Alfred Brendel: Różnice pomiędzy wersjami

Alfred Brendel
Data i miejsce urodzenia	5 stycznia 1931 ; Loučná nad Desnou
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	pianista
Wydawnictwo	m.in. Vox Records,; Philips Classics,; Decca
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 14:56, 26 kwi 2024

Alfred Brendel, KBE (ur. 5 stycznia 1931 w Loučná nad Desnou, Czechosłowacja) – austriacki pianista, pedagog, pisarz i poeta, jeden z największych pianistów XX wieku^[1], wybitny wykonawca utworów Mozarta, Beethovena i Schuberta.

Życiorys

Urodził się na terenie dzisiejszych Czech, na Morawach. W wieku 6 lat wyprowadził się z rodziną do Zagrzebia (w dawnej Jugosławii), gdzie uczyła go gry na fortepianie Sofija Deželić. W 1943 przeprowadził się z rodzicami do Grazu, do Austrii. Studiował tam w konserwatorium w klasie fortepianu Ludoviki von Kaan. Później uczestniczył w kursach mistrzowskich m.in. u Edwina Fischera.

W 1949 otrzymał czwartą nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Ferruccio Busoniego w Bolzano, we Włoszech.

W 1970 przeprowadził się do Wielkiej Brytanii. W 1989 został uhonorowany przez królową angielską tytułem szlacheckim (KBE). W 1991 roku otrzymał order Pour le Mérite^[2].

Występował w największych salach koncertowych na wszystkich kontynentach. Nagrywał dla takich firm płytowych jak: Philips Classics^[3], Vox, Turnabout, Vanguard, EMI^[4], Decca^[5].

Otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Londyńskiego (1978), Uniwersytetu Oksfordzkiego (1983), Uniwersytetu Yale (1992), Uniwersytetu McGilla (2011), Uniwersytetu w Cambridge (2012) i Uniwersytetu w Yorku (2018)^[6].

Dyskografia Brendela jest ogromna^[7]^[8]. Pianista utrwalił m.in. wszystkie koncerty fortepianowe Mozarta i komplet sonat Beethovena. Podziwiany jest też za nagrania utworów Schuberta.

W 2008 roku zakończył swoją karierę pożegnalnym tournée, odwiedzając m.in. warszawską Filharmonię Narodową 27 kwietnia^[9].

W październiku 2018 roku, zaproszony przez polskiego pianistę i pedagoga Grzegorza Manię, prowadził wykład pt. „Jak grać Mozarta” w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie, w ramach drugiej części projektu Gradus ad Parnassum^[10].

Alfred Brendel publikował też eseje dotyczące muzyki i poezję. Jest ojcem wiolonczelisty Adriana Brendela^[11].

Przypisy

↑ Alfred Brendel: 80. urodziny mistrza fortepianu. dw.com. [dostęp 2018-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-03)].
↑ Alfred Brendel [online], orden-pourlemerite.de [dostęp 2020-01-29] (niem.).
↑ BRENDEL Complete Philips Recordings [online], deccaclassics.com [dostęp 2022-06-14] (ang.).
↑ Encyklopedia muzyczna PWM, część biograficzna, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, s. 410, Kraków 1979
↑ Alfred Brendel [online], deccaclassics.com [dostęp 2022-06-14] (ang.).
↑ Alfred Brendel awarded Honorary Degree. University of York, Department of Music, 18.01.2018. [dostęp 2018-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
↑ Alfred Brendel. Discogs. (ang.).
↑ Mozart: Piano Concertos – Alfred Brendel. Universal Music Polska. [zarchiwizowane z tego adresu].
↑ Alfred Brendel w Filharmonii Narodowej. onet.pl, 25 kwietnia 2008. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-03)].
↑ Gradus ad Parnassum – Akademia Mistrzowskiej Pianistyki 2018. zelenski.krakow.pl. [dostęp 2018-10-13].
↑ Adrian Brendel. Discogs. (ang.).

Linki zewnętrzne

Biografia w serwisie Bach Cantatas
Oficjalna strona artysty. alfredbrendel.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-25)].

[1] Alfred Brendel: 80. urodziny mistrza fortepianu. dw.com. [dostęp 2018-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-03)].

[pourlemerite-2] Alfred Brendel [online], orden-pourlemerite.de [dostęp 2020-01-29] (niem.).

[3] BRENDEL Complete Philips Recordings [online], deccaclassics.com [dostęp 2022-06-14] (ang.).

[4] Encyklopedia muzyczna PWM, część biograficzna, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, s. 410, Kraków 1979

[5] Alfred Brendel [online], deccaclassics.com [dostęp 2022-06-14] (ang.).

[6] Alfred Brendel awarded Honorary Degree. University of York, Department of Music, 18.01.2018. [dostęp 2018-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).

[7] Alfred Brendel. Discogs. (ang.).

[8] Mozart: Piano Concertos – Alfred Brendel. Universal Music Polska. [zarchiwizowane z tego adresu].

[9] Alfred Brendel w Filharmonii Narodowej. onet.pl, 25 kwietnia 2008. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-03)].

[10] Gradus ad Parnassum – Akademia Mistrzowskiej Pianistyki 2018. zelenski.krakow.pl. [dostęp 2018-10-13].

[11] Adrian Brendel. Discogs. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Artysta muzyczny infobox
- |nazwa             = Alfred Brendel
+ |nazwa                 = Alfred Brendel
- |zdjęcie           = Alfredbrendel-cropped.jpg
+ |nazwa oryginalna      =
+ |zdjęcie               = Alfredbrendel-cropped.jpg
- |opis zdjęcia      =
+ |opis zdjęcia          =
- |podpis            =
+ |alt zdjęcia           =
- |imię i nazwisko   =
+ |imię i nazwisko       =
- |pseudonim         =
+ |pseudonim             =
- |data urodzenia    = [[5 stycznia]] [[1931]]
+ |data urodzenia        = 5 stycznia 1931
- |miejsce urodzenia = [[Loučná nad Desnou]]
+ |miejsce urodzenia     = [[Loučná nad Desnou]]
- |data śmierci      =
+ |data śmierci          =
- |miejsce śmierci   =
+ |miejsce śmierci       =
+ |instrument            = [[fortepian]]
- |przyczyna śmierci =
- |instrument        = [[fortepian]]
+ |typ głosu             =
- |typ głosu         =
+ |gatunek               = [[muzyka poważna]]
- |gatunek           = [[muzyka poważna]]
+ |zawód                 = [[pianista]]
- |zawód             = [[pianista]]
+ |aktywność             =
+ |wydawnictwo           = m.in. Vox Records,<br />Philips Classics,<br />Decca
- |aktywność         =
+ |powiązania            =
- |wytwórnia płytowa = Vox Records,<br /> Philips Classics,<br />Decca
- |powiązania        =
+ |współpracownicy       =
- |współpracownicy   =
  |wyróżniony instrument =
- |zespół            =
+ |zespół                =
- |odznaczenia       =
+ |odznaczenia           = {{order|OBE|C23}} {{order|PM|NS}}
- |commons           = Category: Alfred Brendel
+ |faksymile             =
- |wikicytaty        =
+ |opis faksymile        =
- |www               = http://www.alfredbrendel.com
+ |commons               = Category: Alfred Brendel
+ |www                   = http://www.alfredbrendel.com
 }}
-'''Alfred Brendel''', [[Order Imperium Brytyjskiego|KBE]] (ur. [[5 stycznia]] [[1931]] w [[Loučná nad Desnou]], [[Czechosłowacja]], dzisiejsze [[Czechy]]) – [[austria]]cki pianista, pedagog, pisarz i poeta. Jeden z największych pianistów XX wieku<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.dw.com/pl/alfred-brendel-80-urodziny-mistrza-forteianu/a-14752857|tytuł=''Alfred Brendel: 80. urodziny mistrza fortepianu''|opublikowany=dw.com|język=pl|data dostępu=2018-02-28}}</ref>, wybitny wykonawca utworów [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozarta]], [[Ludwig van Beethoven|Beethovena]] i [[Franz Schubert|Schuberta]].
+'''Alfred Brendel''', [[Order Imperium Brytyjskiego|KBE]] (ur. [[5 stycznia]] [[1931]] w [[Loučná nad Desnou]], [[Czechosłowacja]]) – austriacki pianista, pedagog, pisarz i poeta, jeden z największych pianistów XX wieku<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.dw.com/pl/alfred-brendel-80-urodziny-mistrza-forteianu/a-14752857 |tytuł = Alfred Brendel: 80. urodziny mistrza fortepianu |opublikowany = dw.com |data dostępu = 2018-02-28 |archiwum = http://archive.is/3VC5m |zarchiwizowano = 2020-12-03}}</ref>, wybitny wykonawca utworów [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozarta]], [[Ludwig van Beethoven|Beethovena]] i [[Franz Schubert|Schuberta]].
 == Życiorys ==
-Urodził się na terenie dzisiejszych Czech, na [[Morawy|Morawach]]. W wieku 6 lat wyprowadził się z rodziną do [[Zagrzeb]]ia, dawnej [[Jugosławia|Jugosławii]], obecnie [[Chorwacja|Chorwacji]], gdzie uczyła go gry na fortepianie Sofija Deželić. W 1943 przeprowadził się z rodzicami do [[Graz]]u, do Austrii. Studiował tam w konserwatorium w klasie fortepianu Ludoviki von Kaan. Później uczestniczył w kursach mistrzowskich m.in. u [[Edwin Fischer|Edwina Fischera]].
+Urodził się na terenie dzisiejszych [[Czechy|Czech]], na [[Morawy|Morawach]]. W wieku 6 lat wyprowadził się z rodziną do [[Zagrzeb]]ia (w dawnej [[Jugosławia|Jugosławii]]), gdzie uczyła go gry na fortepianie Sofija Deželić. W 1943 przeprowadził się z rodzicami do [[Graz]]u, do Austrii. Studiował tam w konserwatorium w klasie fortepianu Ludoviki von Kaan. Później uczestniczył w kursach mistrzowskich m.in. u [[Edwin Fischer|Edwina Fischera]].
-W 1949 roku otrzymał czwartą nagrodę na [[Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Ferruccio Busoniego|Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Ferruccio Busoniego]] w [[Bolzano]], we Włoszech.
+W 1949 otrzymał czwartą nagrodę na [[Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Ferruccio Busoniego|Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Ferruccio Busoniego]] w [[Bolzano]], we Włoszech.
-W 1970 przeprowadził się do [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. W 1989 został uhonorowany przez królową angielską tytułem szlacheckim (KBE).
+W 1970 przeprowadził się do [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. W 1989 został uhonorowany przez królową angielską tytułem szlacheckim (KBE). W 1991 roku otrzymał order [[Pour le Mérite]]<ref name="pourlemerite">{{Cytuj | url = http://www.orden-pourlemerite.de/mitglieder/alfred-brendel?m=2&u=1&p=2| tytuł = Alfred Brendel| opublikowany = orden-pourlemerite.de| data dostępu = 2020-01-29| język = de}}</ref>.
-Występował w największych salach koncertowych na wszystkich kontynentach. Nagrywał dla firm płytowych Vox, Turnabout, Vanguard, EMI<ref>''Encyklopedia muzyczna PWM'', część biograficzna, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, s. 410, Kraków 1979</ref>.
+Występował w największych salach koncertowych na wszystkich kontynentach. Nagrywał dla takich firm płytowych jak: Philips Classics<ref>{{Cytuj |url = http://deccaclassics.com/en/catalogue/products/brendel-complete-philips-recordings-6731 |tytuł = BRENDEL Complete Philips Recordings |opublikowany = deccaclassics.com |język = en |data dostępu = 2022-06-14}}</ref>, Vox, Turnabout, Vanguard, EMI<ref>''Encyklopedia muzyczna PWM'', część biograficzna, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, s. 410, Kraków 1979</ref>, [[Decca Records|Decca]]<ref>{{Cytuj |url = http://deccaclassics.com/en/artists/alfredbrendel |tytuł = Alfred Brendel |opublikowany = deccaclassics.com |język = en |data dostępu = 2022-06-14}}</ref>.
-[[Doctor honoris causa]] [[Uniwersytet Londyński|Uniwersytetu Londyńskiego]] (1978), uniwersytetu w [[Uniwersytet Oksfordzki|Oksfordzie]] (1983), [[Uniwersytet Yale|Yale]] (1992), [[McGill University|McGill]] (2011), [[University of Cambridge|w Cambridge]] (2012) i [[University of York|w Yorku]] (2018)<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.york.ac.uk/music/news-and-events/news/2018/alfred-brendel-awarded-honorary-degree/ |tytuł=''Alfred Brendel awarded Honorary Degree''|opublikowany=University of York, Department of Music, 18.01.2018|data dostępu=2018-03-01 |język=en |archiwum=https://archive.is/juUf5}}</ref>.
+Otrzymał tytuł [[Doctor honoris causa|doktora honoris causa]] [[Uniwersytet Londyński|Uniwersytetu Londyńskiego]] (1978), [[Uniwersytet Oksfordzki|Uniwersytetu Oksfordzkiego]] (1983), [[Uniwersytet Yale|Uniwersytetu Yale]] (1992), [[Uniwersytet McGilla|Uniwersytetu McGilla]] (2011), [[Uniwersytet w Cambridge|Uniwersytetu w Cambridge]] (2012) i [[University of York|Uniwersytetu w Yorku]] (2018)<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.york.ac.uk/music/news-and-events/news/2018/alfred-brendel-awarded-honorary-degree/ |tytuł=''Alfred Brendel awarded Honorary Degree''|opublikowany=University of York, Department of Music, 18.01.2018|data dostępu=2018-03-01 |język=en |archiwum=https://archive.is/juUf5}}</ref>.
-Dyskografia Brendela jest ogromna<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.discogs.com/artist/832924-Alfred-Brendel|tytuł=''Alfred Brendel''|opublikowany=Discogs|język=en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url=http://web.archive.org/web/20180629074210/https://www.universalmusic.pl/katalog.id_6753.filtr_c.backsite_6 |tytuł=''Mozart: Piano Concertos – Alfred Brendel'' |opublikowany=Universal Music Polska |język=pl |archiwum=https://www.universalmusic.pl/katalog.id_6753.filtr_c.backsite_6}}</ref>. Pianista utrwalił m.in. wszystkie koncerty fortepianowe [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozarta]] i komplet sonat [[Ludwig van Beethoven|Beethovena]]. Podziwiany jest też za nagrania utworów [[Franz Schubert|Schuberta]].
+Dyskografia Brendela jest ogromna<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.discogs.com/artist/832924-Alfred-Brendel|tytuł=''Alfred Brendel''|opublikowany=Discogs|język=en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url=http://web.archive.org/web/20180629074210/https://www.universalmusic.pl/katalog.id_6753.filtr_c.backsite_6 |tytuł=''Mozart: Piano Concertos – Alfred Brendel'' |opublikowany=Universal Music Polska |archiwum=https://www.universalmusic.pl/katalog.id_6753.filtr_c.backsite_6}}</ref>. Pianista utrwalił m.in. wszystkie koncerty fortepianowe [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozarta]] i komplet sonat [[Ludwig van Beethoven|Beethovena]]. Podziwiany jest też za nagrania utworów [[Franz Schubert|Schuberta]].
-W 2008 roku zakończył swoją karierę pożegnalnym tournée, odwiedzając m.in. warszawską Filharmonię Narodową 27 kwietnia.
+W 2008 roku zakończył swoją karierę pożegnalnym tournée, odwiedzając m.in. warszawską Filharmonię Narodową 27 kwietnia<ref>{{Cytuj stronę |url = http://kultura.onet.pl/muzyka/wiadomosci/alfred-brendel-w-filharmonii-narodowej/78k0tpy |tytuł = Alfred Brendel w Filharmonii Narodowej |opublikowany = onet.pl |data = 25 kwietnia 2008 |archiwum = http://archive.is/1inRs |zarchiwizowano = 2020-12-03}}</ref>.
-W październiku 2018 roku, zaproszony przez polskiego pianistę i pedagoga Grzegorza Manię, prowadził wykład pt. „Jak grać Mozarta” w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie w ramach drugiej części projektu Gradus ad Parnassum<ref>{{Cytuj |tytuł = Gradus ad Parnassum - akademia mistrzowskiej pianistyki 2018 |data dostępu = 2018-10-13 |opublikowany = zelenski.krakow.pl |url = http://zelenski.krakow.pl/2-uncategorised/637-gradus2018 |język = pl}}</ref>.
+W październiku 2018 roku, zaproszony przez polskiego pianistę i pedagoga Grzegorza Manię, prowadził wykład pt. „Jak grać Mozarta” w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie, w ramach drugiej części projektu Gradus ad Parnassum<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Gradus ad Parnassum – Akademia Mistrzowskiej Pianistyki 2018 |data dostępu = 2018-10-13 |opublikowany = zelenski.krakow.pl |url = http://zelenski.krakow.pl/2-uncategorised/637-gradus2018}}</ref>.
 Alfred Brendel publikował też eseje dotyczące muzyki i poezję. Jest ojcem wiolonczelisty Adriana Brendela<ref>{{Cytuj stronę |url= http://www.discogs.com/artist/2417234-Adrian-Brendel |tytuł=''Adrian Brendel'' |opublikowany=Discogs |język=en}}</ref>.
@@ Linia 52: / Linia 53: @@
 == Linki zewnętrzne ==
 * [http://www.bach-cantatas.com/Bio/Brendel-Alfred.htm Biografia w serwisie Bach Cantatas]
-* [http://web.archive.org/web/20180425214409/http://www.alfredbrendel.com Oficjalna strona artysty]
+* {{Cytuj stronę | url = http://www.alfredbrendel.com/ | tytuł = Oficjalna strona artysty | opublikowany = alfredbrendel.com | archiwum = https://web.archive.org/web/20180425214409/http://www.alfredbrendel.com/ | zarchiwizowano = 2018-04-25}}
+{{Nagroda Fundacji Muzycznej Léonie Sonning}}
+{{Praemium Imperiale - muzyka}}
 {{Kontrola autorytatywna}}
 {{SORTUJ:Brendel, Alfred}}
-[[Kategoria:Urodzeni w 1931]]
 [[Kategoria:Austriaccy pianiści]]
+[[Kategoria:Austriaccy pedagodzy muzyczni]]
+[[Kategoria:Doktorzy honoris causa uczelni w Wielkiej Brytanii]]
 [[Kategoria:Laureaci Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Ferruccio Busoniego]]
-[[Kategoria:Doktorzy honoris causa]]
+[[Kategoria:Laureaci Nagrody Fundacji Muzycznej Léonie Sonning]]
+[[Kategoria:Laureaci Praemium Imperiale]]
 [[Kategoria:Odznaczeni Orderem Imperium Brytyjskiego]]
-[[Kategoria:Pedagodzy muzyczni]]
+[[Kategoria:Odznaczeni cywilnym Orderem Pour le Mérite]]
+[[Kategoria:Urodzeni w 1931]]
+[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Yale]]

1950.	Igor Strawinski (1959)
1960.	Leonard Bernstein (1965) Birgit Nilsson (1966) Witold Lutosławski (1967) Benjamin Britten (1968) Boris Christow (1969)
1970.	Sergiu Celibidache (1970) Artur Rubinstein (1971) Yehudi Menuhin (1972) Dmitrij Szostakowicz (1973) Andrés Segovia (1974) Dietrich Fischer-Dieskau (1975) Mogens Wöldike (1976) Olivier Messiaen (1977) Jean-Pierre Rampal (1978) Janet Baker (1979)
1980.	Marie-Claire Alain (1980) Mstisław Rostropowicz (1981) Isaac Stern (1982) Rafael Kubelík (1983) Miles Davis (1984) Pierre Boulez (1985) Swiatosław Richter (1986) Heinz Holliger (1987) Peter Schreier (1988) Gidon Kremer (1989)
1990.	György Ligeti (1990) Eric Ericson (1991) Georg Solti (1992) Nikolaus Harnoncourt (1993) Krystian Zimerman (1994) Jurij Baszmiet (1995) Per Nørgård (1996) András Schiff (1997) Hildegard Behrens (1998) Sofija Gubajdulina (1999)
2000.	Michala Petri (2000) Anne-Sophie Mutter (2001) Alfred Brendel (2002) György Kurtág (2003) Keith Jarrett (2004) John Eliot Gardiner (2005) Yo-Yo Ma (2006) Lars Ulrik Mortensen (2007) Arvo Pärt (2008) Daniel Barenboim (2009)
2010.	Cecilia Bartoli (2010) Kaija Saariaho (2011) Jordi Savall (2012) Simon Rattle (2013) Martin Fröst (2014) Thomas Adès (2015) Herbert Blomstedt (2016) Leonidas Kawakos (2017) Mariss Jansons (2018) Hans Abrahamsen (2019)
2020.	Barbara Hannigan (2020) Unsuk Chin (2021) Pierre-Laurent Aimard (2022) Evelyn Glennie (2023) Emmanuel Pahud (2024) Den Danske Strygekvartet (2025)