Peronizm: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: tr:Peronizm |
drobne redakcyjne |
||
| (Nie pokazano 41 wersji utworzonych przez 36 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Discurso de Perón.jpg|thumb|200px|[[Juan Perón]] (1895–1974)]] |
|||
'''Peronizm''', nazwa systemu politycznego zbudowanego przez [[Juan Perón|Juana Perona]] w [[Argentyna|Argentynie]] w połowie [[XX]] wieku. Jedna z odmian [[korporacjonizm]]u, nazywana także ''justycjalizmem'' |
|||
'''Peronizm''' – [[populizm|populistyczny]] ruch społeczno-polityczny w [[Argentyna|Argentynie]]. |
|||
== Historia == |
|||
''Peronizm'' bywa porównywany z innymi populistycznymi prawicowymi doktrynami politycznymi z tego okresu, w tym nawet z [[faszyzm]]em. Peron podjął próbę zaadaptowania różnych pomysłów politycznych (także o wyraźnym odcieniu lewicowym) do realiów Ameryki Południowej, jednak punkty jego programu w wielu miejscach sobie przeczyły i w praktyce okazały się niemożliwe do zrealizowania. Po objęciu w [[1946]] urzędu prezydenta Argentyny, Peron uczynił z ''peronizmu'' ustrojową podstawę rozwoju kraju. Wprowadził szeroki program osłon socjalnych (którego symbolem stała się jego żona [[Eva Perón|Evita]]), co przyczyniło się do ruiny finansów państwa i upadku samego Perona. |
|||
Ruch zapoczątkowali [[Juan Perón|Juan]] i [[Eva Perón]] w latach 40. XX wieku<ref name="pwn">{{encyklopedia PWN|id = 3956031|tytuł=peronizm|data dostępu=2017-09-11}}</ref>. Oparty jest na idei justycjalizmu (sprawiedliwości społecznej), [[nacjonalizm]]u (dążenie do budowy „wielkiej Argentyny”) i „trzeciej drogi” pomiędzy [[kapitalizm]]em i [[komunizm]]em<ref name="pwn" />. W polityce gospodarczej postuluje zwiększenie interwencji państwa w gospodarce i współpracy państwa ze [[związek zawodowy|związkami zawodowymi]]<ref name="pwn" />. W polityce zagranicznej propaguje utrzymanie niezależności wobec [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]]<ref name="pwn" />. W 1947 roku utworzona została Partia Peronowska, przekształcona następnie w [[Partia Justycjalistyczna|Partię Justycjalistyczną]]<ref name="pwn" />. W następnych latach doszło do rozłamu w ruchu i utworzenia partii neoperonowskich<ref name="pwn" />. |
|||
== |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
|||
* [[nacjonalizm]] (koncepcja ''Wielkiej Argentyny) |
|||
* [[terceryzm|trzecia droga]] (między [[komunizm]]em i [[kapitalizm]]em) |
|||
* zasada sprawiedliwości społecznej |
|||
* [[autorytaryzm (system sprawowania władzy)|autorytarny]] rząd centralny |
|||
* uniezależnienie się od wpływów [[Stany Zjednoczone|USA]] w regionie |
|||
* [[interwencjonizm]] państwowy |
|||
* silny sektor państwowy w gospodarce i ograniczenie zagranicznych inwestycji |
|||
* wiodąca rola związków zawodowych, wojska i klasy średniej |
|||
{{wikisłownik|peronizm}} |
|||
==Zobacz też== |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
*[[Argentyna w okresie peronizmu]] |
|||
[[Kategoria:Doktryny polityczne]] |
[[Kategoria:Doktryny polityczne nazwane od osób]] |
||
[[Kategoria:Lewica narodowa]] |
|||
[[Kategoria:Historia Argentyny]] |
|||
[[de:Peronismus]] |
|||
[[Kategoria:Polityka Argentyny]] |
|||
[[en:Peronism]] |
|||
[[es:Peronismo]] |
|||
[[fr:Péronisme]] |
|||
[[it:Peronismo]] |
|||
[[he:פרוניזם]] |
|||
[[nl:Peronisme]] |
|||
[[no:Peronisme]] |
|||
[[pt:Peronismo]] |
|||
[[sk:Peronizmus]] |
|||
[[sv:Peronism]] |
|||
[[th:ลัทธิเปรอง]] |
|||
[[tr:Peronizm]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 02:45, 3 cze 2024
Peronizm – populistyczny ruch społeczno-polityczny w Argentynie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Ruch zapoczątkowali Juan i Eva Perón w latach 40. XX wieku[1]. Oparty jest na idei justycjalizmu (sprawiedliwości społecznej), nacjonalizmu (dążenie do budowy „wielkiej Argentyny”) i „trzeciej drogi” pomiędzy kapitalizmem i komunizmem[1]. W polityce gospodarczej postuluje zwiększenie interwencji państwa w gospodarce i współpracy państwa ze związkami zawodowymi[1]. W polityce zagranicznej propaguje utrzymanie niezależności wobec Stanów Zjednoczonych[1]. W 1947 roku utworzona została Partia Peronowska, przekształcona następnie w Partię Justycjalistyczną[1]. W następnych latach doszło do rozłamu w ruchu i utworzenia partii neoperonowskich[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f peronizm, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-09-11].
