Przejdź do zawartości

Berkut (jednostka specjalna): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne
poprawa linków
 
(Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 22 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2013-12}}
{{Inne znaczenia|ukraińskiej jednostki milicji|[[Berkut|inne znaczenia tego pojęcia]]}}
{{Inne znaczenia|ukraińskiej jednostki milicji|[[Berkut|inne znaczenia tego pojęcia]]}}
{{Jednostka wojskowa infobox
[[Plik:Berkut emblem.png|thumb|Logotyp Berkutu]]
|nazwa = Berkut
'''Berkut''' ([[Język ukraiński|ukr.]] Беркут) – wyspecjalizowana jednostka [[Milicja|milicji]] [[Ukraina|ukraińskiej]] podległa [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy|Ministerstwu Spraw Wewnętrznych]]. Została utworzona, w miejsce [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckich]] służb [[OMON]], po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości. Skupia się głównie na walce z [[Przestępczość zorganizowana|przestępczością zorganizowaną]], zabezpiecza zgromadzenia i manifestacje. Nazwa jednostki pochodzi od ukraińskiej nazwy [[Orzeł przedni|orła przedniego]]. Rozkazem MSW nr 144 z dnia 25 lutego 2014 roku o likwidacji oddziałów specjalnych milicji bezpieczeństwa publicznego, Berkut został zlikwidowany.
|nazwa oryginalna = Беркут
|znak = Cпеціальний підрозділ міліції громадської безпеки «Беркут».png
|kategoria wojska = paramilitarny
|motto = «Безпека народу — найвищий закон»<br />«Перемагає сильніший»<br />«Вище беркута ніхто не літає»
|grafika = Riot police by the building of the Cabinet of Ministers.jpg
|opis grafiki = Funkcjonariusze Berkutu przed budynkiem Rady Ministrów Ukrainy, 24 listopada 2013
|państwo = {{państwo|Ukraina}}<br />{{państwo|Krym}}
|sformowanie = 1992
|rozformowanie = 2014 (poza Krymem)
|nazwa wyróżniająca =
|patron =
|święto =
|nadanie sztandaru =
|rodowód = [[OMON]]
|kontynuacja =
|dowódca pierwszy =
|dowódca obecny =
|dowódca ostatni =
|działania zbrojne = [[Euromajdan]],<br />[[kryzys krymski]]
|numer =
|kryptonim =
|dyslokacja = [[Kijów]] i inne [[podział administracyjny Ukrainy|miasta obwodowe Ukrainy]]
|rodzaj sił zbrojnych =
|formacja =
|rodzaj wojsk =
|podległość = [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy]]<br />
|skład =
|odznaczenia =
|commons = Category:Berkut (Ukraine)
|www =
}}
'''Berkut''' ({{w języku|uk|Беркут}}) – wyspecjalizowana jednostka [[Ukraina|ukraińskiej]] [[Milicja (Ukraina)|milicji]] podległa [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy|Ministerstwu Spraw Wewnętrznych]]. Nazwa jednostki pochodzi od ukraińskiej nazwy [[Orzeł przedni|orła przedniego]]. Jednostka została utworzona w miejsce [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckich]] służb [[OMON]], po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości i miała skupiać się głównie na walce z [[Przestępczość zorganizowana|przestępczością zorganizowaną]], zabezpieczaniem zgromadzeń i manifestacji.


Jednostka brała udział w stłumieniu strajków górników w [[Donieckie Zagłębie Węglowe|Donbasie]] w latach 1989–1990<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.pravda.com.ua/articles/2021/10/16/7310383/ | tytuł = Шахтарські протести. Шлях до Незалежності | autor = Влад Азаров, Олександра Чернова, Тетяна Столярова | opublikowany = [[Ukraińska prawda]] | data = 16.10.2021 | język = uk | data dostępu = 2022-05-09}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://hromadske.ua/posts/strajk-sho-pamyatayut-shahtari-donbasu-pro-protesti-90-h | tytuł = Страйк. Що пам’ятають шахтарі Донбасу про протести 90-х | autor = Альона Вишницька, Анастасія Власова | opublikowany = [[Hromadśke.TV]] | data = 24.08.2019 | język = uk | data dostępu = 2022-05-09}}</ref> i [[Pogrzeb patriarchy Włodzimierza|pobiciu uczestników pogrzebu]] patriarchy [[Włodzimierz (Romaniuk)|Włodzimierza]] na [[plac Sofijski w Kijowie|placu Sofijskim]] w [[Kijów|Kijowie]] 18 lipca 1995 roku<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.jnsm.com.ua/h/0718Q/ | tytuł = Похорон патріарха Володимира (Романюка) | autor = Тетяна Євсєєва | opublikowany = Цей день в історії | data = 18.07.2018 | język = uk | data dostępu = 2022-05-09}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://gazeta.ua/articles/life/_cornij-vivtorok-na-pohoronah-svyaschenika-berkutivci-bili-viryan/848421 | tytuł = Чорний вівторок: на похоронах священика беркутівці били вірян | autor = | opublikowany = Gazeta.ua | data = | język = uk | data dostępu = 2022-05-09}}</ref>. Podczas [[Euromajdan]]u w latach 2013–2014 Berkut brał bezpośredni udział w pobiciach<ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Как "Беркут" избивал журналистов|url=https://www.youtube.com/watch?v=0lU-riX70Xw|opublikowany=Факти ICTV|data dostępu=2018-08-01|data=2013-12-03|język=uk}}</ref>, torturach<ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Ukraina. Wbijano mu gwoździe w ręce. Bułatow był torturowany|url=https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/774574,ukraina-lider-automajdanu-dmytro-bulatow-byl-torturowany.html|autor=|data=31.01.2014|data dostępu=2022-05-09}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Совет Европы: пытки "майдановцев" и российский след|url=https://www.bbc.com/russian/international/2015/01/150112_maidan_torture_european_council_report|autor=Виталий Червоненко|data=14.01.2015|opublikowany=[[BBC]]|data dostępu=2022-05-09}}</ref> i zabójstwach protestujących<ref>{{Cytuj stronę|opublikowany = [[Deutsche Welle]] |tytuł = Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані | data = 30.11.2016 |data dostępu = 2018-08-01 |url = https://www.dw.com/uk/%D1%82%D1%80%D0%B8-%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B8-%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%83-%D1%89%D0%BE-%D0%B2%D1%96%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%BE-%D0%BF%D1%80%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F-%D0%B7%D0%BB%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%BD%D1%96%D0%B2-%D0%BD%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%96/a-36523990 |język = uk}}</ref>. Pierwszy zabity przez Berkut został programista [[Pawło Mazurenko]] (zmarł 22 grudnia 2013 w szpitalu). 18 lutego 2014 po zabójstwach 15 protestujących został zabity pierwszy funkcjonariusz Berkutu<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.nebesnasotnya.in.ua/2018/02/11/spravy_majdanu_pohvylynna_rekonstrukija_18_lutogo_pershi/ |tytuł= Справи Майдану. Похвилинна відеореконструкція 18 лютого: перші силовики були убиті після того, як загинуло 15 протестувальників | data = 11.02.2018 | data dostępu=2018-08-01 |archiwum=https://web.archive.org/web/20180705150501/http://www.nebesnasotnya.in.ua/2018/02/11/spravy_majdanu_pohvylynna_rekonstrukija_18_lutogo_pershi/ | opublikowany = nebesnasotnya.in.ua|zarchiwizowano=2018-07-05 | język = uk}}</ref>.
== Zobacz też ==
{{Commonscat|Berkut (Ukraine)}}
* [[Protesty na Ukrainie]]


Rozkazem MSW nr 144 z dnia 25 lutego 2014 roku o likwidacji oddziałów specjalnych milicji bezpieczeństwa publicznego, Berkut został rozwiązany<ref>{{Cytuj stronę| url = http://www.pravda.com.ua/news/2014/02/26/7016297/ | tytuł = "Беркут" ліквідовано | opublikowany = Ukraińska prawda | data = 26.02.2014 | język = uk}}</ref>. Rozpoczęto postępowanie karne<ref>{{Cytuj stronę| autor = Наталія Мехед, Максим Сидоржевський | opublikowany = Deutsche Welle |tytuł = Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані | data = 30.11.2016 |data dostępu = 2018-08-01 |url = https://www.dw.com/uk/%D1%82%D1%80%D0%B8-%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B8-%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%83-%D1%89%D0%BE-%D0%B2%D1%96%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%BE-%D0%BF%D1%80%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F-%D0%B7%D0%BB%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%BD%D1%96%D0%B2-%D0%BD%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%96/a-36523990 |język = uk}}</ref>, skomplikowane przez zniszczenie dowodów rzeczowych w lipcu 2014<ref>{{Cytuj stronę |tytuł = У МВС знищені докази проти катів Майдану |opublikowany = OBOZREVATEL |data = 7.07.2014| data dostępu = 2018-08-01 |url = https://www.obozrevatel.com/ukr/crime/10453-u-mvs-znischeni-dokazi-proti-kativ-majdanu.htm |język = uk}}</ref>. 80% kierownictwa i 30% szeregowych byłego oddziału Berkut zostało zwolnionych z MSW<ref>{{Cytuj stronę|autor = |tytuł = Большинство бывших сотрудников "Беркута" продолжают службу в МВД. ДОКУМЕНТ |data = 19.08.2015| opublikowany = Цензор.НЕТ |data dostępu = 2018-08-01 |url = https://censor.net.ua/photo_news/348257/bolshinstvo_byvshih_sotrudnikov_berkuta_prodoljayut_slujbu_v_mvd_dokument |język = ru}}</ref>.
[[Kategoria:Służba Bezpieczeństwa Ukrainy]]

Część byłych pracowników Berkut uciekła do okupowanego Krymu i Rosji<ref>{{Cytuj stronę |tytuł = "Россия не бросила": как живется сотрудникам "Беркута" после переезда в Москву | opublikowany = [[RIA Nowosti]] |data = 21.11.2014 |data dostępu = 2018-08-01 |url = https://ria.ru/defense_safety/20141121/1034419320.html |język = ru}}</ref>, gdzie w roku 2014 utworzono z nich jednostkę o tej samej nazwie w składzie [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej|MSW Rosji]], od roku 2016 w składzie [[Federalna Służba Wojsk Gwardii Narodowej Rosji|Rosgwardii]]. Były naczelnik kijowskiego oddziału Berkut Serhij Kusjuk brał udział w rozegnaniu demonstracji przeciwko korupcji w Moskwie 13 czerwca 2017<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Опубликовано видео с экс-беркутовцем Кусюком, который командует силовиками в Москве |opublikowany = ТСН.ua |data = 2017-06-13 |data dostępu = 2018-08-01 |url = https://ru.tsn.ua/ukrayina/opublikovano-novoe-video-s-eks-berkutovcem-kusyukom-kotoryy-komanduet-silovikami-v-moskve-877158.html |język = ru}}</ref>.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

[[Kategoria:Policja na Ukrainie]]

Aktualna wersja na dzień 21:44, 21 paź 2023

Berkut
Беркут
«Безпека народу — найвищий закон»
«Перемагає сильніший»
«Вище беркута ніхто не літає»
Ilustracja
Funkcjonariusze Berkutu przed budynkiem Rady Ministrów Ukrainy, 24 listopada 2013
Historia
Państwo

 Ukraina
 Republika Krymu

Sformowanie

1992

Rozformowanie

2014 (poza Krymem)

Tradycje
Rodowód

OMON

Konflikty zbrojne
Euromajdan,
kryzys krymski
Organizacja
Dyslokacja

Kijów i inne miasta obwodowe Ukrainy

Podległość

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy

Berkut (ukr. Беркут) – wyspecjalizowana jednostka ukraińskiej milicji podległa Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Nazwa jednostki pochodzi od ukraińskiej nazwy orła przedniego. Jednostka została utworzona w miejsce radzieckich służb OMON, po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości i miała skupiać się głównie na walce z przestępczością zorganizowaną, zabezpieczaniem zgromadzeń i manifestacji.

Jednostka brała udział w stłumieniu strajków górników w Donbasie w latach 1989–1990[1][2] i pobiciu uczestników pogrzebu patriarchy Włodzimierza na placu Sofijskim w Kijowie 18 lipca 1995 roku[3][4]. Podczas Euromajdanu w latach 2013–2014 Berkut brał bezpośredni udział w pobiciach[5], torturach[6][7] i zabójstwach protestujących[8]. Pierwszy zabity przez Berkut został programista Pawło Mazurenko (zmarł 22 grudnia 2013 w szpitalu). 18 lutego 2014 po zabójstwach 15 protestujących został zabity pierwszy funkcjonariusz Berkutu[9].

Rozkazem MSW nr 144 z dnia 25 lutego 2014 roku o likwidacji oddziałów specjalnych milicji bezpieczeństwa publicznego, Berkut został rozwiązany[10]. Rozpoczęto postępowanie karne[11], skomplikowane przez zniszczenie dowodów rzeczowych w lipcu 2014[12]. 80% kierownictwa i 30% szeregowych byłego oddziału Berkut zostało zwolnionych z MSW[13].

Część byłych pracowników Berkut uciekła do okupowanego Krymu i Rosji[14], gdzie w roku 2014 utworzono z nich jednostkę o tej samej nazwie w składzie MSW Rosji, od roku 2016 w składzie Rosgwardii. Były naczelnik kijowskiego oddziału Berkut Serhij Kusjuk brał udział w rozegnaniu demonstracji przeciwko korupcji w Moskwie 13 czerwca 2017[15].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Влад Азаров, Олександра Чернова, Тетяна Столярова: Шахтарські протести. Шлях до Незалежності. Ukraińska prawda, 16.10.2021. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
  2. Альона Вишницька, Анастасія Власова: Страйк. Що пам’ятають шахтарі Донбасу про протести 90-х. Hromadśke.TV, 24.08.2019. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
  3. Тетяна Євсєєва: Похорон патріарха Володимира (Романюка). Цей день в історії, 18.07.2018. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
  4. Чорний вівторок: на похоронах священика беркутівці били вірян. Gazeta.ua. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
  5. Как "Беркут" избивал журналистов. Факти ICTV, 2013-12-03. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
  6. Ukraina. Wbijano mu gwoździe w ręce. Bułatow był torturowany. 31.01.2014. [dostęp 2022-05-09].
  7. Виталий Червоненко: Совет Европы: пытки "майдановцев" и российский след. BBC, 14.01.2015. [dostęp 2022-05-09].
  8. Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані. Deutsche Welle, 30.11.2016. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
  9. Справи Майдану. Похвилинна відеореконструкція 18 лютого: перші силовики були убиті після того, як загинуло 15 протестувальників. nebesnasotnya.in.ua, 11.02.2018. [dostęp 2018-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-05)]. (ukr.).
  10. "Беркут" ліквідовано. Ukraińska prawda, 26.02.2014. (ukr.).
  11. Наталія Мехед, Максим Сидоржевський: Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані. Deutsche Welle, 30.11.2016. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
  12. У МВС знищені докази проти катів Майдану. OBOZREVATEL, 7.07.2014. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
  13. Большинство бывших сотрудников "Беркута" продолжают службу в МВД. ДОКУМЕНТ. Цензор.НЕТ, 19.08.2015. [dostęp 2018-08-01]. (ros.).
  14. "Россия не бросила": как живется сотрудникам "Беркута" после переезда в Москву. RIA Nowosti, 21.11.2014. [dostęp 2018-08-01]. (ros.).
  15. Опубликовано видео с экс-беркутовцем Кусюком, который командует силовиками в Москве. ТСН.ua, 2017-06-13. [dostęp 2018-08-01]. (ros.).