Bernard z Menthon: Różnice pomiędzy wersjami

Święty
Bernard z Menthon
	; Figura św. Bernarda z Menthon na Małej Przełęczy Świętego Bernarda
Data i miejsce urodzenia	ok. 996 ; Menthon lub okręg Aosty
Data śmierci	15 czerwca 1081 lub 1086
Czczony przez	Kościół katolicki
Kanonizacja	1681; przez Innocentego XI
Wspomnienie	15 czerwca
Patron	alpinistów i mieszkańców Alp, turystów, narciarzy i ratowników górskich
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 23:01, 31 paź 2024

Bernard z Menthon, również: Bernard z Aosty, Bernard z Mont-Joux (ur. ok. 996 w Menthon k. Annecy lub w okręgu Aosty^[1], zm. 15 czerwca 1081^[2]^[3], lub 1086^[2]) – włoski zakonnik, założyciel schroniska dla wędrowców na Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda, pierwszego punktu ratownictwa górskiego, święty katolicki.

Życie

Bernard urodził się w Menthon^[2]^[3], nad jeziorem Annecy w Sabaudii. Pochodził z rodziny szlacheckiej i był krewnym burgundzkiej królowej Ermengardy. Studiował w Paryżu filozofię i prawo. Był wędrownym kaznodzieją w dolinie Aosty i diecezji Novara. Inne źródła podają^[4], że pochodził z okręgu Aosty w północnych Włoszech.

Ok. 1050 założył schronisko dla wędrowców na Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda^[2]; i być może, również na Małej Przełęczy Świętego Bernarda. Przyczyną założenia schroniska był fakt, że przejście przez Alpy koło Mont Joux między Wallis a doliną Aosty było niebezpieczne, a wśród podróżujących było wielu pielgrzymów.

Sławę zawdzięczał Bernard również nazwanej od jego imienia rasie psów – bernardynów. Szkolone psy pomagały mnichom, a od połowy XVII w. stały się osobną rasą.

W kwietniu 1081 w Pawii Bernard usiłował odwieść cesarza Henryka IV od walki z papieżem Grzegorzem VII. W drodze powrotnej z Pawii zmarł w Novarze. Jego grób znajduje się w tamtejszej katedrze.

Hagiografia

Według starszych przekazów hagiograficznych, reprezentowanych przez tradycję włoską, święty Bernard pochodził z okręgu Aosty (płn. Włochy). Tam też był potem archidiakonem i rozwijał działalność charytatywną^[1].

Inne źródła podają, że Bernard żył prawie 100 lat wcześniej^[3]^[5],; w latach 923-1008. Jego ojciec, Ryszard z Menthon, chciał go zaręczyć. Bernard się na to nie zgodził, więc został uwięziony w wieży rodzinnego zamku, z którego wkrótce uciekł do Aosty. Tam przyjął go archidiakon Piotr, udzielił mu święceń kapłańskich i mianował swoim następcą. W cudownej ucieczce przez okno miał mu pomóc św. Mikołaj z Miry.

Kult

Bernard z Menthon już w XII w. był czczony w całym Piemoncie jako święty. W 1123 biskup Ryszard z Novary ogłosił go świętym. Oficjalnie został wpisany do martyrologium rzymskiego dopiero przez papieża Innocentego XI w 1681.

Patronat

Święty Bernard jest patronem alpinistów i mieszkańców Alp. Patronuje również turystom, narciarzom i ratownikom górskim^[1].

Papież Pius XI w 1923 ogłosił Bernarda z Menthon patronem mieszkańców Alp i alpinistów, a 20 sierpnia 1923 wysłał posłanie apostolskie do biskupa Annency o kulcie św. Bernarda:

W celu rozszerzenia kultu tak wielkiego człowieka, który wśród mieszkańców Alp trwa nieprzerwanie do dziś, pragniemy mocą władzy apostolskiej ogłosić św. Bernarda z Menthon niebieskim patronem nie tylko dla mieszkańców Alp, lecz także dla wszystkich, którzy uprawiają turystykę górską. Zaprawdę, ze wszystkich czynności, w których poszukuje się godnej rozrywki, nie ma bardziej dobroczynnej dla duchowego i cielesnego zdrowia niż ta, trzeba tylko ograniczyć ryzyko. Po ciężkiej pracy i trudach wchodzi się bowiem w górę, gdzie powietrze jest rzadsze i czystsze – z jednej strony odnawia się i wzmacnia w ten sposób siły, z drugiej – człowiek staje się wytrzymalszy także w najtrudniejszych obowiązkach życiowych, ponieważ uczy się odważnie spoglądać na wszystkie niebezpieczeństwa. Podczas oglądania nieskończoności i piękna co rusz otwierających się zaczarowanych widoków nasza dusza unosi się ku Bogu, stwórcy i panu natury.

Dzień obchodów

Wspomnienie liturgiczne św. Bernarda z Menthon w Kościele katolickim obchodzono w różnych dniach: 16 i 28 maja, 1 listopada. Obecnie Kościół wspomina świętego 15 czerwca^[1]^[6].

Zobacz też

święty Bernard - inne postaci święte o tym imieniu
kult świętych
wstawiennictwo świętych

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Św. Bernard z Aosty - Duszpasterstwo Turystyczne Archidiecezji Krakowskiej
↑ ^a ^b ^c ^d Bernhard von Aosta w "Historisches Lexikon der Schweiz"
↑ ^a ^b ^c Bernhard von Menthon w Heiligenlexikon
↑ HenrykH. Fros HenrykH., FranciszekF. Sowa FranciszekF., Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Kraków: WAM, 2000, ISBN 83-7097-704-9, OCLC 751170319 .
↑ Bernhard von Menthon. bautz.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-02)]. w Biographisch-Bibliographischen Kirchenlexikon [zarchiwizowano: 2012-02-02] (niem.)
↑ Święty Bernard, zakonnik na brewiarz.pl

Bibliografia

Henryk Fros, H. Wegner, Bernard z Aosty, [w:] Encyklopedia katolicka, t.2, Lublin 1985, kolumny 299-300.
K. Hofmann, Bernhard v. Menthon, [w:] Lexikon für Theologie und Kirche, Bd. 2, Freiburg im Breisgau 1931, kolumny 205-206.
Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa, Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, WAM, Kraków 2000, ISBN 83-7097-704-9
"Wielka encyklopedia Oxfordu", Oxford Educational, Poznań 2008

[arch-1] Św. Bernard z Aosty - Duszpasterstwo Turystyczne Archidiecezji Krakowskiej

[schweizlexikon-2] Bernhard von Aosta w "Historisches Lexikon der Schweiz"

[heiligenlexikon-3] Bernhard von Menthon w Heiligenlexikon

[4] HenrykH. Fros HenrykH., FranciszekF. Sowa FranciszekF., Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Kraków: WAM, 2000, ISBN 83-7097-704-9, OCLC 751170319 .

[kirchenlexikon-5] Bernhard von Menthon. bautz.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-02)]. w Biographisch-Bibliographischen Kirchenlexikon [zarchiwizowano: 2012-02-02] (niem.)

[6] Święty Bernard, zakonnik na brewiarz.pl

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-WEdycji|Tanja5}}
 {{Święty infobox
+ |rodzaj               = Święty
- | Imię = Bernard z Menthon (Aosty)
+ |imię                 = Bernard z Menthon
- | Portret = Petitsaintbernard01.jpeg
+ |imię oryginalne      =
- | Data_urodzenia = ok. [[996]]
+ |tytuły               =
- | Data_śmierci = 15 czerwca [[1081]] lub [[1086]]
+ |grafika              = Colpetitsaintbernard02.jpg
- | Miejsce_urodzenia =
+ |podpis grafiki       = Figura św. Bernarda z Menthon na Małej Przełęczy Świętego Bernarda
- | Miejsce_śmierci =
+ |data urodzenia       = ok. [[996]]
- | Tytuły =
+ |miejsce urodzenia    = Menthon lub okręg [[Aosta|Aosty]]
- | Kościół =
+ |data śmierci         = 15 czerwca [[1081]] lub [[1086]]
- | Data_beatyfikacji =
+ |miejsce śmierci      =
- | Miejsce_beatyfikacji =
+ |kościół              = [[Kościół katolicki]]
- | Beatyfikowany_przez =
+ |data beatyfikacji    =
- | Data_kanonizacji =
+ |miejsce beatyfikacji =
- | Miejsce_kanonizacji =
+ |beatyfikujący        =
- | Kanonizowany_przez =
+ |data kanonizacji     = [[1681]]
- | Wspomnienie = [[25 czerwca]]
+ |miejsce kanonizacji  =
- | Atrybuty =
+ |kanonizujący         = [[Innocenty XI|Innocentego XI]]
- | Patron =
+ |wspomnienie          = [[15 czerwca]]
- | Miejsce_kultu =
+ |atrybuty             =
- | commons =
+ |patron               = [[alpinista|alpinistów]] i mieszkańców [[Alpy|Alp]], [[turystyka|turystów]], [[narciarz]]y i [[ratownictwo górskie|ratowników górskich]]
- | quote =
+ |miejsce kultu        =
+ |faksymile            =
+ |opis faksymile       =
+ |commons              = Category:Bernard of Menthon
+ |wikiźródła           =
+ |wikicytaty           =
 }}
+'''Bernard z Menthon''', również: '''Bernard z Aosty''', ''Bernard z Mont-Joux'' (ur. ok. [[996]] w Menthon k. [[Annecy]] lub w okręgu [[Aosta|Aosty]]<ref name="arch">[http://www.duszpasterstwo-pielgrzym.krakow.pl/index.php?show=patron1 Św. Bernard z Aosty] - ''Duszpasterstwo Turystyczne Archidiecezji Krakowskiej''</ref>, zm. [[15 czerwca]] [[1081]]<ref name="schweizlexikon">[http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D10221.php Bernhard von Aosta w "Historisches Lexikon der Schweiz"]</ref><ref name="heiligenlexikon">[http://www.heiligenlexikon.de/BiographienB/Bernhard_von_Aosta.html Bernhard von Menthon] w Heiligenlexikon</ref>, lub [[1086]]<ref name="schweizlexikon"/>) – [[Włosi|włoski]] [[zakonnik]], założyciel [[schronisko turystyczne|schroniska]] dla wędrowców na [[Wielka Przełęcz Świętego Bernarda|Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda]], pierwszego punktu [[ratownictwo górskie|ratownictwa górskiego]], [[święci i błogosławieni Kościoła katolickiego|święty katolicki]].
-{{Commonscat|Bernard of Menthon}}
-'''Bernard z Menthon''', '''Bernard z Aosty''', ''Bernard z Mont-Joux'' (ur. ok. [[996]] zm. [[15 czerwca]] [[1081]]<ref name="schweizlexikon">[http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D10221.php Bernhard von Aosta w "Historisches Lexikon der Schweiz"]</ref>,<ref name="heiligenlexikon">[http://www.heiligenlexikon.de/BiographienB/Bernhard_von_Aosta.html Bernhard von Menthon] w Heiligenlexikon</ref> lub [[1086]]<ref name="schweizlexikon"/>) – [[święci i błogosławieni Kościoła katolickiego|święty katolicki]], założyciel [[schronisko turystyczne|schroniska]] dla wędrowców na [[Wielka Przełęcz Świętego Bernarda|Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda]], pierwszego punktu ratownictwa górskiego.
-== Życiorys ==
+== Życie ==
-Bernard urodził się w Menthon<ref name="schweizlexikon"/><ref name="heiligenlexikon"/> nad jeziorem Annecy w [[Sabaudia|Sabaudii]]. Pochodził z rodziny szlacheckiej i był krewnym burgundzkiej królowej Ermengardy. Studiował w [[Paryż]]u filozofię i prawo. Był wędrownym kaznodzieją w dolinie Aosty i diecezji [[Novara]]. Inne źródła podają<ref>Fros Henryk SJ, Sowa Franciszek, "Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny", WAM, Kraków 2000, ISBN: 83-7097-704-9</ref>, że pochodził z okręgu Aosty w północnych [[Włochy|Włoszech]], gdzie był archidiakonem zaangażowanym w działalność charytatywną.
+Bernard urodził się w Menthon<ref name="schweizlexikon"/><ref name="heiligenlexikon"/>, nad jeziorem [[Annecy (jezioro)|Annecy]] w [[Sabaudia|Sabaudii]]. Pochodził z rodziny szlacheckiej i był krewnym burgundzkiej królowej Ermengardy. Studiował w [[Paryż]]u filozofię i prawo. Był wędrownym kaznodzieją w dolinie Aosty i diecezji [[Novara]]. Inne źródła podają<ref>{{Cytuj|autor = [[Henryk Fros]];; [[Franciszek Sowa]]; |tytuł = Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny |data = 2000 |isbn = 83-7097-704-9 |miejsce = Kraków |wydawca = WAM |oclc = 751170319 }}</ref>, że pochodził z okręgu Aosty w północnych [[Włochy|Włoszech]].
-Ok. [[1050]] r. założył schronisko dla wędrowców na Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda<ref name="schweizlexikon"/>; i być może, również na Małej Przełęczy Świętego Bernarda. Przyczyną założenia schroniska był fakt, że przejście przez Alpy koło Mont Joux między Wallis a doliną Aosty było niebezpieczne, a wśród podróżujących było wielu pielgrzymów.
+Ok. 1050 założył schronisko dla wędrowców na Wielkiej Przełęczy Świętego Bernarda<ref name="schweizlexikon"/>; i być może, również na Małej Przełęczy Świętego Bernarda. Przyczyną założenia schroniska był fakt, że przejście przez Alpy koło Mont Joux między Wallis a doliną Aosty było niebezpieczne, a wśród podróżujących było wielu pielgrzymów.
-Sławę zawdzięczał Bernard również nazwanej od jego imienia rasie psów – [[bernardyn długowłosy|bernardynów]]. Szkolone psy pomagały mnichom, a od połowy XVII w. stały się osobną rasą.
+Sławę zawdzięczał Bernard również nazwanej od jego imienia rasie psów – [[bernardyn (rasa psa)|bernardynów]]. Szkolone psy pomagały mnichom, a od połowy XVII w. stały się osobną rasą.
-W kwietniu [[1081]] r. w [[Pawia (miasto)|Pawii]] Bernard usiłował odwieść cesarza [[Henryk IV Salicki|Henryka IV]] od walki z papieżem [[Grzegorz VII (papież)|Grzegorzem VII]]. W drodze powrotnej z Pawii zmarł w Novarze. Jego grób znajduje się w tamtejszej katedrze.
+W kwietniu 1081 w [[Pawia|Pawii]] Bernard usiłował odwieść cesarza [[Henryk IV Salicki|Henryka IV]] od walki z papieżem [[Grzegorz VII (papież)|Grzegorzem VII]]. W drodze powrotnej z Pawii zmarł w Novarze. Jego grób znajduje się w tamtejszej katedrze.
-== Legenda ==
+== Hagiografia ==
+Według starszych przekazów [[hagiografia|hagiograficznych]], reprezentowanych przez tradycję włoską, święty Bernard pochodził z okręgu Aosty (płn. [[Włochy]]). Tam też był potem [[archidiakon]]em i rozwijał działalność charytatywną<ref name="arch"/>.
-Według legendy Bernard z Menthon żył prawie 100 lat wcześniej<ref name="heiligenlexikon" /><ref name="kirchenlexikon">[http://www.bautz.de/bbkl/b/bernhard_v_me.shtml Bernhard von Menthon] w Biographisch-Bibliographischen Kirchenlexikon</ref>; w latach [[923]]-[[1008]]. Jego ojciec, Ryszard z Menthon, chciał go zaręczyć. Bernard się na to nie zgodził, więc został uwięziony w wieży rodzinnego zamku, z którego wkrótce uciekł do [[Aosta|Aosty]]. Tam przyjął go archidiakon Piotr, udzielił mu święceń kapłańskich i mianował swoim następcą. W [[Cud (religia)|cudownej]] ucieczce przez okno miał mu pomóc św. [[Mikołaj z Miry]].
+Inne źródła podają, że Bernard żył prawie 100 lat wcześniej<ref name="heiligenlexikon"/><ref name="kirchenlexikon">{{Cytuj stronę | url = http://www.bautz.de/bbkl/b/bernhard_v_me.shtml | tytuł = Bernhard von Menthon | opublikowany = bautz.de | archiwum = https://web.archive.org/web/20120202070644/http://www.bautz.de/bbkl/b/bernhard_v_me.shtml | zarchiwizowano = 2012-02-02}} w Biographisch-Bibliographischen Kirchenlexikon [zarchiwizowano: 2012-02-02] {{lang|de}}</ref>,; w latach 923-1008. Jego ojciec, Ryszard z Menthon, chciał go zaręczyć. Bernard się na to nie zgodził, więc został uwięziony w wieży rodzinnego zamku, z którego wkrótce uciekł do Aosty. Tam przyjął go archidiakon Piotr, udzielił mu [[sakrament święceń|święceń kapłańskich]] i mianował swoim następcą. W [[Cud (religia)|cudownej]] ucieczce przez okno miał mu pomóc św. [[Mikołaj z Miry]].
 == Kult ==
-Bernard z Menthon już w XII w. był czczony w całym [[Piemont|Piemoncie]] jako święty. W [[1123]] r. biskup Ryszard z Novary ogłosił go świętym. Oficjalnie został wpisany do martyrologium rzymskiego dopiero przez papieża [[Innocenty XI|Innocentego XI]] w [[1681]].
+Bernard z Menthon już w XII w. był czczony w całym [[Piemont|Piemoncie]] jako [[święty]]. W 1123 biskup Ryszard z Novary ogłosił go świętym. Oficjalnie został wpisany do martyrologium rzymskiego dopiero przez papieża [[Innocenty XI|Innocentego XI]] w [[1681]].
+===Patronat===
-Papież [[Pius XI]] w [[1923]] r. ogłosił Bernarda z Menthon patronem mieszkańców Alp i alpinistów, a [[20 sierpnia]] [[1923]] r. wysłał posłanie apostolskie do biskupa Annency o kulcie św. Bernarda:
+Święty Bernard jest [[patron (chrześcijaństwo)|patronem]] [[alpinista|alpinistów]] i mieszkańców [[Alpy|Alp]]. Patronuje również [[turystyka|turystom]], [[narciarz]]om i [[ratownictwo górskie|ratownikom górskim]]<ref name="arch"/>.
-{{Cytat|''W celu rozszerzenia kultu tak wielkiego człowieka, który wśród mieszkańców Alp trwa nieprzerwanie do dziś, pragniemy mocą władzy apostolskiej ogłosić św. Bernarda z Menthon niebieskim patronem nie tylko dla mieszkańców Alp, lecz także dla wszystkich, którzy uprawiają turystykę górską. Zaprawdę, ze wszystkich czynności, w których poszukuje się godnej rozrywki, nie ma bardziej dobroczynnej dla duchowego i cielesnego zdrowia niż ta, trzeba tylko ograniczyć ryzyko. Po ciężkiej pracy i trudach wchodzi się bowiem w górę, gdzie powietrze jest rzadsze i czystsze – z jednej strony odnawia się i wzmacnia w ten sposób siły, z drugiej – człowiek staje się wytrzymalszy także w najtrudniejszych obowiązkach życiowych, ponieważ uczy się odważnie spoglądać na wszystkie niebezpieczeństwa. Podczas oglądania nieskończoności i piękna co rusz otwierających się zaczarowanych widoków nasza dusza unosi się ku Bogu, stwórcy i panu natury.''}}
+Papież [[Pius XI]] w 1923 ogłosił Bernarda z Menthon patronem mieszkańców Alp i alpinistów, a 20 sierpnia 1923 wysłał posłanie apostolskie do biskupa Annency o kulcie św. Bernarda:
-;Dzień obchodów
+{{Cytat
-[[Wspomnienie liturgiczne]] św. Bernarda z Menthon w [[Kościół katolicki|Kościele katolickim]] obchodzono w różnych dniach: 16 i 28 maja, 1 listopada; obecnie [[15 czerwca]]<ref>[http://www.duszpasterstwo-pielgrzym.krakow.pl/index.php?show=patron1 Św. Bernard z Aosty   ] - ''Duszpasterstwo Turystyczne Archidiecezji Krakowskiej''</ref>,<ref>[http://www.brewiarz.katolik.pl/czytelnia/swieci/06-15c.php3 Święty Bernard, zakonnik] na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 27.05.2010]</ref>.
+ |treść = ''W celu rozszerzenia kultu tak wielkiego człowieka, który wśród mieszkańców Alp trwa nieprzerwanie do dziś, pragniemy mocą władzy apostolskiej ogłosić św. Bernarda z Menthon niebieskim patronem nie tylko dla mieszkańców Alp, lecz także dla wszystkich, którzy uprawiają turystykę górską. Zaprawdę, ze wszystkich czynności, w których poszukuje się godnej rozrywki, nie ma bardziej dobroczynnej dla duchowego i cielesnego zdrowia niż ta, trzeba tylko ograniczyć ryzyko. Po ciężkiej pracy i trudach wchodzi się bowiem w górę, gdzie powietrze jest rzadsze i czystsze – z jednej strony odnawia się i wzmacnia w ten sposób siły, z drugiej – człowiek staje się wytrzymalszy także w najtrudniejszych obowiązkach życiowych, ponieważ uczy się odważnie spoglądać na wszystkie niebezpieczeństwa. Podczas oglądania nieskończoności i piękna co rusz otwierających się zaczarowanych widoków nasza dusza unosi się ku Bogu, stwórcy i panu natury.''
+}}
+===Dzień obchodów===
-;Patronat
+[[Wspomnienie liturgiczne]] św. Bernarda z Menthon w [[Kościół katolicki|Kościele katolickim]] obchodzono w różnych dniach: 16 i 28 maja, 1 listopada. Obecnie Kościół wspomina świętego [[15 czerwca]]<ref name="arch"/><ref>[http://www.brewiarz.katolik.pl/czytelnia/swieci/06-15c.php3 Święty Bernard, zakonnik] na [[brewiarz.pl]]</ref>.
-Od [[1923]] św. Bernard jest [[patron (chrześcijaństwo)|patronem]] alpinistów i mieszkańców [[Alpy|Alp]].
+==Zobacz też==
+* [[święty Bernard]] - inne postaci święte o tym imieniu
+* [[kult świętych]]
+* [[wstawiennictwo świętych]]
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
 == Bibliografia ==
+* [[Henryk Fros]], H. Wegner, ''Bernard z Aosty'', [w:] ''Encyklopedia katolicka'', t.2, Lublin 1985, kolumny 299-300.
-{{Bibliografia start}}
-* [[Henryk Fros|Fros H.]], Wegner H., ''Bernard z Aosty'', [w:] ''Encyklopedia katolicka'', t.2, Lublin 1985, kolumny 299-300.
 * K. Hofmann, ''Bernhard v. Menthon'', [w:] ''Lexikon für Theologie und Kirche'', Bd. 2, Freiburg im Breisgau 1931, kolumny 205-206.
-* Fros Henryk SJ, Sowa Franciszek, ''Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny'', WAM, Kraków 2000, ISBN 83-7097-704-9
+* Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa, ''Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny'', WAM, Kraków 2000, {{ISBN|83-7097-704-9}}
 * "Wielka encyklopedia Oxfordu", Oxford Educational, Poznań 2008
-{{przypisy}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[Kategoria:Hospicjum (biografie)]]
-[[Kategoria:Święci katoliccy]]
+[[Kategoria:Włoscy święci katoliccy]]
+[[Kategoria:Włoscy zakonnicy]]
 [[Kategoria:Urodzeni w X wieku]]
 [[Kategoria:Zmarli w XI wieku]]
+[[Kategoria:Kanonizowani przez Innocentego XI]]
-[[als:Bernhard von Aosta]]
-[[ca:Bernat d'Aosta]]
-[[cy:Bernard o Menthon]]
-[[de:Bernhard von Menthon]]
-[[en:Bernard of Menthon]]
-[[fr:Bernard de Menthon]]
-[[it:Bernardo di Mentone]]
-[[he:ברנאר ממנתון]]
-[[pms:Bernard ëd Menton]]
-[[sv:Bernhard av Montjoux]]