939 do 29 czerwca 1941 – na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow pod okupacją radziecką, włączony do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej;
24–26 czerwca 1941 – krwawa masakra w lwowskich więzieniach dokonana przez wycofujących się ze Lwowa sowietów. Funkcjonariusze NKWD w okrutny sposób zamordowali ok. 7000 polskich i ukraińskich więźniów politycznych;
29 czerwca 1941 – zajęcie Lwowa przez wojska niemieckie. Okupacja hitlerowska trwała do 23 lipca 1944. Już w pierwszych jej dniach aresztowano i rozstrzelano grupę 25 wybitnych profesorów uczelni Lwowa i członków ich rodzin na Wzgórzach Wuleckich;
23–27 lipca 1944 – Akcja „Burza” we Lwowie;
1945–15 czerwca 1946 – „repatriacja lwowska”, którą można uznać za wypędzenie ludności polskiej zza Buga i Sanu do Polski, głównie na Ziemie Odzyskane;
1989 – początek odbudowy Cmentarza Obrońców Lwowa;
1991 – rozpad ZSRR, Lwów wszedł w skład niepodległej Ukrainy;
1998 – wpisanie Starego Śródmieścia i Wzgórza św. Jura na Listę Obiektów Światowego dziedzictwa Kultury UNESCO;
2001 — podczas podróży apostolskiej na Ukrainę papież Jan Paweł II odwiedził Lwów.

Zabytki edytuj

Stare Miasto, widok z wieży ratuszowej

Lwów jest jednym z najbogatszych w zabytki miast świata. W 1998 r. lwowskie Stare Miasto zostało zapisane na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Najważniejsze zabytki:

Katedra Łacińska z kaplicami: Kampianów i Boimów
Kaplica Boimów
Sobór św. Jura
Katedra ormiańska i dzielnica ormiańska
zespół Cerkwi Wołoskiej i ulica Ruska
Kościół Dominikanów
Kościół i klasztor Bernardynów
Kościół Jezuitów
Rynek:
- kamienica Królewska
- Czarna Kamienica
  Czarna Kamienica
- Kamienica Arcybiskupia
- Kamienica Bandinellich
- Ratusz
Kopiec Unii Lubelskiej
Teatr Miejski
Dworzec Główny
Uniwersytet Lwowski
Politechnika Lwowska
Cmentarz Łyczakowski z Cmentarzem Orląt
Cerkiew Przemienienia Pańskiego

Wydarzenia edytuj

Portal:Lwów/Wydarzenia

Aktualności edytuj

9 grudnia z powodu epidemii grypy we lwowskich szkołach odwołano zajęcia
3 grudnia w polskiej kawiarni "Premiera Lwowska" odbyło się uroczyste zakończenie sezonu 2009/2010 "LKS Pogoń Lwów"
Na Ukrainie odbyły się wybory samorządowe (31 października 2010)

Wyróżniony artykuł edytuj

Jan Czekanowski (ur. 6 października 1882 w Głuchowie, zm. 20 lipca 1965 w Szczecinie) – polski antropolog, etnograf, statystyk i językoznawca.

Uczęszczał do szkoły W. Górskiego w Warszawie a następnie przeniósł się do Libawy na Łotwie. W 1901 ukończył tam szkołę średnią. W 1902 zapisał się na uniwersytet w Zurychu. Studiował antropologię, anatomię, etnografię i matematykę. Był uczniem Rudolfa Martina, słynnego szwajcarskiego antropologa i autora klasycznego podręcznika Lehrbuch der Anthropologie, którego standardy do dziś są stosowane w antropologii.

W 1913 został kierownikiem Zakładu Antropologicznego na Uniwersytecie we Lwowie, gdzie stworzył lwowską szkołę antropologiczną oraz był rektorem w latach 1934–1936. Wprowadził nowatorską zasadę statystyki matematycznej. Mieszkał i pracował we Lwowie w latach 1913–1945.

Po II wojnie światowej osiadł w Poznaniu, gdzie kierował Katedrą Antropologii UAM. Przeprowadził badania dynamiki rozwoju ludności w okresie 1937–1946 i strat ludnościowych Polski. Był zwolennikiem kierunku statystycznego w badaniach antropologicznych.