Berkut (jednostka specjalna): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne merytoryczne |
Orbwiki107 (dyskusja | edycje) poprawa linków |
||
(Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 22 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Dopracować|źródła=2013-12}} |
|||
{{Inne znaczenia|ukraińskiej jednostki milicji|[[Berkut|inne znaczenia tego pojęcia]]}} |
{{Inne znaczenia|ukraińskiej jednostki milicji|[[Berkut|inne znaczenia tego pojęcia]]}} |
||
{{Jednostka wojskowa infobox |
|||
[[Plik:Berkut emblem.png|thumb|Logotyp Berkutu]] |
|||
|nazwa = Berkut |
|||
⚫ | '''Berkut''' ( |
||
|nazwa oryginalna = Беркут |
|||
|znak = Cпеціальний підрозділ міліції громадської безпеки «Беркут».png |
|||
|kategoria wojska = paramilitarny |
|||
|motto = «Безпека народу — найвищий закон»<br />«Перемагає сильніший»<br />«Вище беркута ніхто не літає» |
|||
|grafika = Riot police by the building of the Cabinet of Ministers.jpg |
|||
|opis grafiki = Funkcjonariusze Berkutu przed budynkiem Rady Ministrów Ukrainy, 24 listopada 2013 |
|||
|państwo = {{państwo|Ukraina}}<br />{{państwo|Krym}} |
|||
|sformowanie = 1992 |
|||
|rozformowanie = 2014 (poza Krymem) |
|||
|nazwa wyróżniająca = |
|||
|patron = |
|||
|święto = |
|||
|nadanie sztandaru = |
|||
|rodowód = [[OMON]] |
|||
|kontynuacja = |
|||
|dowódca pierwszy = |
|||
|dowódca obecny = |
|||
|dowódca ostatni = |
|||
|działania zbrojne = [[Euromajdan]],<br />[[kryzys krymski]] |
|||
|numer = |
|||
|kryptonim = |
|||
|dyslokacja = [[Kijów]] i inne [[podział administracyjny Ukrainy|miasta obwodowe Ukrainy]] |
|||
|rodzaj sił zbrojnych = |
|||
|formacja = |
|||
|rodzaj wojsk = |
|||
|podległość = [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy]]<br /> |
|||
|skład = |
|||
|odznaczenia = |
|||
|commons = Category:Berkut (Ukraine) |
|||
|www = |
|||
}} |
|||
⚫ | '''Berkut''' ({{w języku|uk|Беркут}}) – wyspecjalizowana jednostka [[Ukraina|ukraińskiej]] [[Milicja (Ukraina)|milicji]] podległa [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy|Ministerstwu Spraw Wewnętrznych]]. Nazwa jednostki pochodzi od ukraińskiej nazwy [[Orzeł przedni|orła przedniego]]. Jednostka została utworzona w miejsce [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckich]] służb [[OMON]], po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości i miała skupiać się głównie na walce z [[Przestępczość zorganizowana|przestępczością zorganizowaną]], zabezpieczaniem zgromadzeń i manifestacji. |
||
Jednostka brała udział w stłumieniu strajków górników w [[Donieckie Zagłębie Węglowe|Donbasie]] w latach 1989–1990<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.pravda.com.ua/articles/2021/10/16/7310383/ | tytuł = Шахтарські протести. Шлях до Незалежності | autor = Влад Азаров, Олександра Чернова, Тетяна Столярова | opublikowany = [[Ukraińska prawda]] | data = 16.10.2021 | język = uk | data dostępu = 2022-05-09}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://hromadske.ua/posts/strajk-sho-pamyatayut-shahtari-donbasu-pro-protesti-90-h | tytuł = Страйк. Що пам’ятають шахтарі Донбасу про протести 90-х | autor = Альона Вишницька, Анастасія Власова | opublikowany = [[Hromadśke.TV]] | data = 24.08.2019 | język = uk | data dostępu = 2022-05-09}}</ref> i [[Pogrzeb patriarchy Włodzimierza|pobiciu uczestników pogrzebu]] patriarchy [[Włodzimierz (Romaniuk)|Włodzimierza]] na [[plac Sofijski w Kijowie|placu Sofijskim]] w [[Kijów|Kijowie]] 18 lipca 1995 roku<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.jnsm.com.ua/h/0718Q/ | tytuł = Похорон патріарха Володимира (Романюка) | autor = Тетяна Євсєєва | opublikowany = Цей день в історії | data = 18.07.2018 | język = uk | data dostępu = 2022-05-09}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://gazeta.ua/articles/life/_cornij-vivtorok-na-pohoronah-svyaschenika-berkutivci-bili-viryan/848421 | tytuł = Чорний вівторок: на похоронах священика беркутівці били вірян | autor = | opublikowany = Gazeta.ua | data = | język = uk | data dostępu = 2022-05-09}}</ref>. Podczas [[Euromajdan]]u w latach 2013–2014 Berkut brał bezpośredni udział w pobiciach<ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Как "Беркут" избивал журналистов|url=https://www.youtube.com/watch?v=0lU-riX70Xw|opublikowany=Факти ICTV|data dostępu=2018-08-01|data=2013-12-03|język=uk}}</ref>, torturach<ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Ukraina. Wbijano mu gwoździe w ręce. Bułatow był torturowany|url=https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/774574,ukraina-lider-automajdanu-dmytro-bulatow-byl-torturowany.html|autor=|data=31.01.2014|data dostępu=2022-05-09}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Совет Европы: пытки "майдановцев" и российский след|url=https://www.bbc.com/russian/international/2015/01/150112_maidan_torture_european_council_report|autor=Виталий Червоненко|data=14.01.2015|opublikowany=[[BBC]]|data dostępu=2022-05-09}}</ref> i zabójstwach protestujących<ref>{{Cytuj stronę|opublikowany = [[Deutsche Welle]] |tytuł = Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані | data = 30.11.2016 |data dostępu = 2018-08-01 |url = https://www.dw.com/uk/%D1%82%D1%80%D0%B8-%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B8-%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%83-%D1%89%D0%BE-%D0%B2%D1%96%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%BE-%D0%BF%D1%80%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F-%D0%B7%D0%BB%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%BD%D1%96%D0%B2-%D0%BD%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%96/a-36523990 |język = uk}}</ref>. Pierwszy zabity przez Berkut został programista [[Pawło Mazurenko]] (zmarł 22 grudnia 2013 w szpitalu). 18 lutego 2014 po zabójstwach 15 protestujących został zabity pierwszy funkcjonariusz Berkutu<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.nebesnasotnya.in.ua/2018/02/11/spravy_majdanu_pohvylynna_rekonstrukija_18_lutogo_pershi/ |tytuł= Справи Майдану. Похвилинна відеореконструкція 18 лютого: перші силовики були убиті після того, як загинуло 15 протестувальників | data = 11.02.2018 | data dostępu=2018-08-01 |archiwum=https://web.archive.org/web/20180705150501/http://www.nebesnasotnya.in.ua/2018/02/11/spravy_majdanu_pohvylynna_rekonstrukija_18_lutogo_pershi/ | opublikowany = nebesnasotnya.in.ua|zarchiwizowano=2018-07-05 | język = uk}}</ref>. |
|||
== Zobacz też == |
|||
{{Commonscat|Berkut (Ukraine)}} |
|||
⚫ | |||
Rozkazem MSW nr 144 z dnia 25 lutego 2014 roku o likwidacji oddziałów specjalnych milicji bezpieczeństwa publicznego, Berkut został rozwiązany<ref>{{Cytuj stronę| url = http://www.pravda.com.ua/news/2014/02/26/7016297/ | tytuł = "Беркут" ліквідовано | opublikowany = Ukraińska prawda | data = 26.02.2014 | język = uk}}</ref>. Rozpoczęto postępowanie karne<ref>{{Cytuj stronę| autor = Наталія Мехед, Максим Сидоржевський | opublikowany = Deutsche Welle |tytuł = Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані | data = 30.11.2016 |data dostępu = 2018-08-01 |url = https://www.dw.com/uk/%D1%82%D1%80%D0%B8-%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B8-%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%83-%D1%89%D0%BE-%D0%B2%D1%96%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%BE-%D0%BF%D1%80%D0%BE-%D1%80%D0%BE%D0%B7%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F-%D0%B7%D0%BB%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%BD%D1%96%D0%B2-%D0%BD%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%96/a-36523990 |język = uk}}</ref>, skomplikowane przez zniszczenie dowodów rzeczowych w lipcu 2014<ref>{{Cytuj stronę |tytuł = У МВС знищені докази проти катів Майдану |opublikowany = OBOZREVATEL |data = 7.07.2014| data dostępu = 2018-08-01 |url = https://www.obozrevatel.com/ukr/crime/10453-u-mvs-znischeni-dokazi-proti-kativ-majdanu.htm |język = uk}}</ref>. 80% kierownictwa i 30% szeregowych byłego oddziału Berkut zostało zwolnionych z MSW<ref>{{Cytuj stronę|autor = |tytuł = Большинство бывших сотрудников "Беркута" продолжают службу в МВД. ДОКУМЕНТ |data = 19.08.2015| opublikowany = Цензор.НЕТ |data dostępu = 2018-08-01 |url = https://censor.net.ua/photo_news/348257/bolshinstvo_byvshih_sotrudnikov_berkuta_prodoljayut_slujbu_v_mvd_dokument |język = ru}}</ref>. |
|||
[[Kategoria:Służba Bezpieczeństwa Ukrainy]] |
|||
Część byłych pracowników Berkut uciekła do okupowanego Krymu i Rosji<ref>{{Cytuj stronę |tytuł = "Россия не бросила": как живется сотрудникам "Беркута" после переезда в Москву | opublikowany = [[RIA Nowosti]] |data = 21.11.2014 |data dostępu = 2018-08-01 |url = https://ria.ru/defense_safety/20141121/1034419320.html |język = ru}}</ref>, gdzie w roku 2014 utworzono z nich jednostkę o tej samej nazwie w składzie [[Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej|MSW Rosji]], od roku 2016 w składzie [[Federalna Służba Wojsk Gwardii Narodowej Rosji|Rosgwardii]]. Były naczelnik kijowskiego oddziału Berkut Serhij Kusjuk brał udział w rozegnaniu demonstracji przeciwko korupcji w Moskwie 13 czerwca 2017<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Опубликовано видео с экс-беркутовцем Кусюком, который командует силовиками в Москве |opublikowany = ТСН.ua |data = 2017-06-13 |data dostępu = 2018-08-01 |url = https://ru.tsn.ua/ukrayina/opublikovano-novoe-video-s-eks-berkutovcem-kusyukom-kotoryy-komanduet-silovikami-v-moskve-877158.html |język = ru}}</ref>. |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
⚫ |
Aktualna wersja na dzień 21:44, 21 paź 2023
«Безпека народу — найвищий закон» «Перемагає сильніший» «Вище беркута ніхто не літає» | |
Funkcjonariusze Berkutu przed budynkiem Rady Ministrów Ukrainy, 24 listopada 2013 | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1992 |
Rozformowanie |
2014 (poza Krymem) |
Tradycje | |
Rodowód | |
Konflikty zbrojne | |
Euromajdan, kryzys krymski | |
Organizacja | |
Dyslokacja |
Kijów i inne miasta obwodowe Ukrainy |
Podległość |
Berkut (ukr. Беркут) – wyspecjalizowana jednostka ukraińskiej milicji podległa Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Nazwa jednostki pochodzi od ukraińskiej nazwy orła przedniego. Jednostka została utworzona w miejsce radzieckich służb OMON, po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości i miała skupiać się głównie na walce z przestępczością zorganizowaną, zabezpieczaniem zgromadzeń i manifestacji.
Jednostka brała udział w stłumieniu strajków górników w Donbasie w latach 1989–1990[1][2] i pobiciu uczestników pogrzebu patriarchy Włodzimierza na placu Sofijskim w Kijowie 18 lipca 1995 roku[3][4]. Podczas Euromajdanu w latach 2013–2014 Berkut brał bezpośredni udział w pobiciach[5], torturach[6][7] i zabójstwach protestujących[8]. Pierwszy zabity przez Berkut został programista Pawło Mazurenko (zmarł 22 grudnia 2013 w szpitalu). 18 lutego 2014 po zabójstwach 15 protestujących został zabity pierwszy funkcjonariusz Berkutu[9].
Rozkazem MSW nr 144 z dnia 25 lutego 2014 roku o likwidacji oddziałów specjalnych milicji bezpieczeństwa publicznego, Berkut został rozwiązany[10]. Rozpoczęto postępowanie karne[11], skomplikowane przez zniszczenie dowodów rzeczowych w lipcu 2014[12]. 80% kierownictwa i 30% szeregowych byłego oddziału Berkut zostało zwolnionych z MSW[13].
Część byłych pracowników Berkut uciekła do okupowanego Krymu i Rosji[14], gdzie w roku 2014 utworzono z nich jednostkę o tej samej nazwie w składzie MSW Rosji, od roku 2016 w składzie Rosgwardii. Były naczelnik kijowskiego oddziału Berkut Serhij Kusjuk brał udział w rozegnaniu demonstracji przeciwko korupcji w Moskwie 13 czerwca 2017[15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Влад Азаров, Олександра Чернова, Тетяна Столярова: Шахтарські протести. Шлях до Незалежності. Ukraińska prawda, 16.10.2021. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
- ↑ Альона Вишницька, Анастасія Власова: Страйк. Що пам’ятають шахтарі Донбасу про протести 90-х. Hromadśke.TV, 24.08.2019. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
- ↑ Тетяна Євсєєва: Похорон патріарха Володимира (Романюка). Цей день в історії, 18.07.2018. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
- ↑ Чорний вівторок: на похоронах священика беркутівці били вірян. Gazeta.ua. [dostęp 2022-05-09]. (ukr.).
- ↑ Как "Беркут" избивал журналистов. Факти ICTV, 2013-12-03. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
- ↑ Ukraina. Wbijano mu gwoździe w ręce. Bułatow był torturowany. 31.01.2014. [dostęp 2022-05-09].
- ↑ Виталий Червоненко: Совет Европы: пытки "майдановцев" и российский след. BBC, 14.01.2015. [dostęp 2022-05-09].
- ↑ Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані. Deutsche Welle, 30.11.2016. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
- ↑ Справи Майдану. Похвилинна відеореконструкція 18 лютого: перші силовики були убиті після того, як загинуло 15 протестувальників. nebesnasotnya.in.ua, 11.02.2018. [dostęp 2018-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-05)]. (ukr.).
- ↑ "Беркут" ліквідовано. Ukraińska prawda, 26.02.2014. (ukr.).
- ↑ Наталія Мехед, Максим Сидоржевський: Три роки потому: Що відомо про розслідування злочинів на Майдані. Deutsche Welle, 30.11.2016. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
- ↑ У МВС знищені докази проти катів Майдану. OBOZREVATEL, 7.07.2014. [dostęp 2018-08-01]. (ukr.).
- ↑ Большинство бывших сотрудников "Беркута" продолжают службу в МВД. ДОКУМЕНТ. Цензор.НЕТ, 19.08.2015. [dostęp 2018-08-01]. (ros.).
- ↑ "Россия не бросила": как живется сотрудникам "Беркута" после переезда в Москву. RIA Nowosti, 21.11.2014. [dostęp 2018-08-01]. (ros.).
- ↑ Опубликовано видео с экс-беркутовцем Кусюком, который командует силовиками в Москве. ТСН.ua, 2017-06-13. [dostęp 2018-08-01]. (ros.).