Przejdź do zawartości

Klub Sportowy Cracovia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Klub ten nie jest uznawany, lecz potwierdzony, jako najstarszy nieprzerwanie istniejący w Polsce.
m jęz.
 
(Nie pokazano 46 wersji utworzonych przez 34 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Inne znaczenia|klubu sportowego Cracovia|artykuły dotyczące poszczególnych sekcji oraz [[Cracovia|inne znaczenia tego słowa]]}}
{{Inne znaczenia|klubu sportowego Cracovia|artykuły dotyczące poszczególnych sekcji oraz [[Cracovia|inne znaczenia tego słowa]]}}
'''Cracovia''' ([[pleonazm|błędnie]] nazywana Cracovią Kraków) – Najstarszy nieprzerwanie istniejący polski [[klub sportowy]], założony 13 czerwca 1906 roku<ref>[http://www.wikipasy.pl/Grafika:Nowa_Reforma_1906-06-13.jpg dziennik "Nowa Reforma" nr 132 z 13 czerwca 1906]</ref> w [[Kraków|Krakowie]]. W Cracovii łącznie działały 32 sekcje sportowe.
'''Cracovia''' (błędnie nazywana Cracovią Kraków) – uznawany za najstarszy nieprzerwanie istniejący [[Polska|polski]] [[klub sportowy]], założony 13 czerwca 1906 roku<ref>[https://www.wikipasy.pl/Plik:Nowa_Reforma_1906-06-13.jpg dziennik "Nowa Reforma" nr 132 z 13 czerwca 1906]</ref> w [[Kraków|Krakowie]], jako Akademicki Klub Footballistów. W Cracovii łącznie działały 32 sekcje sportowe.
[[Plik:Cracovia Krakau.svg|thumb|240px|Herb Cracovii]]


== Struktura organizacyjna ==
== Struktura organizacyjna ==
* '''Klub "KS Cracovia 1906"''' – Stowarzyszenie. Zajmuje się sportami indywidualnymi i amatorskimi sekcjami sportów drużynowych.
* '''Klub "KS Cracovia 1906"''' – Stowarzyszenie. Zajmuje się sportami indywidualnymi i amatorskimi sekcjami sportów drużynowych.
* '''Miejski Klub Sportowy Cracovia Sportowa Spółka Akcyjna''' – założona w 1998 roku pierwotnie jako spółka KS Cracovia i Gminy Kraków. Od 2003 początkowo mniejszościowy, a później większościowy pakiet akcji ma w niej firma [[Comarch]]. MKS Cracovia SSA zajmuje się zawodowymi sekcjami sportów drużynowych.
* '''Miejski Klub Sportowy Cracovia Sportowa Spółka Akcyjna''' – założona w 1998 roku pierwotnie jako spółka KS Cracovia i Gminy Kraków. Od 2003 początkowo mniejszościowy, a później większościowy pakiet akcji ma w niej firma [[Comarch|ComArch]]. MKS Cracovia SSA zajmuje się zawodowymi sekcjami sportów drużynowych.
* '''Akademia Mistrzów Cracovia''' - szkółka piłkarska dla dzieci i młodzieży
* '''Akademia Mistrzów Cracovia''' szkółka piłkarska dla dzieci i młodzieży
* '''Szkoła Mistrzostwa Sportowego im. Józefa Kałuży i Henryka Reymana''' - [[Szkoła mistrzostwa sportowego]] prowadzona przez MKS Cracovia SSA. Obecnie [[liceum]], w przeszłości również [[gimnazjum]].
* '''Szkoła Mistrzostwa Sportowego im. Józefa Kałuży i Henryka Reymana''' [[Szkoła mistrzostwa sportowego]] prowadzona przez MKS Cracovia SSA. Obecnie [[liceum]], w przeszłości również [[gimnazjum]].
* '''Fundacja "100 lat KS Cracovia"''' – fundacja współfinansująca działalność klubu, głównie zajęcia z dziećmi i młodzieżą w KS Cracovia 1906. Ma status [[organizacja pożytku publicznego|organizacji pożytku publicznego]].
* '''Fundacja "100 lat KS Cracovia"''' – fundacja współfinansująca działalność klubu, głównie zajęcia z dziećmi i młodzieżą w KS Cracovia 1906. Ma status [[organizacja pożytku publicznego|organizacji pożytku publicznego]].
* '''Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Wspierania Młodych Talentów "100 Lat Cracovia"''' – stowarzyszenie współfinansujące szkółki piłkarskie i hokejowe MKS Cracovia. Ma status [[organizacja pożytku publicznego|organizacji pożytku publicznego]].
* '''Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Wspierania Młodych Talentów "100 Lat Cracovia"''' – stowarzyszenie współfinansujące szkółki piłkarskie i hokejowe MKS Cracovia. Ma status [[organizacja pożytku publicznego|organizacji pożytku publicznego]].
* '''Ośrodek Sportowo – Rekreacyjny Klub 1906''' – prowadzony przez KS Cracovia 1906 ośrodek organizujący zajęcia sportowo-rekreacyjne.
* '''Ośrodek Sportowo – Rekreacyjny Klub 1906''' – prowadzony przez KS Cracovia 1906 ośrodek organizujący zajęcia sportowo-rekreacyjne.
* '''Stowarzyszenie "Cracovia To My"''' – organizacja kibiców Cracovii. Początkowo działała pod nazwą Stowarzyszenie "Tylko Cracovia".<ref>https://stadionowioprawcy.net/bez-kategorii/nowa-nazwa-stowarzyszenia-kibicow-cracovii/ "Nowa nazwa Stowarzyszenia Kibiców Cracovii" stadionowioprawcy.net</ref>
* '''Stowarzyszenie "Cracovia To My"''' – organizacja kibiców Cracovii. Początkowo działała pod nazwą Stowarzyszenie "Tylko Cracovia"<ref>https://stadionowioprawcy.net/bez-kategorii/nowa-nazwa-stowarzyszenia-kibicow-cracovii/ "Nowa nazwa Stowarzyszenia Kibiców Cracovii" stadionowioprawcy.net</ref>.
* '''"Opravcy"''' – grupa kibiców tzw. [[Ultras (sport)|ultras]] zajmująca się organizowaniem opraw na meczach.
* '''"Opravcy"''' – grupa kibiców tzw. [[Ultras (sport)|ultras]] zajmująca się organizowaniem opraw na meczach.
* ponadto obecnie w likwidacji lub istniały w przeszłości
* ponadto obecnie w likwidacji lub istniały w przeszłości
Linia 20: Linia 19:


== Informacje ogólne ==
== Informacje ogólne ==
* '''Pełna nazwa''': Klub Sportowy Cracovia (12 sekcji sportowych) oraz Miejski Klub Sportowy Cracovia SSA (2 sekcje sportowe)
* '''Pełna nazwa''': Klub Sportowy Cracovia (12 sekcji sportowych) oraz Klub Sportowy Cracovia SA (2 sekcje sportowe)
* '''Data założenia''': Klub Sportowy Cracovia – 13 czerwca 1906, MKS Cracovia SSA – 1998
* '''Data założenia''': Klub Sportowy Cracovia – 13 czerwca 1906, KS Cracovia SA – 1998
* '''Barwy''': biało-czerwone
* '''Barwy''': biało-czerwone
* '''Przydomki klubu używane przez kibiców''': Pasy
* '''Przydomki klubu używane przez kibiców''': Pasy
* '''Adresy''': KS Cracovia – al. 3 Maja 11A (Park Jordana), 30-062 Kraków oraz MKS Cracovia SSA – ul. Wielicka 101, 30-552 Kraków
* '''Adresy''': KS Cracovia – al. 3 Maja 11A (Park Jordana), 30-062 Kraków oraz KS Cracovia SA – ul. Wielicka 101, 30-552 Kraków
* '''Prezes''': [[Józef Lassota]] (KS Cracovia) oraz [[Mateusz Dróżdż]] (MKS Cracovia SSA; zastąpił zmarłego w grudniu 2023 [[Janusz Filipiak|Janusza Filipiaka]])<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2024-01-23 |opublikowany = krakow.wyborcza.pl |url = https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,35800,30618395,cracovia-znalazla-prezesa-zostal-nim-mateusz-drozdz.html}}</ref>
* '''Prezes''': [[Józef Lassota]] (KS Cracovia) oraz prof. [[Janusz Filipiak]] (MKS Cracovia SSA)


== Historia ==
== Historia ==
Cracovia powstała w 1906 jako drużyna akademicka. Pierwszy mecz zawodnicy meczu 23 września tego samego roku z drużyną biało-czerwonych{{Doprecyzuj|doprecyzuj!|data=2024-11}}{{Odn|Gawędzki|2016|s=20}}. Miesiąc później rozegrany został rewanż na boisku o rozmiarach 120 na 150{{Odn|Gawędzki|2016|s=20}}. Rywalizacja zakończyła się remisem 1:1. Strzelcem pierwszej bramki w historii Cracovii został [[Tadeusz Zabrza]]{{Odn|Gawędzki|2016|s=20}}. W 1907 doszło do połączenia drużyną Biało-Czerwoni i przyjęcia biało-czerwonych barw jako klubowe. W tym samym roku szeregi klubu zasiliła drużyna Wisły Kraków{{Odn|Gawędzki|2016|s=23}}. 27 listopada 1909 roku sporządzony został pierwszy klubowy statut{{Odn|Gawędzki|2016|s=18}}. W 1913 drużyna zdobyła tytuł Mistrza Galicji. Było to pierwsze trofeum w historii klubu{{Odn|Gawędzki|2016|s=97}}. W pierwszym sezonie 1921 Cracovia wygrała prawie wszystkie spotkania ligowe bilansem 64 goli strzelonych i 10 straconych zdobywając pierwsze mistrzostwo Polski{{Odn|Gawędzki|2016|s=125}}. W grudniu tego samego roku 7 z nich zostało powołanych do reprezentacji Polski na pierwszy w historii mecz reprezentacji polski przeciwko reprezentacji Węgier{{Odn|Gawędzki|2016|s=130}}. W kolejnym sezonie do mistrzowskiej drużyny dołączyli: [[Antoni Zasada]], [[Jan Prochowski]] oraz [[Mieczysław Zimowski]]{{Odn|Gawędzki|2016|s=133}}. Podczas przygotowań pokonali 8:2 drużynę Pogonii Katowice{{Odn|Gawędzki|2016|s=134}}. W marcu tego samego roku przegrali spotkania sparingowe z czeskimi drużynami Unionu Ziżkov i Spartą Praga{{Odn|Gawędzki|2016|s=136}}.

W lipcu 2002 właścicielem Cracovii została firma [[Comarch]]{{Odn|Gawędzki|2016|s=348}}. Nowy właściel spłacił długi zaś trenerem został [[Wojciech Stawowy]]. Do drużyny dołączyli zawodnicy proszowianki oraz Szczakowianki{{Odn|Gawędzki|2016|s=348}}. Drużyna na swoim boisku rozbiła m .n Ładę Biłgoraj, Pogoń Staszów i ŁKS Niedźwiedź. W derbowym spotkaniu pokonali drużynę [[Hutnik Kraków|Hutnika Kraków]].J jesienny bilans drużyny wynosił 11 zwycięstw 4 remisy i jedna porażka{{Odn|Gawędzki|2016|s=348}}. Również w rundzie rewanżowej wygrała znaczną większość spotkań a awans ostatecznie uzyskała po wygranej 2:0 z drużyną Motoru Lublin{{Odn|Gawędzki|2016|s=351}}.

=== Kalendarium początkowych lat ===
=== Kalendarium początkowych lat ===
[[Plik:Nowa Reforma 1906-06-13.jpg|ramka|Ogłoszenie o powstaniu Cracovii w dzienniku "Nowa Reforma" z 13 czerwca 1906]]
[[Plik:Nowa Reforma 1906-06-13.jpg|ramka|Ogłoszenie o powstaniu Cracovii w dzienniku "Nowa Reforma" z 13 czerwca 1906]]
Linia 59: Linia 62:
[[Plik:ZS Ogniwo odznaka.png|thumb|240px|Odznaka [[zrzeszenie sportowe|zrzeszenia sportowego]] "Ogniwo"]]
[[Plik:ZS Ogniwo odznaka.png|thumb|240px|Odznaka [[zrzeszenie sportowe|zrzeszenia sportowego]] "Ogniwo"]]
* 1906 – Akademicki Klub Footballistów
* 1906 – Akademicki Klub Footballistów
* 1906 – Akademicki Klub Footballowy '''Cracovia'''<ref>{{Cytuj pismo |tytuł =Notatki sportowe |url =https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/223066/edition/211609/content |czasopismo =[[Nowa Reforma]] |wolumin =240 |strony =3 |data =1906-10-21 |odpowiedzialność =[[Michał Konopiński]] – redaktor naczelny |miejsce =Kraków |język =pl |data dostępu = 2021-02-07}}</ref>
* 1906 – Akademicki Klub Footballowy '''Cracovia'''
* 1907 – Klub Sportowy '''Cracovia'''
* 1907 – Klub Sportowy '''Cracovia'''
* 1948 – Związkowy Klub Sportowy '''Cracovia'''
* 1948 – Związkowy Klub Sportowy '''Cracovia'''
Linia 92: Linia 95:
* sekcja kung-fu
* sekcja kung-fu
* sekcja lekkoatletyczna
* sekcja lekkoatletyczna
{{osobny artykuł|Cracovia (lekkoatletyka)}}
* sekcja piłki ręcznej kobiet
* sekcja piłki ręcznej kobiet
{{osobny artykuł|Cracovia (piłka ręczna)}}
{{osobny artykuł|Cracovia (piłka ręczna)}}
Linia 98: Linia 100:
{{osobny artykuł|Cracovia (szachy)}}
{{osobny artykuł|Cracovia (szachy)}}
* sekcja tenisa stołowego
* sekcja tenisa stołowego
{{osobny artykuł|Cracovia (tenis stołowy)}}


=== Sekcje działające w przeszłości ===
=== Sekcje działające w przeszłości ===
==== Sporty zespołowe ====
==== Sporty zespołowe ====
* sekcja hazeny
* sekcja hazeny
{{osobny artykuł|Cracovia (hazena)}}
{{osobny artykuł|Cracovia (piłka ręczna)}}
* sekcja hokeja bandy
* sekcja hokeja bandy
* sekcja hokeja na trawie kobiet
* sekcja hokeja na trawie kobiet
Linia 114: Linia 115:
{{osobny artykuł|Cracovia (piłka ręczna)}}
{{osobny artykuł|Cracovia (piłka ręczna)}}
* sekcja piłki wodnej
* sekcja piłki wodnej
{{osobny artykuł|Cracovia (piłka wodna)}}
* sekcja siatkówki kobiet
* sekcja siatkówki kobiet
* sekcja siatkówki mężczyzn
* sekcja siatkówki mężczyzn
Linia 121: Linia 121:
==== Sporty indywidualne ====
==== Sporty indywidualne ====
* sekcja badmintona
* sekcja badmintona
{{osobny artykuł|Cracovia (badminton)}}
* sekcja bilardowa
* sekcja bilardowa
{{osobny artykuł|Cracovia (bilard)}}
* sekcja bobslejowa
* sekcja bobslejowa
{{osobny artykuł|Cracovia (bobsleje)}}
* sekcja bokserska
* sekcja bokserska
{{osobny artykuł|Cracovia (boks)}}
* sekcja brydżowa
* sekcja brydżowa
{{osobny artykuł|Cracovia (brydż)}}
* sekcja gimnastyczna
* sekcja gimnastyczna
{{osobny artykuł|Cracovia (gimnastyka)}}
* sekcja kajakarska
* sekcja kajakarska
{{osobny artykuł|Cracovia (kajakarstwo)}}
* sekcja kolarska
* sekcja kolarska
{{osobny artykuł|Cracovia (kolarstwo)}}
* sekcja łucznicza
* sekcja łucznicza
{{osobny artykuł|Cracovia (łucznistwo)}}
* sekcja łyżwiarska
* sekcja łyżwiarska
{{osobny artykuł|Cracovia (łyżwiarstwo)}}
* sekcja motorowa
* sekcja motorowa
* sekcja narciarska (zob. [[Skocznie narciarskie w Krakowie]])
* sekcja narciarska (zob. [[Skocznie narciarskie w Krakowie]])
* sekcja pływacka
* sekcja pływacka
{{osobny artykuł|Cracovia (pływanie)}}
* sekcja strzelecka
* sekcja strzelecka
{{osobny artykuł|Cracovia (strzelectwo)}}
* sekcja szermierska
* sekcja szermierska
{{osobny artykuł|Cracovia (szermierka)}}
* sekcja tenisa ziemnego
* sekcja tenisa ziemnego
{{osobny artykuł|Cracovia (tenis ziemny)}}
* sekcja żeglarska
* sekcja żeglarska
* sekcja żużlowa
* sekcja żużlowa
Linia 158: Linia 144:
* 133 tytuły wicemistrza Polski
* 133 tytuły wicemistrza Polski
* 101 trzecich miejsc w MP
* 101 trzecich miejsc w MP
* 4 Puchary Polski
* 5 Pucharów Polski
* 1 rekord świata
* 1 rekord świata
* 1 rekord Europy
* 1 rekord Europy
Linia 168: Linia 154:
!Mistrz Polski!!Mężczyźni!!Kobiety
!Mistrz Polski!!Mężczyźni!!Kobiety
|-
|-
|Piłka nożna||1921, 1930, 1932, 1937, 1948 ||
|Piłka nożna||1921,&nbsp;1930,&nbsp;1932,&nbsp;1937,&nbsp;1948 ||
|-
|-
|Koszykówka||1929,1938||1929
|Koszykówka||1929,1938||1929
Linia 174: Linia 160:
|Piłka siatkowa||1933||
|Piłka siatkowa||1933||
|-
|-
|Piłka ręczna||11-osobowa: 1930,1933||7-osobowa: 1957, 1958 - hala, 1958 - boisko, 1959/60, 1960/61, 1966/67, 1984/85, 1986/87; 11-osobowa: 1956, 1959, 1960/61, 1961/62
|Piłka ręczna||11-osobowa: 1930,1933||7-osobowa: 1957, 1958 hala, 1958 boisko, 1959/60, 1960/61, 1966/67, 1984/85, 1986/87; 11-osobowa: 1956, 1959, 1960/61, 1961/62
|-
|-
|Hokej na lodzie|| 1937, 1946, 1947, 1948, 1949, 2006, 2008, 2009, 2011, 2013, 2016 ||
|Hokej na lodzie||&nbsp;1937,&nbsp;1946, 1947, 1948, 1949,&nbsp;2006,&nbsp;2008,&nbsp;2009,&nbsp;2011,&nbsp;2013, 2016 ||
|}
|}


== Encyklopedia klubu ==
== Encyklopedia klubu ==
Klub posiada tworzoną przez kibiców niezależną, internetową encyklopedię wiedzy i historii klubu – WikiPasy.pl, będąca 313. Wiki na świecie pod względem wielkości<ref>[http://s23.org/wikistats/largest_html.php?sort=good_desc,total_desc&th=0&lines=500 WikiStats]</ref> oraz szóstą encyklopedią internetową w Polsce<ref>zob. też [[polskie encyklopedie internetowe]]</ref>. Projekt był przygotowywany od początku stycznia 2004 roku, w internecie zaistniał w sierpniu 2004, a od początku 2005 roku jest oparty o wolne oprogramowanie [[MediaWiki|Mediawiki]].
Klub posiada tworzoną przez kibiców niezależną, internetową encyklopedię wiedzy i historii klubu – WikiPasy.pl. Projekt był przygotowywany od początku stycznia 2004 roku, w internecie zaistniał w sierpniu 2004, a od początku 2005 roku jest oparty na wolnym oprogramowaniu [[MediaWiki|Mediawiki]].


== Ciekawostki ==
== Ciekawostki ==
* [[Jan Paweł II|Karol Wojtyła]], będąc studentem na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]], był kibicem Cracovii. Również później, podczas spotkań z Polakami interesował się losami klubu. Podczas spotkań pytał: ''Jak tam moja ukochana Cracovia?''. Przedstawicieli Klubu Sportowego „Cracovia” na zakończenie audiencji papieskiej w dniu 5 stycznia 2005 roku pożegnał słowami: ''Cracovia pany!''<ref>{{Cytuj stronę | url = http://sport.wp.pl/kat,1715,title,Jan-Pawel-II-najbardziej-usportowiony-papiez-w-historii,wid,6946000,wiadomosc.html?ticaid=11a0c8 | tytuł = Jan Paweł II najbardziej usportowiony papież w historii | opublikowany = sport.wp.pl | data = 2005-04-03 | język = pl | data dostępu = 2017-10-15}}</ref>
* [[Jan Paweł II|Karol Wojtyła]], będąc studentem na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]], był kibicem Cracovii. Również później, podczas spotkań z Polakami interesował się losami klubu. Podczas spotkań pytał: ''Jak tam moja ukochana Cracovia?''. Przedstawicieli Klubu Sportowego „Cracovia” na zakończenie audiencji papieskiej w dniu 5 stycznia 2005 roku pożegnał słowami: ''Cracovia pany!''<ref>{{Cytuj stronę | url = http://sport.wp.pl/kat,1715,title,Jan-Pawel-II-najbardziej-usportowiony-papiez-w-historii,wid,6946000,wiadomosc.html?ticaid=11a0c8 | tytuł = Jan Paweł II najbardziej usportowiony papież w historii | opublikowany = sport.wp.pl | data = 2005-04-03 | język = pl | data dostępu = 2017-10-15}}</ref>


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |imię=Tomasz |nazwisko=Gawędzki| tytuł = Cracovia znaczy Kraków | wydawca = SQN | miejsce = Kraków | data = 2016 | strony = | isbn = 978-83-7924-639-7 | odn = tak}}


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
Linia 198: Linia 187:
<!-- WCZEŚNIEJ przeczytaj http://pl.wikipedia.org/wiki/WP:LZ -->
<!-- WCZEŚNIEJ przeczytaj http://pl.wikipedia.org/wiki/WP:LZ -->
<!-- ============================================================ -->
<!-- ============================================================ -->
* [http://www.cracovia.pl/pilka-nozna/ Oficjalna strona MKS Cracovia SSA]
* {{Cytuj stronę | url = http://www.cracovia.pl/pilka-nozna/ | tytuł = Oficjalna strona MKS Cracovia SSA | opublikowany = cracovia.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20151221013331/http://www.cracovia.pl/pilka-nozna/ | zarchiwizowano = 2015-12-21}}
* [http://www.wikipasy.pl/ WikiPasy – encyklopedia KS Cracovia online]
* [https://www.wikipasy.pl/Encyklopedia_KS_Cracovia_online WikiPasy – encyklopedia KS Cracovia online]
* [http://www.cracoviatomy.pl/ Strona Stowarzyszenia Kibiców]
* [http://www.cracoviatomy.pl/ Strona Stowarzyszenia Kibiców]
* monografia klubu Cracovia: [http://www.nigdywiecej.org/pdf/NarodWybranyCracoviaPany.pdf Maciej Kozłowski "Naród Wybrany – Cracovia Pany. Z wielokulturowej historii polskiego sportu"], Warszawa,Stowarzyszenie "NIGDY WIĘCEJ", 2015.
* monografia klubu Cracovia: [https://web.archive.org/web/20150529163723/http://www.nigdywiecej.org/pdf/NarodWybranyCracoviaPany.pdf Maciej Kozłowski "Naród Wybrany – Cracovia Pany. Z wielokulturowej historii polskiego sportu"], Warszawa,Stowarzyszenie "NIGDY WIĘCEJ", 2015.


{{Klub Sportowy Cracovia}}
{{Klub Sportowy Cracovia}}

{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Cracovia| ]]
[[Kategoria:Cracovia| ]]

Aktualna wersja na dzień 17:36, 12 lis 2024

Cracovia (błędnie nazywana Cracovią Kraków) – uznawany za najstarszy nieprzerwanie istniejący polski klub sportowy, założony 13 czerwca 1906 roku[1] w Krakowie, jako Akademicki Klub Footballistów. W Cracovii łącznie działały 32 sekcje sportowe.

Struktura organizacyjna

[edytuj | edytuj kod]
  • Klub "KS Cracovia 1906" – Stowarzyszenie. Zajmuje się sportami indywidualnymi i amatorskimi sekcjami sportów drużynowych.
  • Miejski Klub Sportowy Cracovia Sportowa Spółka Akcyjna – założona w 1998 roku pierwotnie jako spółka KS Cracovia i Gminy Kraków. Od 2003 początkowo mniejszościowy, a później większościowy pakiet akcji ma w niej firma ComArch. MKS Cracovia SSA zajmuje się zawodowymi sekcjami sportów drużynowych.
  • Akademia Mistrzów Cracovia – szkółka piłkarska dla dzieci i młodzieży
  • Szkoła Mistrzostwa Sportowego im. Józefa Kałuży i Henryka ReymanaSzkoła mistrzostwa sportowego prowadzona przez MKS Cracovia SSA. Obecnie liceum, w przeszłości również gimnazjum.
  • Fundacja "100 lat KS Cracovia" – fundacja współfinansująca działalność klubu, głównie zajęcia z dziećmi i młodzieżą w KS Cracovia 1906. Ma status organizacji pożytku publicznego.
  • Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Wspierania Młodych Talentów "100 Lat Cracovia" – stowarzyszenie współfinansujące szkółki piłkarskie i hokejowe MKS Cracovia. Ma status organizacji pożytku publicznego.
  • Ośrodek Sportowo – Rekreacyjny Klub 1906 – prowadzony przez KS Cracovia 1906 ośrodek organizujący zajęcia sportowo-rekreacyjne.
  • Stowarzyszenie "Cracovia To My" – organizacja kibiców Cracovii. Początkowo działała pod nazwą Stowarzyszenie "Tylko Cracovia"[2].
  • "Opravcy" – grupa kibiców tzw. ultras zajmująca się organizowaniem opraw na meczach.
  • ponadto obecnie w likwidacji lub istniały w przeszłości
    • Klub Sportowy Cracovia – Stowarzyszenie. Przez lata podstawowa forma działalności w klubie. Miała status organizacji pożytku publicznego.
    • Koło Sympatyków KS Cracovia – dawna organizacja kibiców Cracovii.
    • Grupa 100 – związek kibiców współfinansujących działalność klubu.
    • "Laski w Paski" – żeńska grupa taneczna.

Informacje ogólne

[edytuj | edytuj kod]
  • Pełna nazwa: Klub Sportowy Cracovia (12 sekcji sportowych) oraz Klub Sportowy Cracovia SA (2 sekcje sportowe)
  • Data założenia: Klub Sportowy Cracovia – 13 czerwca 1906, KS Cracovia SA – 1998
  • Barwy: biało-czerwone
  • Przydomki klubu używane przez kibiców: Pasy
  • Adresy: KS Cracovia – al. 3 Maja 11A (Park Jordana), 30-062 Kraków oraz KS Cracovia SA – ul. Wielicka 101, 30-552 Kraków
  • Prezes: Józef Lassota (KS Cracovia) oraz Mateusz Dróżdż (MKS Cracovia SSA; zastąpił zmarłego w grudniu 2023 Janusza Filipiaka)[3]

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Cracovia powstała w 1906 jako drużyna akademicka. Pierwszy mecz zawodnicy meczu 23 września tego samego roku z drużyną biało-czerwonych[doprecyzuj!][4]. Miesiąc później rozegrany został rewanż na boisku o rozmiarach 120 na 150[4]. Rywalizacja zakończyła się remisem 1:1. Strzelcem pierwszej bramki w historii Cracovii został Tadeusz Zabrza[4]. W 1907 doszło do połączenia drużyną Biało-Czerwoni i przyjęcia biało-czerwonych barw jako klubowe. W tym samym roku szeregi klubu zasiliła drużyna Wisły Kraków[5]. 27 listopada 1909 roku sporządzony został pierwszy klubowy statut[6]. W 1913 drużyna zdobyła tytuł Mistrza Galicji. Było to pierwsze trofeum w historii klubu[7]. W pierwszym sezonie 1921 Cracovia wygrała prawie wszystkie spotkania ligowe bilansem 64 goli strzelonych i 10 straconych zdobywając pierwsze mistrzostwo Polski[8]. W grudniu tego samego roku 7 z nich zostało powołanych do reprezentacji Polski na pierwszy w historii mecz reprezentacji polski przeciwko reprezentacji Węgier[9]. W kolejnym sezonie do mistrzowskiej drużyny dołączyli: Antoni Zasada, Jan Prochowski oraz Mieczysław Zimowski[10]. Podczas przygotowań pokonali 8:2 drużynę Pogonii Katowice[11]. W marcu tego samego roku przegrali spotkania sparingowe z czeskimi drużynami Unionu Ziżkov i Spartą Praga[12].

W lipcu 2002 właścicielem Cracovii została firma Comarch[13]. Nowy właściel spłacił długi zaś trenerem został Wojciech Stawowy. Do drużyny dołączyli zawodnicy proszowianki oraz Szczakowianki[13]. Drużyna na swoim boisku rozbiła m .n Ładę Biłgoraj, Pogoń Staszów i ŁKS Niedźwiedź. W derbowym spotkaniu pokonali drużynę Hutnika Kraków.J jesienny bilans drużyny wynosił 11 zwycięstw 4 remisy i jedna porażka[13]. Również w rundzie rewanżowej wygrała znaczną większość spotkań a awans ostatecznie uzyskała po wygranej 2:0 z drużyną Motoru Lublin[14].

Kalendarium początkowych lat

[edytuj | edytuj kod]
Ogłoszenie o powstaniu Cracovii w dzienniku "Nowa Reforma" z 13 czerwca 1906
  • 1906
    • 4 czerwca – Mecz "studenci" – Czarni Lwów 0:2. Drużyna studentów nazywana też "przodownikami" przygotowywała się do tego meczu kilkanaście dni.
    • 4 czerwca – Mecz "akademicy" – KGS IV Gimnazjum Lwów 0:4, "Akademicy" to naprędce zwołana drużyna.
    • 13 czerwca – W 132. numerze dziennika "Nowa Reforma" ukazuje się ogłoszenie zapowiadające...
    • 13 czerwca, 18:00 – ...spotkanie założycielskie Akademickiego Klubu Footballistów pod pawilonem w parku Jordana.
    • 5 sierpnia – Dawni "przodownicy" już jako I. Klub Studencki grają mecz z drużyną cyrku Buffalo Bill's Wild West, 1:0.
    • wrzesień – Drużyna AKF zmienia nazwę na AKF Cracovia.
    • 23 września – Pierwszy odnotowany w prasie mecz akademickiej Cracovii. I.Klub Studencki – Cracovia 0:0.
    • wrzesień – I.Klub Studencki otrzymuje pasiaste stroje w barwach narodowych i od tej pory nazywana jest Biało-Czerwonymi, drużyna AKF otrzymuje stroje w barwach Krakowa – niebieskie z białą szarfą (z szarfy jako niepraktycznej wkrótce zrezygnowano).
    • 29 i 30 września – rewanżowa wizyta Biało-Czerwonych we Lwowie. Zawody lekkoatletyczne i wygrany 1:0 mecz z Czarnymi.
    • październik – Turniej jesienny na Błoniach. Wygrywają Biało-Czerwoni, druga jest Cracovia.
    • 14 października – Mecz pokazowy w Bochni, Biało-Czerwoni – Czerwoni (wynik nieznany)
    • 21 października – Mecz pokazowy w Tarnowie, Biało-Czerwoni – Cracovia 1:1. Mecz gromadzi tłumy, organizatorzy pobierają za wstęp opłatę, mecz na boisku o wymiarach 120x150.
  • 1907 – Fuzja Biało-Czerwonych i Cracovii, wspólny klub zachowuje nazwę Cracovia, gra w biało-czerwonych pasach, niebieskie zostają rezerwowymi.
    • 1 lipca – Mecz wyjazdowy Czarni Lwów – Cracovia 4:1.
    • wrzesień – Fuzja z Wisłą Kraków[15][16]. Na mocy umowy Wisła miała zostać pierwszą rezerwową drużyną Cracovii, zostaje trzecią drużyną (Cracovią III). Po kilku tygodniach gracze Wisły wycofują się z fuzji.
    • 22 września – Festyn Cracovii w Parku Jordana – mecz piłkarski i zawody w lekkiej atletyce.
  • 1908
    • luty – Działalność w Cracovii podejmuje grający trener Anglik William Calder.
    • 28 maja – Pierwszy międzynarodowy mecz w historii polskiej piłki nożnej. Troppauer FV – Cracovia 4:2.
    • 14 czerwca – Rewanż w Krakowie, Cracovia – Troppauer FV 5:2.
    • wrzesień – Pierwszy lokal klubowy.
    • jesień – Powstają niezmienione do dziś odznaka i flaga klubowa, wprowadzono też legitymacje.
    • 20 września – Pierwszy (a przynajmniej pierwszy odnotowany w prasie) mecz z Wisłą Kraków, 1:1 poprzedzony zawodami lekkoatletycznymi.
    • 18 października – Pierwsze rozstrzygnięte derby. Cracovia – Wisła 3:1.

Chronologia nazw

[edytuj | edytuj kod]
Odznaka zrzeszenia sportowego "Ogniwo"
  • 1906 – Akademicki Klub Footballistów
  • 1906 – Akademicki Klub Footballowy Cracovia[17]
  • 1907 – Klub Sportowy Cracovia
  • 1948 – Związkowy Klub Sportowy Cracovia
  • 1949 – Związkowy Klub Sportowy Ogniwo-Cracovia
  • 1949 – Związkowy Klub Sportowy Ogniwo Kraków
  • 1950 – Związkowe Koło Sportowe Ogniwo MPK Kraków
  • 1952 – Terenowe Koło Sportowe Ogniwo MPK Kraków
  • 1954 – Terenowe Koło Sportowe Sparta Kraków
  • 1955 – Klub Sportowy Cracovia
  • 1957 – Spółdzielczy Klub Sportowy Cracovia
  • 1973 – Klub Sportowy Cracovia
  • 1997 – Miejski Klub Sportowy Cracovia Sportowa Spółka Akcyjna

Uwagi:

  • W 1952 zmieniono nazwę na Terenowe Koło Sportowe Stal Nowa Huta, ale uchwała ta nie weszła w życie.
  • W latach 1955–1957 używano także nieformalnej nazwy Koło Sportowe Cracovia-PSS.

Sekcje

[edytuj | edytuj kod]

Sekcje prowadzone przez MKS Cracovia SSA

[edytuj | edytuj kod]
  • sekcja piłki nożnej mężczyzn
 Osobny artykuł: Cracovia (piłka nożna).
  • sekcja hokeja na lodzie mężczyzn
 Osobny artykuł: Cracovia (hokej na lodzie).

Sekcje prowadzone przez stowarzyszenie KS Cracovia 1906

[edytuj | edytuj kod]
  • sekcja hokeja na lodzie kobiet
  • sekcja koszykówki mężczyzn
 Osobny artykuł: Cracovia (koszykówka).
  • sekcja brydża
  • sekcja karate
  • sekcja kung-fu
  • sekcja lekkoatletyczna
  • sekcja piłki ręcznej kobiet
 Osobny artykuł: Cracovia (piłka ręczna).
  • sekcja szachowa
 Osobny artykuł: Cracovia (szachy).
  • sekcja tenisa stołowego

Sekcje działające w przeszłości

[edytuj | edytuj kod]

Sporty zespołowe

[edytuj | edytuj kod]
  • sekcja hazeny
 Osobny artykuł: Cracovia (piłka ręczna).
  • sekcja hokeja bandy
  • sekcja hokeja na trawie kobiet
  • sekcja hokeja na trawie mężczyzn
  • sekcja hokeja na wrotkach
  • sekcja koszykówki kobiet
  • sekcja koszykówki mężczyzn
 Osobny artykuł: Cracovia (koszykówka).
  • sekcja piłki ręcznej mężczyzn
 Osobny artykuł: Cracovia (piłka ręczna).
  • sekcja piłki wodnej
  • sekcja siatkówki kobiet
  • sekcja siatkówki mężczyzn
 Osobny artykuł: Cracovia (piłka siatkowa).

Sporty indywidualne

[edytuj | edytuj kod]
  • sekcja badmintona
  • sekcja bilardowa
  • sekcja bobslejowa
  • sekcja bokserska
  • sekcja brydżowa
  • sekcja gimnastyczna
  • sekcja kajakarska
  • sekcja kolarska
  • sekcja łucznicza
  • sekcja łyżwiarska
  • sekcja motorowa
  • sekcja narciarska (zob. Skocznie narciarskie w Krakowie)
  • sekcja pływacka
  • sekcja strzelecka
  • sekcja szermierska
  • sekcja tenisa ziemnego
  • sekcja żeglarska
  • sekcja żużlowa
 Osobny artykuł: Cracovia (żużel).

Sukcesy

[edytuj | edytuj kod]
  • 196 tytułów mistrza kraju (1 tytuł mistrza Galicji i 195 tytułów mistrza Polski)
  • 133 tytuły wicemistrza Polski
  • 101 trzecich miejsc w MP
  • 5 Pucharów Polski
  • 1 rekord świata
  • 1 rekord Europy
  • 65 rekordów Polski

Cracovia może się poszczycić tytułami mistrza Polski w wielu popularnych drużynowych dyscyplinach sportowych, zarówno wśród mężczyzn jak i kobiet.

Mistrz Polski Mężczyźni Kobiety
Piłka nożna 1921, 1930, 1932, 1937, 1948
Koszykówka 1929,1938 1929
Piłka siatkowa 1933
Piłka ręczna 11-osobowa: 1930,1933 7-osobowa: 1957, 1958 – hala, 1958 – boisko, 1959/60, 1960/61, 1966/67, 1984/85, 1986/87; 11-osobowa: 1956, 1959, 1960/61, 1961/62
Hokej na lodzie  1937, 1946, 1947, 1948, 1949, 2006, 2008, 2009, 2011, 2013, 2016

Encyklopedia klubu

[edytuj | edytuj kod]

Klub posiada tworzoną przez kibiców niezależną, internetową encyklopedię wiedzy i historii klubu – WikiPasy.pl. Projekt był przygotowywany od początku stycznia 2004 roku, w internecie zaistniał w sierpniu 2004, a od początku 2005 roku jest oparty na wolnym oprogramowaniu Mediawiki.

Ciekawostki

[edytuj | edytuj kod]
  • Karol Wojtyła, będąc studentem na Uniwersytecie Jagiellońskim, był kibicem Cracovii. Również później, podczas spotkań z Polakami interesował się losami klubu. Podczas spotkań pytał: Jak tam moja ukochana Cracovia?. Przedstawicieli Klubu Sportowego „Cracovia” na zakończenie audiencji papieskiej w dniu 5 stycznia 2005 roku pożegnał słowami: Cracovia pany![18]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. dziennik "Nowa Reforma" nr 132 z 13 czerwca 1906
  2. https://stadionowioprawcy.net/bez-kategorii/nowa-nazwa-stowarzyszenia-kibicow-cracovii/ "Nowa nazwa Stowarzyszenia Kibiców Cracovii" stadionowioprawcy.net
  3. Wyborcza.pl [online], krakow.wyborcza.pl [dostęp 2024-01-23].
  4. a b c Gawędzki 2016 ↓, s. 20.
  5. Gawędzki 2016 ↓, s. 23.
  6. Gawędzki 2016 ↓, s. 18.
  7. Gawędzki 2016 ↓, s. 97.
  8. Gawędzki 2016 ↓, s. 125.
  9. Gawędzki 2016 ↓, s. 130.
  10. Gawędzki 2016 ↓, s. 133.
  11. Gawędzki 2016 ↓, s. 134.
  12. Gawędzki 2016 ↓, s. 136.
  13. a b c Gawędzki 2016 ↓, s. 348.
  14. Gawędzki 2016 ↓, s. 351.
  15. 60 lat pod szczęśliwą gwiazdą
  16. Sprawozdanie wydziału KS Cracovia za lata 1910–1911
  17. Notatki sportowe. „Nowa Reforma”. 240, s. 3, 1906-10-21. Michał Konopiński – redaktor naczelny. Kraków. [dostęp 2021-02-07]. (pol.). 
  18. Jan Paweł II najbardziej usportowiony papież w historii. sport.wp.pl, 2005-04-03. [dostęp 2017-10-15]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]