Peronizm: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 03:45, 3 cze 2024

Peronizm – populistyczny ruch społeczno-polityczny w Argentynie.

Historia

Ruch zapoczątkowali Juan i Eva Perón w latach 40. XX wieku^[1]. Oparty jest na idei justycjalizmu (sprawiedliwości społecznej), nacjonalizmu (dążenie do budowy „wielkiej Argentyny”) i „trzeciej drogi” pomiędzy kapitalizmem i komunizmem^[1]. W polityce gospodarczej postuluje zwiększenie interwencji państwa w gospodarce i współpracy państwa ze związkami zawodowymi^[1]. W polityce zagranicznej propaguje utrzymanie niezależności wobec Stanów Zjednoczonych^[1]. W 1947 roku utworzona została Partia Peronowska, przekształcona następnie w Partię Justycjalistyczną^[1]. W następnych latach doszło do rozłamu w ruchu i utworzenia partii neoperonowskich^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f peronizm, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-09-11] .

[pwn-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f peronizm, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-09-11] .

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 [[Plik:Discurso de Perón.jpg|thumb|200px|[[Juan Perón]] (1895–1974)]]
-'''Peronizm''' – nazwa systemu [[Polityka|politycznego]] zbudowanego przez [[Juan Perón|Juana Perona]] w [[Argentyna|Argentynie]], w połowie XX wieku. Jest to jedna z odmian [[korporacjonizm]]u, nazywana także justycjalizmem.
+'''Peronizm''' – [[populizm|populistyczny]] ruch społeczno-polityczny w [[Argentyna|Argentynie]].
+== Historia ==
-Peronizm bywa porównywany z innymi populistycznymi doktrynami politycznymi z tego okresu, w tym np. z [[faszyzm]]em (co ukazuje brak ostrości tego pojęcia). Peron podjął próbę zaadaptowania różnych pomysłów politycznych (także o wyraźnym odcieniu [[Lewica|lewicowym]]) do realiów [[Ameryka Południowa|Ameryki Południowej]], jednak punkty jego programu w wielu miejscach sobie przeczyły i w praktyce okazał się niemożliwy do zrealizowania. Po objęciu w 1946 urzędu prezydenta Argentyny, Peron uczynił z peronizmu ustrojową podstawę rozwoju kraju. Wprowadził szeroki program osłon socjalnych (którego symbolem stała się jego żona [[Eva Perón|Evita]]), co przyczyniło się do ruiny finansów państwa i upadku samego Perona.
+Ruch zapoczątkowali [[Juan Perón|Juan]] i [[Eva Perón]] w latach 40. XX wieku<ref name="pwn">{{encyklopedia PWN|id = 3956031|tytuł=peronizm|data dostępu=2017-09-11}}</ref>. Oparty jest na idei justycjalizmu (sprawiedliwości społecznej), [[nacjonalizm]]u (dążenie do budowy „wielkiej Argentyny”) i „trzeciej drogi” pomiędzy [[kapitalizm]]em i [[komunizm]]em<ref name="pwn" />. W polityce gospodarczej postuluje zwiększenie interwencji państwa w gospodarce i współpracy państwa ze [[związek zawodowy|związkami zawodowymi]]<ref name="pwn" />. W polityce zagranicznej propaguje utrzymanie niezależności wobec [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]]<ref name="pwn" />. W 1947 roku utworzona została Partia Peronowska, przekształcona następnie w [[Partia Justycjalistyczna|Partię Justycjalistyczną]]<ref name="pwn" />. W następnych latach doszło do rozłamu w ruchu i utworzenia partii neoperonowskich<ref name="pwn" />.
-== Założenia peronizmu ==
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
-* [[nacjonalizm]]
-* [[terceryzm|trzecia droga]] (między [[komunizm]]em i [[kapitalizm]]em)
-* uniezależnienie się od wpływów [[Stany Zjednoczone|USA]] w regionie
-* zasada sprawiedliwości społecznej
-* [[Autorytaryzm (ustrój)|autorytarny]] rząd centralny
-* [[interwencjonizm]] państwowy
-* silny sektor państwowy w gospodarce
-* wiodąca rola [[Związek zawodowy|związków zawodowych]], wojska i [[Klasa średnia|klasy średniej]]
-== Zobacz też ==
 {{wikisłownik|peronizm}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-* [[Argentyna w okresie peronizmu]]
-[[Kategoria:Doktryny polityczne]]
+[[Kategoria:Doktryny polityczne nazwane od osób]]
+[[Kategoria:Lewica narodowa]]
 [[Kategoria:Historia Argentyny]]
 [[Kategoria:Polityka Argentyny]]
-{{Link GA|de}}