Sterna: Różnice pomiędzy wersjami
Wygląd
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m bot poprawia martwe linki zewnętrzne |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Poprawa linkowań i typografii |
||
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 8 użytkowników) | |||
Linia 4: | Linia 4: | ||
|TSN = 176885 |
|TSN = 176885 |
||
|zoolog = [[Karol Linneusz|Linnaeus]], 1758{{r|Linnaeus}} |
|zoolog = [[Karol Linneusz|Linnaeus]], 1758{{r|Linnaeus}} |
||
|okres istnienia = |
|okres istnienia = |
||
|grafika = Forster's Tern (Sterna forsteri) RWD1.jpg |
|grafika = Forster's Tern (Sterna forsteri) RWD1.jpg |
||
|opis grafiki = Przedstawiciel rodzaju – '''[[rybitwa czarnoucha]]''' (''S. forsteri'') |
|opis grafiki = Przedstawiciel rodzaju – '''[[rybitwa czarnoucha]]''' (''S. forsteri'') |
||
Linia 19: | Linia 19: | ||
|podrodzina = [[rybitwy (ptaki)|rybitwy]] |
|podrodzina = [[rybitwy (ptaki)|rybitwy]] |
||
|rodzaj = ''Sterna'' |
|rodzaj = ''Sterna'' |
||
|typ nomenklatoryczny = ''Sterna hirundo'' <small>Linnaeus</small> |
|typ nomenklatoryczny = ''Sterna hirundo'' <small>Linnaeus, 1758</small> |
||
|synonimy = |
|synonimy = |
||
* ''Chelido'' <small>[[Gustaf Johan Billberg|Billberg]], 1828</small>{{r|Billberg}} |
* ''Chelido'' <small>[[Gustaf Johan Billberg|Billberg]], 1828</small>{{r|Billberg}} |
||
* '' |
* ''Thalassaea'' {{small|[[Johann Jakob Kaup|Kaup]], 1829}}{{r|Kaup}} |
||
* ''Seena'' {{small|[[Edward Blyth|Blyth]], 1852}}{{r|Blyth}} |
|||
* ''Gygisterna'' <small>[[Gregory Macalister Mathews|Mathews]], 1912</small>{{r|Mathews}} |
|||
* ''Potamochelidon'' {{small|[[Ferdinand Heine (1840–1920)|F. Heine Jr.]], 1890}}{{r|Heine&Reichenow}} |
|||
* ''Pseudosterna'' {{small|[[Alcide Mercerat|Mercerat]], 1897}}{{r|Mercerat}} |
|||
|ranga podtaksonu = [[gatunek (biologia)|Gatunki]] |
|ranga podtaksonu = [[gatunek (biologia)|Gatunki]] |
||
|podtaksony = ''zobacz opis w tekście'' |
|podtaksony = ''zobacz opis w tekście'' |
||
Linia 28: | Linia 32: | ||
|commons = Category:Sterna |
|commons = Category:Sterna |
||
}} |
}} |
||
⚫ | |||
__BEZSPISU__ |
|||
⚫ | |||
== Zasięg występowania == |
== Zasięg występowania == |
||
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na całym świecie oprócz obszarów [[Antarktyka|antarktycznych]]{{r| |
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na całym świecie oprócz obszarów [[Antarktyka|antarktycznych]]{{r|Gochfeld&Burger}}. |
||
== Morfologia == |
== Morfologia == |
||
Długość ciała 32–46 cm; masa ciała 78–205 g |
Długość ciała 32–46 cm, rozpiętość skrzydeł 71–86 cm; masa ciała 78–205 g{{r|Gochfeld&Burger}}. |
||
== Systematyka == |
== Systematyka == |
||
=== Etymologia === |
=== Etymologia === |
||
* ''Sterna'': [[język staroangielski|staroang.]] nazwa ''Stern'', ''Stearn'' lub ''Starn'' dla rybitwy czarnej (por. {{W języku|sv|Tärna}}; {{W języku|no|Terne}}){{ |
* ''Sterna'': [[język staroangielski|staroang.]] nazwa ''Stern'', ''Stearn'' lub ''Starn'' dla rybitwy czarnej (por. {{W języku|sv|Tärna}}; {{W języku|no|Terne}}){{r|Jobling}}. |
||
* ''Chelido'': {{gr.|χελιδων}} ''khelidōn'', χελιδονος ''khelidonos'' |
* ''Chelido'': {{gr.|χελιδων}} ''khelidōn'', χελιδονος ''khelidonos'' „jaskółka”{{r|Jobling}}. Nowa nazwa dla ''Sterna'' {{small|Linnaeus, 1758}}. |
||
* ''Thalassaea'': gr. θαλασσειος ''thalasseios'' „z morza, morski”, od θαλασσα ''thalassa'', θαλασσης ''thalassēs'' „morze”{{r|Jobling}}. Gatunek typowy: ''Sterna dougallii'' {{small|Montagu, 1813}}. |
|||
⚫ | * ''Gygisterna'': |
||
* ''Seena'': epitet gatunkowy ''Sterna seena'' {{small|Sykes, 1833}}<ref group="uwaga">Synonim ''S. aurantia''.</ref>; [[język hindi|hindi]] ''seena'' „rzeka” (także imię dla dziewczyny){{r|Jobling}}. Gatunek typowy: ''Sterna seena'' {{small|Sykes, 1833}} (= ''Sterna aurantia'' {{small|J.E. Gray, 1831}}). |
|||
⚫ | * ''Gygisterna'': [[zbitka wyrazowa]] nazw rodzajów: ''Gygis'' <small>Wagler, 1832</small> (rybitwa) oraz ''Sterna'' <small>Linnaeus, 1758</small> (rybitwa){{r|Jobling}}. Gatunek typowy: ''Sterna sumatrana kempi'' <small>[[Gregory Macalister Mathews|Mathews]], 1912</small> (= ''Sterna sumatrana'' <small>Raffles, 1822</small>). |
||
* ''Potamochelidon'': gr. ποταμος ''potamos'' „rzeka”; χελιδων ''khelidōn'', χελιδονος ''khelidonos'' „jaskółka”{{r|Jobling}}. Nazwa zastępcza dla ''Seena'' {{small|Blyth, 1852}} ze względu na [[puryzm (językoznawstwo)|puryzm]]). |
|||
* ''Pseudosterna'': gr. ψευδος ''pseudos'' „fałszywy”; rodzaj ''Sterna'' {{small|Linnaeus, 1758}} (rybitwa){{r|Jobling}}. Gatunek typowy: †''Pseudosterna degener'' {{small|Mercerat, 1897}}. |
|||
=== Podział systematyczny === |
=== Podział systematyczny === |
||
Do rodzaju należą następujące gatunki{{r|Mielczarek&Kuziemko}}: |
Do rodzaju należą następujące gatunki{{r|Mielczarek&Kuziemko}}: |
||
* ''Sterna aurantia'' – [[rybitwa indyjska]] |
* ''Sterna aurantia'' {{small|[[John Edward Gray|J.E. Gray]], 1831}} – [[rybitwa indyjska]] |
||
* ''Sterna dougallii'' – [[rybitwa różowa]] |
* ''Sterna dougallii'' {{small|[[George Montagu|Montagu]], 1813}} – [[rybitwa różowa]] |
||
* ''Sterna striata'' – [[rybitwa maoryska]] |
* ''Sterna striata'' {{small|[[Johann Friedrich Gmelin|J.F. Gmelin]], 1789}} – [[rybitwa maoryska]] |
||
* ''Sterna sumatrana'' – [[rybitwa równikowa]] |
* ''Sterna sumatrana'' {{small|[[Thomas Stamford Raffles|Raffles]], 1822}} – [[rybitwa równikowa]] |
||
* ''Sterna hirundinacea'' – [[rybitwa jaskółcza]] |
* ''Sterna hirundinacea'' {{small|[[René Lesson|Lesson]], 1831}} – [[rybitwa jaskółcza]] |
||
* ''Sterna hirundo'' – [[rybitwa rzeczna]] |
* ''Sterna hirundo'' {{small|Linnaeus, 1758}} – [[rybitwa rzeczna]] |
||
* ''Sterna repressa'' – [[rybitwa arabska]] |
* ''Sterna repressa'' {{small|[[Ernst Hartert|E. Hartert]], 1916}} – [[rybitwa arabska]] |
||
* ''Sterna paradisaea'' – [[rybitwa popielata]] |
* ''Sterna paradisaea'' {{small|[[Erik Pontoppidan|Pontoppidan]], 1763}} – [[rybitwa popielata]] |
||
* ''Sterna vittata'' – [[rybitwa antarktyczna]] |
* ''Sterna vittata'' {{small|J.F. Gmelin, 1789}} – [[rybitwa antarktyczna]] |
||
* ''Sterna virgata'' – [[rybitwa kergueleńska]] |
* ''Sterna virgata'' {{small|[[Jean Cabanis|Cabanis]], 1875}} – [[rybitwa kergueleńska]] |
||
* ''Sterna forsteri'' – [[rybitwa czarnoucha]] |
* ''Sterna forsteri'' {{small|[[Thomas Nuttall|Nuttall]], 1834}} – [[rybitwa czarnoucha]] |
||
* ''Sterna trudeaui'' – [[rybitwa maskowa]] |
* ''Sterna trudeaui'' {{small|[[John James Audubon|Audubon]], 1838}} – [[rybitwa maskowa]] |
||
* ''Sterna acuticauda'' – [[rybitwa czarnobrzucha]] |
* ''Sterna acuticauda'' {{small|J.E. Gray, 1831}} – [[rybitwa czarnobrzucha]] |
||
== Uwagi == |
== Uwagi == |
||
{{Uwagi |
{{Uwagi}} |
||
<ref name="dyrektywa" group="uwaga">Gatunek chroniony na terenie [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] na mocy [[Dyrektywa ptasia|Ptasiej Dyrektywy]]''.</ref> |
|||
}} |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy| |
{{Przypisy| |
||
<ref name="Linnaeus">{{cytuj książkę| autor = C. Linnaeus| tytuł = Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis|url = https://biodiversitylibrary.org/item/10277#page/155/mode/1up|rok = 1758|wydawca = Impensis Direct. Laurentii Salvii|miejsce = Holmiae|wydanie = 10|tom = 1|strony = 137|język = la}}</ref> |
|||
<ref name="Billberg">{{cytuj książkę| autor = G.J. Billberg| tytuł = Synopsis Faunae Scandinaviae|url = https://biodiversitylibrary.org/item/137828#page/195/mode/1up|rok = 1828|wydawca = Ex officina typogr. Caroli Deleen|miejsce = Holmiae |tom = 1|część = 2|tytuł części = Aves | strony = 193 |język = la}}</ref> |
|||
<ref name="Kaup">{{cytuj książkę| autor = J.J. Kaup| tytuł = Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt: Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält |url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/41576520|rok = 1829|wydawca = In commission bei Carl Wilhelm Leske|miejsce = Darmstadt | strony = 97|język = de}}</ref> |
|||
<ref name="Blyth">{{cytuj książkę| autor = E. Blyth| tytuł = Catalogue of the birds in the Museum Asiatic Society|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/13500489|rok = 1849|wydawca = J. Thomas|miejsce = Calcutta|strony = 291|język = en}}</ref> |
|||
<ref name="Mathews">{{cytuj książkę| autor = G.M. Mathews| tytuł = Th birds of Australia|url = https://biodiversitylibrary.org/item/196278#page/469/mode/1up|rok = 1912|wydawca = H.F. & G.Whiterby|miejsce = London|część = 2| strony = 365|język = en}}</ref> |
|||
<ref name="Heine&Reichenow">{{cytuj książkę| autor = F. Heine & A. Reichenow| tytuł = Nomenclator Musei Heineani Ornithologici; Verzeichniss der Vogel-Sammlung des Kgl. Oberamtmanns Ferdinand Heine|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/33338542|rok = 1882–1890|wydawca = R. Friedländer & Sohn|miejsce = Berlin |strony = 355|język = de}}</ref> |
|||
⚫ | |||
<ref name="Mercerat">{{cytuj pismo |autor = A. Mercerat|tytuł = Note sur les oiseaux fossiles de la Republique Argentine|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/31242776|czasopismo = Anales de la Sociedad Científica Argentina| wolumin = 43|numer = |strony = 237|rok = 1897 |język = fr}}</ref> |
|||
<ref name="Gochfeld&Burger">{{cytuj książkę| autor = J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal | tytuł = [[Handbook of the Birds of the World]] | część = 3|tytuł części = Hoatzin to Auks| rozdział = Family Sternidae (Terns)| autor r = M. Gochfeld & J. Burger| rok = 1996 | wydawca = Lynx Edicions | miejsce = Barcelona | isbn = 84-87334-20-2| strony = 648, 651–655, 659| język = en}}</ref> |
|||
<ref name="Jobling">Etymologia za: {{The Key to Scientific Names}}</ref> |
|||
⚫ | <ref name="Mielczarek&Kuziemko">Systematyka i nazwy polskie za: {{cytuj stronę|autor = P. Mielczarek & M. Kuziemko |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/nonpasserines2.html#Sterninae |tytuł = Podrodzina: Sterninae Vigors, 1825 – rybitwy (wersja: 2020-01-24)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2020-02-05}}</ref> |
||
}} |
}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
# {{cytuj książkę| odn = tak | autor = J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.)| tytuł = Handbook of the Birds of the World Alive |url = http://www.hbw.com/|rok = 2016|imię r = J.A. | nazwisko r = Jobling | rozdział = Key to Scientific Names in Ornithology| adres rozdziału = http://www.hbw.com/dictionary/key-to-scientific-names-in-ornithology| wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|język = en | data dostępu = 2016-10-20}} |
|||
[[Kategoria:Mewowate]] |
[[Kategoria:Mewowate]] |
||
[[Kategoria:Taksony opisane przez Karola Linneusza]] |
Aktualna wersja na dzień 14:34, 24 lip 2024
Sterna[1] | |||
Linnaeus, 1758[2] | |||
Przedstawiciel rodzaju – rybitwa czarnoucha (S. forsteri) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Parvordo | |||
Nadrodzina | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj |
Sterna | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Sterna hirundo Linnaeus, 1758 | |||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki | |||
|
Sterna – rodzaj ptaków z podrodziny rybitw (Sterninae) w rodzinie mewowatych (Laridae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące na całym świecie oprócz obszarów antarktycznych[9].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 32–46 cm, rozpiętość skrzydeł 71–86 cm; masa ciała 78–205 g[9].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Sterna: staroang. nazwa Stern, Stearn lub Starn dla rybitwy czarnej (por. szw. Tärna; norw. Terne)[10].
- Chelido: gr. χελιδων khelidōn, χελιδονος khelidonos „jaskółka”[10]. Nowa nazwa dla Sterna Linnaeus, 1758.
- Thalassaea: gr. θαλασσειος thalasseios „z morza, morski”, od θαλασσα thalassa, θαλασσης thalassēs „morze”[10]. Gatunek typowy: Sterna dougallii Montagu, 1813.
- Seena: epitet gatunkowy Sterna seena Sykes, 1833[a]; hindi seena „rzeka” (także imię dla dziewczyny)[10]. Gatunek typowy: Sterna seena Sykes, 1833 (= Sterna aurantia J.E. Gray, 1831).
- Gygisterna: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Gygis Wagler, 1832 (rybitwa) oraz Sterna Linnaeus, 1758 (rybitwa)[10]. Gatunek typowy: Sterna sumatrana kempi Mathews, 1912 (= Sterna sumatrana Raffles, 1822).
- Potamochelidon: gr. ποταμος potamos „rzeka”; χελιδων khelidōn, χελιδονος khelidonos „jaskółka”[10]. Nazwa zastępcza dla Seena Blyth, 1852 ze względu na puryzm).
- Pseudosterna: gr. ψευδος pseudos „fałszywy”; rodzaj Sterna Linnaeus, 1758 (rybitwa)[10]. Gatunek typowy: †Pseudosterna degener Mercerat, 1897.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[11]:
- Sterna aurantia J.E. Gray, 1831 – rybitwa indyjska
- Sterna dougallii Montagu, 1813 – rybitwa różowa
- Sterna striata J.F. Gmelin, 1789 – rybitwa maoryska
- Sterna sumatrana Raffles, 1822 – rybitwa równikowa
- Sterna hirundinacea Lesson, 1831 – rybitwa jaskółcza
- Sterna hirundo Linnaeus, 1758 – rybitwa rzeczna
- Sterna repressa E. Hartert, 1916 – rybitwa arabska
- Sterna paradisaea Pontoppidan, 1763 – rybitwa popielata
- Sterna vittata J.F. Gmelin, 1789 – rybitwa antarktyczna
- Sterna virgata Cabanis, 1875 – rybitwa kergueleńska
- Sterna forsteri Nuttall, 1834 – rybitwa czarnoucha
- Sterna trudeaui Audubon, 1838 – rybitwa maskowa
- Sterna acuticauda J.E. Gray, 1831 – rybitwa czarnobrzucha
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Synonim S. aurantia.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Sterna, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 137. (łac.).
- ↑ G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 2: Aves. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. 193. (łac.).
- ↑ J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt: Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Darmstadt: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 97. (niem.).
- ↑ E. Blyth: Catalogue of the birds in the Museum Asiatic Society. Calcutta: J. Thomas, 1849, s. 291. (ang.).
- ↑ G.M. Mathews: Th birds of Australia. Cz. 2. London: H.F. & G.Whiterby, 1912, s. 365. (ang.).
- ↑ F. Heine & A. Reichenow: Nomenclator Musei Heineani Ornithologici; Verzeichniss der Vogel-Sammlung des Kgl. Oberamtmanns Ferdinand Heine. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1882–1890, s. 355. (niem.).
- ↑ A. Mercerat. Note sur les oiseaux fossiles de la Republique Argentine. „Anales de la Sociedad Científica Argentina”. 43, s. 237, 1897. (fr.).
- ↑ a b M. Gochfeld & J. Burger: Family Sternidae (Terns). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 648, 651–655, 659. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Sterninae Vigors, 1825 – rybitwy (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-05].